Dzieci się sypnęli

Dlaczego bezrobotna kobieta, która nie musi rano zrywać się do pracy, niecierpliwie wyczekuje nadejścia soboty i niedzieli? „Upomnienie za światło, upomnienie za gaz, upomnienie za inny rachunek... Tego się psychicznie po prostu nie da wytrzymać. Przestaję robić w domu, przestaję jeść, czasem trzy dni z nerwów nie jem i potem nabieram tej odwagi i idę i proszę o pomoc. Najszczęśliwsze są soboty i niedziele, bo żadne upomnienie, żaden komornik nie przyjdzie. Wtedy nie chodzą!” – oto kruche, dwudniowe gwarancje bezpieczeństwa, potrzebne do przetrwania 47-letniej bezrobotnej, która nie spodziewa się żadnych dobrych wiadomości.

Baryka ma sto lat

„Przedwiośnie” Żeromskiego jest powieścią o rozczarowaniach pierwszą wolnością, odzyskaną w 1918 r., a obronioną w 1920 r. Na podobną książkę o 1989 r. już nie czekamy, straciliśmy bowiem nadzieję, że kiedykolwiek zostanie napisana. W zastępstwie czeka nas ponowne spotkanie z „Przedwiośniem”, tym razem na ekranie. Byłem świadkiem powstawania kilku ostatnich scen filmu.

Jakie picie, takie życie

„Pod mocnym aniołem” to książka zdradliwa jak miód pitny albo tequila. Pije się przyjemnie, ale co potem, lepiej nie mówić. Pysznie było, a teraz czemu łeb chce oderwać?

Czarodziej Harry

Cykl brytyjskiej autorki Joanne K. Rowling o Harrym Potterze robi na świecie furorę. Mówi się o sprzedaniu 300 mln egzemplarzy czterech na razie tytułów (z planowanych siedmiu), przetłumaczonych na 35 języków. W ślad za popularnością przyszedł sukces finansowy: Rowling znalazła się na 25 miejscu listy „Forbesa” i na trzecim wśród najbogatszych ludzi Wielkiej Brytanii. Gazety obwołały cykl Rowling najbardziej obficie sprzedającym się bestsellerem w dziejach książki. Na czym polega tajemnica niesamowitej popularności Harry’ego Pottera?

Rosół na skowronkach

Patriotyzm to idiotyzm – warknął do mikrofonu lokalnej rozgłośni radiowej młody chłopak tuż przed świętem 11 listopada. Jak mógł!? Wpadł w złe wpływy? Może wyszedł wprost z widowni spektaklu „Spaghetti i miecz” w Starym Teatrze, pełnego naigrawań z kombatanctwa i narodowej tromtadracji? Aliści oświadczenie chłopaka było przecież tylko odpowiedzią na pytania reporterki. A pytanie padło jedno, ciotczyno-pimczyne: „Czy kochasz Polskę?”. Zatem jeśli on z widowni, to pytająca wprost ze sceny musiała urwać się przed mikrofon. Ze sceny, na której z pompowania się ojczyźnianym frazesem Kazimierz Kutz zmontował cały kosmiczny cyrk.

Wyspiańskiemu pyski zbiję

Dwudziestego listopada 1900 r., dokładnie sto lat temu, w bocznej kaplicy kościoła Mariackiego, Lucjan Rydel, poeta, historyk sztuki i literatury, ślubuje wierność, miłość i uczciwość małżeńską Jadwidze Mikołajczykównie, córce chłopa z podkrakowskich Bronowic. Huczna zabawa z okazji zaślubin odbędzie się w bronowickim dworku Włodzimierza Tetmajera.

Miłość jest ślepa

„Tańcząc w ciemnościach” Larsa von Triera jest czołowym osiągnięciem filmowym roku: Złota Palma na festiwalu w Cannes. Oraz jest to sukces emocjonalny, co nie zawsze idzie w parze z artystycznym: wzruszające dzieje matki poświęcającej się dla dziecka. Wydawałoby się, że mamy tu tryumf kompletny: sztuka i uczucie połączyły się. Tymczasem, o dziwo, krytycy narzekają. Dziwny wypadek.

Zakon z Maisons-Laffitte

Śmierć Jerzego Giedroycia, poprzedzona wcześniejszym o kilkanaście tygodni zgonem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, przyniosła falę publikacji o Redaktorze i o Pisarzu, o fenomenie paryskiej „Kultury”. Nekrologi i wspomnienia pośmiertne na ogół więcej mówią o tych, którzy je piszą, niż o tych, którym są poświęcone. Taka już jest poetyka tego pogrzebowego piśmiennictwa. Nowa książka Krzysztofa Pomiana jest inna.

Człowiek ze spiżu

Kto porywa się w Polsce na film o prymasie Stefanie Wyszyńskim, ryzykuje. To nie przypadek, że jak dotąd nie ma wybitnej powieści czy właśnie filmu o tym człowieku ze spiżu, który zajął naczelne miejsce w historii Kościoła i narodu. Film Teresy Kotlarczyk tej luki nie wypełnił. Wielkość kardynała przygniotła „Prymasa”.

Wiersze zrozumiałe

„Miłosza jak ogarnąć?” – pyta retorycznie we wstępie do swych esejów o autorze „Trzech zim” Jan Błoński. Rzeczywiście: imponujący dorobek, oszałamiające bogactwo tematów, literacka wszechstronność, zagwarantowane miejsce w kulturze. Jednak najnowsza książka – tomik „To” – znów pokazuje nam Czesława Miłosza w najbliższym mu z żywiołów – w żywiole poezji.