Trzy miliardy klocków

Podczas wielkiej konferencji prasowej 26 czerwca uczeni poinformowali, że poznali przybliżoną sekwencję ludzkiego genomu. Wspólny komunikat przygotowali Francis Collins i Craig Venter, szefowie dwóch rywalizujących w pracach nad tym wielkim projektem instytucji: międzynarodowego rządowego konsorcjum Human Genome Project i prywatnej korporacji Celera. To niewątpliwie wielkie wydarzenie, choć tak naprawdę dopiero otwiera ono, a nie zamyka, badania nad tajemnicami ludzkiego genomu.

Generał gen

Zwycięstwo jest już blisko. Lada tydzień uczeni ustalą kolejność zasad ludzkiego DNA: rozszyfrują genom. Najkosztowniejsze, najbardziej wizjonerskie i pracochłonne przedsięwzięcie w dziejach biologii zakończy się sukcesem, nim wiek dwudziesty przejdzie do historii. Nie wiemy, który zespół uczonych pierwszy przekroczy linię mety. Jedno jest pewne – gdy budowa naszego DNA zostanie rozszyfrowana, rozpocznie się nowa era – czasy genomiki.

Biały murzyn

Współczesna biologia wyjaśnia najskrytsze zagadki nie tylko z historii, ale i prehistorii człowieka. Całkiem niedawno wyizolowano i poddano analizie materiał genetyczny z czaszki neandertalczyka. Pozwoliło to na stwierdzenie, że współcześni ludzie nie są wynikiem krzyżówki homo sapiens z homo neandertalis – jak zakładała jedna z hipotez dotyczących pochodzenia człowieka. Nasz prapraprzodek został przeto zwolniony z zarzutu transgatunkowej rozwiązłości. Nie zawsze jednak nauka dostarcza dowodów na obyczajową niewinność.

Szczurza recepta

Cechy charakteru są dziedziczone genetycznie lub nabyte poprzez kontakt z rodzicami, wychowanie i edukację – to wiemy od dawna. Niewielu naukowców spodziewało się jednak, że opieka macierzyńska – jej styl i zakres – może ukształtować cechy przekazywane z generacji na generację.

Żabie oko

Uczeni z Tokio wyhodowali w naczyniu laboratoryjnym żabie oczy i uszy. Skupiska komórek budujących te organy miały około dwumilimetrową średnicę. Komórki zwierząt i człowieka hoduje się obecnie w tysiącach laboratoriów na całym świecie. Dlaczego akurat te grudki żabiej tkanki trafiły na pierwsze strony gazet?

Autopoprawki

Gdyby doktor Faustus żył dzisiaj, nie bawiłby się w żadne umowy z diabłem, żadne cyrografy. Szukałby nieśmiertelności w laboratorium, prowadząc eksperymenty genetyczne.

Wyprawa w głąb człowieka

W ubiegłym tygodniu wielka nauka zapanowała nad zbiorową wyobraźnią. Setki milionów ludzi za pośrednictwem mediów i Internetu przyglądało się dwóm dramatycznym spektaklom. Jeden zakończył się sukcesem zapowiadającym nadchodzącą rewolucję - biolodzy rozszyfrowali budowę genetyczną pierwszego ludzkiego chromosomu. Mniej szczęścia mieli badacze kosmosu - wysłana na Marsa za ponad 300 mln dolarów sonda Polar Lander nie wypełniła misji.

Nowy, lepszy człowiek

Wzbogacając genetycznie mysie embriony, biolodzy z Uniwersytetu Princeton wyhodowali superzdolne myszy, udowadniając, że poprawianie natury na wczesnym etapie rozwoju jest stosunkowo proste. Czy oznacza to początek eugeniki doborowych dzieci i ewolucji homo sapiens, kierowanej przez niego samego?

Pokaż swój chip

Testy genetyczne stają się coraz bardziej powszechne. Pozwalają zapobiegać groźnym chorobom. Ale istnieje obawa, że mogą stać się powodem dyskryminacji osób z gorszymi genami i receptą na hodowanie idealnych genetycznie dzieci.

Geny egoizmu

Taniec miłości ze śmiercią, będący ulubionym tematem filozofów i natchnieniem pisarzy, jest integralnie wpleciony w tkankę życia. Już dawno zauważono, że prokreacja skraca życie rodziców. Biologia zaczyna odkrywać mechanizmy tego zjawiska. Czy wiedza pozwoli na zrównoważenie naszych własnych interesów z potrzebami potomstwa?