Warszawa, Rzeszów i Katowice najbardziej przyjazne dla młodych. Znajdź swoje miasto
Wydawałoby się, że ocena miast przyjaznych dla młodych jest bardzo prosta – wystarczy przyjrzeć się, jak młodzież „głosuje nogami”, sprawdzić, gdzie jest najwyższy przyrost ludności i jak są rozmieszczone silne ośrodki edukacyjne. Rzecz jest jednak bardziej złożona, bo zakłada konkretną odpowiedź na pytanie: kim są młodzi i czego potrzebują?
Jak oceniać „młode” miasta?
Przyjęliśmy ramy wiekowe od 16. do 30. roku życia, ale nawet w takiej grupie mamy do czynienia z dużą różnorodnością. Są tu zarówno młodzi rodzice pracujący w prostych usługach, jak i ambitni pracownicy korporacji średniego szczebla czy pozbawieni sztywnych zobowiązań studenci, łaknący intensywnego życia.
Aby uniknąć tendencyjnego obrazu „młodych, wykształconych, z wielkich ośrodków”, ocenialiśmy miasta w siedmiu kategoriach. Trzy kojarzą się z czasami młodości: edukacja, kultura i rozrywka oraz mobilność. Trzy następne – kondycja lokalnej gospodarki, jakość publicznej służby zdrowia i opieki oraz jakość infrastruktury miejskiej – to oferowany poziom życia. Osobnym wymiarem była otwartość – na potrzeby młodych i różnorodność kulturową.
Przy rozszerzeniu kryteriów obraz się niuansuje: dobre wyniki osiągają nie tylko metropolie, lecz także niewielkie miejscowości lub wręcz te, które mają kłopot z emigracją. Oznacza to, że powierzchowna atrakcyjność niektórych miast niekoniecznie koresponduje z potrzebami młodych. Przykładowo: popularnym adresem przeprowadzki są dla młodych duże miasta wojewódzkie, ale jednocześnie to tam może być trudniej założyć rodziny. Oferują one bowiem mniej placówek opiekuńczych, szkół podstawowych czy oddziałów położniczych w porównaniu do części małych i średnich ośrodków ściany wschodniej.
Zwycięzcy…
Najlepsze wyniki osiągnęła Warszawa, która zyskała głównie na wskaźnikach gospodarczych. Wysokie zarobki, chłonny rynek pracy i duża skala inwestycji sprawiają, że stolica jest dynamiczna i ma szansę jeszcze długo utrzymać swój impet. Nie jest to jednak miasto, w którym wyłącznie się pracuje: Warszawa jest pierwsza pod względem liczby wydarzeń kulturalnych w tygodniu (ponad 21), przoduje pod względem liczby połączeń międzynarodowych i transportowych czy atrakcyjności dla cudzoziemców. Boryka się za to z relatywnie niską dostępnością usług publicznych, takich jak miejsca w żłobkach czy przedszkolach, osiąga też przeciętne wyniki pod względem dostępu do kadr medycznych i opieki położniczej.
Ciekawym przypadkiem jest Rzeszów, który mimo wyników gospodarczych znacznie poniżej przeciętnej oferuje wiele na każdym innym polu: inwestuje w edukację i kulturę, rozwija sektor szkolnictwa wyższego, jest bardzo dobrze skomunikowany (zaawansowany system wypożyczalni rowerów miejskich, które można oddawać poza stacjami) i daje dostęp do usług zdrowotno-opiekuńczych. W ostatniej kwestii zdecydowanie dominują jednak Katowice, odstając od większości dużych miast. Stolica Górnego Śląska zajmuje trzecie miejsce w ogólnym zestawieniu m.in. dzięki wysokości przeciętnych pensji i zagęszczeniu czołowych uczelni.
Obecność największych miast w pierwszej dziesiątce rankingu oczywiście nie zaskakuje – jako centralne ośrodki gospodarcze, polityczne i kulturalne koncentrują wiele zasobów ludzkich i finansowych, które pozwalają im się ciągle rozwijać. Tym bardziej cieszy wysoka, 13. pozycja Krosna, 50-tys. podkarpackiego miasteczka inwestującego w edukację, dbającego o jakość powietrza i dającego dostęp do usług zdrowotno-opiekuńczych. Ósme miejsce Opola (atrakcyjnego dla cudzoziemców) i 11. miejsce Łodzi (prężnego ośrodka kulturalnego) obrazują starania samorządów w polityce młodzieżowej, podejmowane mimo odczuwalnej emigracji młodych.
Więcej: Przeczytaj cały raport
…i przegrani?
Ostatnie miejsce w zestawieniu zajął Bytom, niewielkie śląskie miasto z niskimi wynikami w każdej kategorii. W „najgorszej” dziesiątce jest zresztą dużo innych miejscowości regionu (np. Mysłowice, Ruda Śląska, Świętochłowice, Dąbrowa Górnicza), których wyniki są mniej jednoznaczne, a ich mieszkańcy mogą rekompensować część problemów bezpośrednim sąsiedztwem silnych ośrodków, takich jak Katowice czy Chorzów. Miasta te same w sobie są jednak raczej nieatrakcyjne dla młodych pod względem wskaźników związanych z jakością życia.
Inne nisko oceniane ośrodki leżą w regionach o słabszej kondycji gospodarczej, tracą w mobilności i edukacji: Grudziądz i Elbląg z warmińsko-mazurskiego, Chełm z lubelskiego oraz Suwałki z podlaskiego.
Wyniki ogółem nie są dla samorządów zbyt dobre. Warszawa uzyskała raptem 55 pkt na 100 możliwych, a do pierwszej połowy miast można było wejść z 31 pkt (jak Ostrołęka). Polska zaczęła się zarazem starzeć, co lokalnie może się okazać bardzo dolegliwe. Jest zatem w najlepszym interesie samorządów, by inwestować jak najwięcej w politykę kierowaną do młodych – tylko bowiem te ośrodki, które przyciągają najmłodsze grupy wiekowe, mają szansę na długofalowy rozwój.
| Miejsce w rankingu | Miasto | Liczba punktów |
|---|---|---|
| 1. | Warszawa | 55,04 |
| 2. | Rzeszów | 51,77 |
| 3. | Katowice | 49,1 |
| 4. | Gdańsk | 46,74 |
| 5. | Kraków | 45,86 |
| 6. | Wrocław | 45,77 |
| 7. | Opole | 43,96 |
| 8. | Poznań | 43,89 |
| 9. | Sopot | 42,07 |
| 10. | Łódź | 41,79 |
| 11. | Szczecin | 38,08 |
| 12. | Lublin | 38,01 |
| 13. | Krosno | 37,86 |
| 14. | Bielsko-Biała | 37,66 |
| 15. | Częstochowa | 37,38 |
| 16. | Olsztyn | 36,54 |
| 17. | Bydgoszcz | 35,66 |
| 18. | Gdynia | 35,1 |
| 19. | Zamość | 34,53 |
| 20. | Gliwice | 33,88 |
| 21. | Chorzów | 33,75 |
| 22. | Siedlce | 33,55 |
| 23. | Słupsk | 33,35 |
| 24. | Tarnów | 32,89 |
| 25. | Przemyśl | 32,84 |
| 26. | Koszalin | 32,69 |
| 27. | Płock | 32,38 |
| 28. | Kielce | 32,37 |
| 29. | Białystok | 31,86 |
| 30. | Świnoujście | 31,61 |
| 31. | Skierniewice | 31,5 |
| 32. | Konin | 31,2 |
| 33. | Ostrołęka | 31,02 |
| 34. | Toruń | 30,4 |
| 35. | Żory | 30,23 |
| 36. | Jastrzębie-Zdrój | 30,22 |
| 37. | Sosnowiec | 30,14 |
| 38. | Kalisz | 30,12 |
| 39. | Siemianowice Śląskie | 29,75 |
| 40. | Radom | 29,71 |
| 41. | Biała Podlaska | 29,62 |
| 42. | Zielona Góra | 29,59 |
| 43. | Zabrze | 29,48 |
| 44. | Włocławek | 29,47 |
| 45. | Legnica | 29,39 |
| 46. | Leszno | 29,13 |
| 47. | Nowy Sącz | 28,59 |
| 48. | Tarnobrzeg | 28,51 |
| 49. | Jelenia Góra | 27,74 |
| 50. | Tychy | 27,73 |
| 51. | Jaworzno | 27,58 |
| 52. | Rybnik | 27,41 |
| 53. | Piotrków Trybunalski | 27,33 |
| 54. | Piekary Śląskie | 27,3 |
| 55. | Wałbrzych | 26,56 |
| 56. | Łomża | 26,51 |
| 57. | Dąbrowa Górnicza | 26,29 |
| 58. | Suwałki | 26,28 |
| 59. | Gorzów Wielkopolski | 26,28 |
| 60. | Świętochłowice | 25,69 |
| 61. | Grudziądz | 25,52 |
| 62. | Chełm | 24,93 |
| 63. | Ruda Śląska | 23,48 |
| 64. | Elbląg | 22,8 |
| 65. | Mysłowice | 21,85 |
| 66. | Bytom | 19,46 |