Litwa wprowadziła stan wyjątkowy, Glapiński tłumi bunt, ostatnie nominacje do Paszportów. 5 tematów na dziś
1. Litwa wprowadziła stan wyjątkowy
Powodem jest narastające zagrożenie dla ruchu lotniczego wywołane przez balony przemytnicze wypuszczane z terytorium Białorusi. Stan wyjątkowy (nie mylić z nadzwyczajnym – ten wprowadza Sejm i w obliczu znacznie poważniejszych kryzysów) na razie potrwa miesiąc. W tym czasie wojsko będzie miało większą swobodę działania, wesprze policję i inne służby.
Jak wyjaśnia w „Polityce” Jędrzej Winiecki, przemyt jest tylko pretekstem, a idzie o akcję zorganizowaną przez służby Łukaszenki i koordynowaną z Rosją, polegającą na wywieraniu presji na wschodniej flance NATO. To kolejny hybrydowy front tej samej wojny, toczonej od lat.
„Skądinąd Łukaszenka może mieć powody do zadowolenia. Przemyt wygląda przecież niewinnie. Mińsk może objaśniać, że nie kontroluje przemytników. Choć akurat w białoruskim przypadku to właśnie otoczenie prezydenta zajmuje się lewym eksportem papierosów do Unii, a on sam czerpie zyski z tego tytułu. Poza tym balony są tanie i wydają się skuteczne – przy ich pomocy stany alarmowe wywołuje się niewielkim kosztem” – pisze nasz autor.
2. Jest zgoda KE na elektrownię jądrową w Polsce
Komisja Europejska zatwierdziła wniosek Polski o udzielenie pomocy publicznej na budowę elektrowni jądrowej. „Mamy to! Miliardy pomocy publicznej na budowę pierwszej polskiej elektrowni atomowej. Jest zgoda Europy i są pieniądze. Pierwsze cztery miliardy jeszcze w tym miesiącu” – napisał na X Donald Tusk. Premier podkreślił, że budowa będzie mogła ruszyć jeszcze w grudniu, zabezpieczono na ten cel całość potrzebnej kwoty, czyli 60 mld zł.
Pierwsza polska elektrownia jądrowa ma powstać w lokalizacji „Lubiatowo-Kopalino” w pomorskiej gminie Choczewo. Wykonawcą będzie konsorcjum Westinghouse-Bechtel. Wylanie tzw. pierwszego betonu jądrowego planowane jest na 2028 r., rozpoczęcie komercyjnej pracy pierwszego bloku ma nastąpić w 2036 r. Moc elektrowni wyniesie do 3750 MW.
3. Adam Glapiński tłumi „bunt” w NBP
Troje członków zarządu Narodowego Banku Polskiego (Marta Gajęcka, Piotr Pogonowski oraz Rafał Sura) zostało odsuniętych od nadzoru nad komórkami organizacyjnymi banku centralnego i nie kierują obecnie żadnym departamentem – wynika ze zaktualizowanego schematu organizacyjnego NBP. To reakcja na złożony przez nich projekt uchwały, który miał ograniczyć kompetencje prezesa Adama Glapińskiego. Tym samym już czterech członków zarządu nie sprawuje nadzoru nad żadnym departamentem banku – roli tej pozbawiony był już wcześniej Paweł Mucha.
Jak nieoficjalnie donosi PAP, zmiany mają wynikać z „utraty zaufania” prezesa Adama Glapińskiego do członków zarządu i ich „nierzetelności w realizacji powierzonej pracy”.
„Zwracamy się o wyciszenie emocji, rozwagę i niedokonywanie żadnych pochopnych działań, których nieuchronną konsekwencją byłaby nieodwracalna utrata przez NBP jego pozycji budowanej konsekwentnie przez kilkadziesiąt lat, stabilizującej system finansowy, gospodarkę i Rzeczpospolitą Polską” – podano w komunikacie banku centralnego.
4. Ogłaszamy ostatnie nominacje do Paszportów „Polityki”
W kategorii Książka nominowani zostali: Stanisław Łubieński, Paweł Rzewuski i Ishbel Szatrawska; w kategorii Muzyka poważna: Yehuda Prokopowicz, Natalia Rubiś, Aleksandra Słyż; w kategorii Kultura cyfrowa: 11 bit studios, Centrum Archiwistyki Społecznej oraz Questline.
To trzecia i ostatnia odsłona nominacji do naszych kulturalnych nagród. Ich wręczenie nastąpi w niedzielę, 11 stycznia 2026 r. o godz. 20, podczas gali transmitowanej przez TVP2 oraz na naszych kanałach na YouTube i Facebooku. Wtedy też przekonamy się, kto otrzyma nagrodę specjalną Kreatora Kultury, a także kto zdobędzie Paszport Czytelników – na jego laureata można głosować listownie oraz pod tym adresem.
Nagrodą w konkursie dla uczestnika, który odda głos na laureata Paszportu Czytelników, a jego uzasadnienie wyboru zostanie uznane przez organizatorów za najciekawsze, będzie podwójne zaproszenie na Galę Paszportów „Polityki”, a także opublikowanie uzasadnienia w tygodniku. Ponadto osoby, które zagłosują online, otrzymają kwartalną subskrypcję „Polityki” dla siebie lub bliskiej osoby.
5. Jest już nowy numer „Polityki”
A w nim temat okładkowy, czyli ranking ministrów rządu Donalda Tuska z uwzględnieniem także samego premiera, przygotowany przez Joannę Sawicką i Tomasza Sawczuka z Polityki Insight. Do tego Bartek Chaciński komentuje wyniki plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku, Adam Szostkiewicz opisuje wielką zmianę w krakowskim Kościele, a Rafał Kalukin pochyla się nad rolą „przystawek”, czyli drobnych partii współtworzących rząd – czy uda im się dotrwać do wyborów?
Jak wyglądają rozstania w związków nieformalnych, jak wówczas wygląda regulowanie kwestii finansowych, jak podchodzą do tego sądy – o tym w tekście Martyny Bundy. Paweł Walewski wyjaśnia, skąd biorą się problemy z pamięcią, a Adam Grzeszak – o co chodzi w głośnym sporze o kryptowaluty.
A do tego: jak się żyje w gigamiastach; czy można jeszcze wygrać z globalnym ociepleniem; gdzie przebiegają trzy progi starości i dawny czar polskiego Fiata. I wiele więcej. Życzymy udanej lektury.