20 najlepszych galerii wystawowych
Ranking polskich galerii ze współczesną sztuką
Dotychczas przygotowywałem dwa rankingi: galerii publicznych (państwowych i samorządowych) oraz prywatnych. Postanowiłem jednak połączyć te kategorie, wychodząc z założenia, że przecież sztuka też jest jedna. W nowym rankingu uwzględniłem wszystkie placówki wystawiennicze, które w swoim programie mają pokazywanie współczesnej sztuki – także muzea. Można powiedzieć, że duży (o zasobnym portfelu) może więcej, a prywatni z publicznymi nie mają szans. Zapewne tak. Ale szanse nieco się wyrównują, gdy pod uwagę bierzemy nie tylko rozmach działań ekspozycyjnych, ale także koncepcję, pomysły, profesjonalizm, relację sił do zamiarów. I jeszcze jedna uwaga: działają galerie prywatne znane z doskonałej oferty handlowej lub wzorcowej promocji artystów, ale mniejszą wagę przywiązujące do wystaw (np. Galeria Starmach, Fundacja Galerii Foksal, Raster). Dla klarowności wyborów postanowiłem nie uwzględniać ich w rankingu.
Trzy lata, jakie upłynęły od ostatniego rankingu, to niedużo. Polski „art world” wyraźnie okrzepł, nie ma już spektakularnych i gwałtownych galeryjnych wzlotów czy upadków, tak częstych jeszcze 10 czy 15 lat temu. Przybywa wprawdzie niedużych galerii, ale to zabawa dla wtajemniczonych, bo na ogół poukrywane są gdzieś w wynajętych mieszkaniach i działają mając skromniutkie budżety. Niekiedy zdarzają się przykre pożegnania. Na przykład w 2011 r. zniknęła Yours Gallery – bodaj najlepsza placówka promująca ze sporym rozmachem dobrą, współczesną fotografię. Ale mamy też na liście debiutantów, którzy nie istnieli, gdy układany był ranking poprzedni: Muzeum Współczesne we Wrocławiu, MOCAK w Krakowie, Fundacja Archeologii Fotografii.
Gdyby spytać, co przeszkadza w rozwoju wystawowego życia, odpowiedzi brzmiałyby niemal identycznie: brak pieniędzy.