Starcia w Strefie Gazy, krzyki i przekleństwa w Białym Domu, zuchwały napad na Luwr. 5 ważnych tematów na dziś
Starcia w Strefie Gazy, krzyki w Białym Domu, zuchwały napad na Luwr. 5 ważnych tematów na dziś
1. Eskalacja w Strefie Gazy zagraża rozejmowi
W niedzielę, po tygodniowym zawieszeniu broni, w Strefie Gazy doszło do poważnych starć między Izraelem a Hamasem. Według izraelskiej armii w Rafah, na południu Gazy, palestyńscy bojownicy ostrzelali izraelskich żołnierzy, zabijając dwóch z nich. Izrael odpowiedział uderzeniem w kilkadziesiąt celów. Zanim w niedzielę wieczorem ogłosił, że wraca do zawieszenia broni, w atakach IDF poniosło śmierć 45 Palestyńczyków.
Hamas zaprzeczył udziałowi w incydencie, twierdząc, że kontakt z bojownikami w Rafah został zerwany miesiące temu. Grupa oskarżyła Izrael o tworzenie fałszywych pretekstów do ponawiania ataków na Palestyńczyków. To zresztą już kolejny incydent w ciągu ostatnich trzech dni. W piątek izraelskie wojsko ostrzelało pojazd, zabijając dziewięć osób, w tym czworo dzieci.
Rozejm zawarty 10 października pod patronatem prezydenta Trumpa zakładał uwolnienie zakładników i wymianę więźniów. Większość z żyjących zakładników uwolniono, ale Hamas ma trudności z przekazaniem szczątków 16 zabitych.
Prawicowi politycy izraelscy wzywają do wznowienia ofensywy. Obie strony deklarują jednak pozostanie przy rozejmie. „Zgodnie z wytycznymi władz politycznych, po serii znaczących ataków w odpowiedzi na naruszenia ze strony Hamasu, Siły Obronne Izraela rozpoczęły ponowne egzekwowanie zawieszenia broni, zgodnie z zapisami porozumienia” – ogłosiła w niedzielę wieczorem izraelska armia.
2. Trump spotkał się z Zełenskim. „Było słychać krzyki i przekleństwa”
Piątkowe spotkanie Donalda Trumpa z Wołodymyrem Zełenskim w Białym Domu przerodziło się w gwałtowną wymianę zdań z przekleństwami i krzykami – poinformował „Financial Times”, powołując się na osoby zaznajomione z przebiegiem rozmów.
Prezydent USA miał naciskać na ukraińskiego przywódcę, by zaakceptował warunki Rosji i oddał cały obwód doniecki Władimirowi Putinowi. Trump wielokrotnie powtarzał argumenty rosyjskiego przywódcy, ostrzegając Zełenskiego: „Jeśli Putin tego zechce, zniszczy cię”. W pewnym momencie amerykański prezydent miał odrzucić na bok mapy pokazujące linię frontu.
Ostatecznie Zełenskiemu udało się przekonać Trumpa do koncepcji zamrożenia konfliktu wzdłuż obecnych linii. Ukraiński prezydent przybył do Waszyngtonu z nadzieją na uzyskanie pocisków manewrujących Tomahawk, jednak Trump odmówił, tłumacząc, że Ameryka potrzebuje ich dla siebie.
W czwartkowej rozmowie telefonicznej Putin zaproponował Trumpowi, że odda Ukrainie części obwodów chersońskiego i zaporoskiego w zamian za kontrolę nad całym Donbasem. To niewielkie ustępstwo wobec wcześniejszych żądań z sierpnia. Dla Kijowa propozycja jest nie do przyjęcia – oznaczałaby oddanie terytoriów, których Rosja nie zdołała zdobyć mimo trzyletniej wojny. Dlaczego żądanie wycofania się z całego obwodu donieckiego (czyli z Kramatorska i Słowiańska) jest nie do zaakceptowania, tłumaczą także Michał i Jacek Fiszerowie.
W niedzielnym wywiadzie Trump stwierdził, że Rosja zatrzyma „jakieś posiadłości” zdobyte w Ukrainie, dodając, że Putin wydaje się otwarty na zakończenie wojny. Zełenski w rozmowie z NBC apelował, by Trump zwiększył presję na Moskwę, podobnie jak uczynił to wobec stron konfliktu w Strefie Gazy.
3. Zuchwały napad na Luwr. Skradziono bezcenne klejnoty
W niedzielę rano doszło do spektakularnej kradzieży w paryskim Luwrze. Sprawcy w ciągu zaledwie siedmiu minut wykradli osiem bezcennych klejnotów z Galerii Apolla, gdzie eksponowane są korony i biżuteria francuskich władców.
Złodzieje zastosowali niezwykłą metodę: używając podnośnika na ciężarówce, dostali się wprost przez okno balkonowe do gmachu muzeum. Dwóch z nich, przebranych w kamizelki odblaskowe, udawało robotników. Ustawili pachołki ostrzegawcze, by nie wzbudzać podejrzeń przechodniów. Użyli przecinarek do sforsowania dwóch witryn, po czym uciekli na skuterach.
Wśród skradzionych przedmiotów znalazły się m.in. tiara cesarzowej Eugenii ozdobiona 2 tys. diamentów, naszyjniki z szafirów i szmaragdów należące do cesarzowych Marii Amelii i Marii Ludwiki oraz brosza w kształcie kokardy, którą Luwr nabył w 2008 r. za 6,72 mln euro.
Jeden z klejnotów – koronę cesarzowej Eugenii ze złota, brylantów i szmaragdów – sprawcy zgubili lub porzucili podczas ucieczki. Przedmiot został odnaleziony w pobliżu muzeum. Prokuratura poinformowała, że poszukiwane są cztery zamaskowane osoby. Śledczy biorą pod uwagę hipotezę przestępczości zorganizowanej działającej na zlecenie lub w celu pozyskania cennych kamieni.
Eksperci alarmują, że klejnoty w obecnej formie są nie do sprzedania i mogą zostać zniszczone – przetopione dla pozyskania złota i kamieni szlachetnych. Prezydent Macron zapewnił, że dzieła zostaną odzyskane, a sprawcy staną przed sądem.
4. Notatnik polityczny: Tusk silniejszy wśród słabszych, Kaczyński słabszy wśród silniejszych
Na półmetku kadencji parlamentu Wojciech Szacki w naszym nowym cyklu pt. „Notatnik polityczny” analizuje sytuację głównych bohaterów polskiej polityki ostatnich dwóch dekad. Donald Tusk i Jarosław Kaczyński znaleźli się w paradoksalnych pozycjach – obaj mają problemy, ale zupełnie innej natury.
Premier zachowuje całkowitą dominację nad Koalicją Obywatelską, podczas gdy jego koalicjanci balansują na granicy progu wyborczego. PSL i Polska 2050 są głęboko pod progiem, lewica podzielona. Na tym tle KO wygląda – jak pisze Szacki – „wręcz kwitnąco”.
Kaczyński z kolei musi odnaleźć się w nowym świecie, gdzie prawica jest silniejsza niż dwa lata temu, ale PiS słabszy. „W niektórych sondażach ląduje poniżej 30 proc., a Kaczyńskiemu dość niepostrzeżenie zaczął się zawalać cały porządek polityczny” – zauważa publicysta. Prezes musi balansować między frakcją Morawieckiego a jego przeciwnikami, walczyć z Konfederacją i dbać o relacje z Nawrockim, który – w przeciwieństwie do wczesnego Dudy – ma „papiery na niezależność”.
Szacki opisuje też sprytny plan Szymona Hołowni na uporządkowanie sytuacji w Polsce 2050 przed odejściem z polityki.
5. „Polityka” wręczyła Nagrody Naukowe. Już po raz 25.
W niedzielę 19 października „Polityka” wręczyła stypendia i nagrody w ramach 25. edycji Nagród Naukowych. Pięcioro laureatów otrzymało stypendia po 15 tys. zł, a dziesięcioro finalistów – nagrody po 5 tys. zł.
Nagrody przyznano w pięciu kategoriach: nauki humanistyczne, społeczne, ścisłe, techniczne i nauki o życiu. Wśród laureatów znaleźli się m.in. historyk dr Piotr Olechowski, badający losy Polaków w ZSRR, psycholożka moralności dr hab. Mariola Paruzel-Czachura, zajmująca się wpływem alkoholu na decyzje etyczne, oraz kardiolog dr hab. Tomasz Gąsior, którego badania wpłynęły na wytyczne towarzystw kardiologicznych na całym świecie.
Jubileuszowa edycja programu przyniosła małe podsumowanie: w ciągu 25 lat w ręce 407 utalentowanych młodych naukowców „Polityka” – wraz z partnerami konkursu – przekazała już 7,3 mln zł.