Odbywał się konsystorz, gdy Benedykt XVI odczytał obecnym kardynałom i biskupom oświadczenie po łacinie: „Najdrożsi Bracia, wezwałem was (…) nie tylko z powodu trzech kanonizacji, ale także aby zakomunikować wam decyzję o wielkiej wadze dla życia Kościoła. Rozważywszy po wielokroć rzecz w sumieniu przed Bogiem, zyskałem pewność, że z powodu podeszłego wieku moje siły nie są już wystarczające, aby w sposób należyty sprawować posługę Piotrową”.
Szczęściem przysłuchująca się konsystorzowi dziennikarka włoskiej agencji ANSA znała łacinę. W ten sposób sensacyjna informacja niemal natychmiast – o godzinie 11.45 – poszła w świat. Zaskoczeni byli kardynałowie. Dziekan kolegium, były sekretarz stanu kard. Angelo Sodano, był zdumiony i poruszony, gdy w chwilę później dziękował Benedyktowi XVI za posługę. Najważniejsze włoskie media przerwały programy, by zająć się sensacyjną informacją. Ze studiów telewizyjnych przegoniono modelki i kucharzy, a zaproszono watykanistów i duchownych.
O niczym nie wiedział również watykański rzecznik ks. Federico Lombardi. Zwołana przez niego ad hoc konferencja prasowa, pomijając kilka zasadniczych informacji, ograniczyła się praktycznie do spekulacji. Zszokowani Włosi przyjęli decyzję Benedykta XVI z aprobatą, choć i ze smutkiem. Pewna kobieta pytana przez telewizje na pl. św. Piotra stwierdziła: – To jest taki nieśmiały, skromny, dobry człowiek. Dopiero teraz, gdy zrezygnował, zdajemy sobie sprawę, jak go przez te osiem lat zdążyliśmy polubić. Przecież nazywaliśmy go przedtem pancernym kardynałem.
Poruszony prezydent Włoch Giorgio Napolitano przypomniał, że jeszcze w sobotę rozmawiał z Benedyktem XVI po uroczystym koncercie z okazji rocznicy podpisania Paktów Laterańskich (1926 r.