Lewicowy pejzaż

Punktacja wzlotów

W stołecznej Zachęcie trwa wystawa „Słońce i inne gwiazdy”, inspirowana listą dziesięciu najwybitniejszych artystów polskich XX wieku, opublikowaną jesienią 1999 r. w „Polityce”. Pomysł ów prowokuje do rozmyślań na temat hierarchii w sztuce, sensu oceniania już dziś tego, co wydarzyło się w malarstwie i rzeźbie minionych stu lat. Czy nasze dzisiejsze sądy przetrwają próbę czasu? Jak mierzyć wielkość, geniusz, artystyczną doskonałość? Artykuł Andrzeja Osęki jest pierwszym z cyklu refleksji na ten temat. Zapraszamy do dyskusji.

Gwiazdozbiór

„Słońce i inne gwiazdy” to wystawa, której nie wymyśliłby żaden kurator w Polsce. Jak wytłumaczyć pomieszczenie obok siebie twórców żyjących w tak odległych światach wyobraźni jak Witkacy i Opałka, Strzemiński i Wojtkiewicz, Kobro i Kantor? Czy to się podoba, czy nie – takie były wyniki ankiety przeprowadzonej przez „Politykę” jesienią ’99 na najwybitniejszych polskich twórców sztuki XX wieku. Ekspozycja ich dzieł została otwarta w stołecznej Zachęcie. Głównym sponsorem wystawy jest „Polityka”.

Od Olimpii do Wiktorii

W gdańskiej Łaźni, bodaj najbardziej poniewieranej przez lokalne władze galerii w Polsce, trwa wystawa „Negocjatorzy sztuki. Wobec rzeczywistości”. Jej tytuł brzmi obiecująco. Z jednej bowiem strony przywołuje tradycyjne pytania o rolę, miejsce i posłannictwo artysty w życiu i społeczeństwie. Z drugiej – daje do zrozumienia, że mamy do czynienia z syntezą tego, co dzieje się obecnie w polskiej sztuce.

Władza na suficie

W kościele parafialnym w Gdowie uwieczniono w latach osiemdziesiątych papieża Jana Pawła II w towarzystwie generała Wojciecha Jaruzelskiego. Już później na drzwiach rzeszowskiej katedry pojawiły się twarze marszałka Józefa Ślisza i miejscowego działacza rolniczej Solidarności, a także podobizny siostry i szwagra pani architekt, która drzwi zaprojektowała.

Krytycy sztuki idą w odstawkę

Herezje i bajki

Dobrze się stało, że działalność odremontowanej i otwartej po dłuższej przerwie stołecznej Zachęty zainaugurowano wystawą „Między ekspresją a metaforą” subiektywnie interpretującą najnowszą historię sztuki, a przez to skłaniającą do przemyśleń.

Małgorzata od cherubinów

Anioł waży niewiele, najwyżej pół kilograma. Skórę ma słoną, twardą, choć w zasadzie jest kruchy i delikatny. Nie boi się ognia. Im więcej ognia, tym lepiej dla anioła.

Pół wieku przed lustrem

Rembrandt jest dla Holendrów tym, kim Chopin dla Polaków. O ile jednak my przyjmujemy postawę "podziwiajcie, jaki on jest wielki", o tyle Holendrzy wydają się hołdować zasadzie "przekonajcie się, jaki on jest wielki". Raz jeszcze, nie czekając na żadną okrągłą rocznicę, postanowili przypomnieć w spektakularny sposób, że autorowi "Straży nocnej" należy się nieustanna adoracja. Tym razem pretekstem stały się autoportrety słynnego artysty.

Galeria galerii

W większości polskich mieszkań ściany nadal zdobią jedynie ślubne zdjęcia, kolorowe kalendarze, a w najlepszym razie masowo sprzedawane w sklepach meblowych reprodukcje impresjonistów oprawione w tandetne plastikowe ramy. W tej sytuacji zachęcanie ludzi do obcowania ze współczesną sztuką wydaje się zajęciem karkołomnym. Spróbować jednak warto, tym bardziej że są w Polsce galerie, które mają się czym pochwalić. Oto subiektywny przewodnik po tych najważniejszych i najlepszych: