Konkurs główny zawsze jest okazją nie tylko do zapoznania się z nowymi filmami zarówno uznanych twórców, jak i debiutantów, lecz przede wszystkim przypomnieniem najważniejszych tematów, jakimi w ostatnich miesiącach żył świat. W sekcji konkursowej zwraca w tym roku uwagę dokumentalny debiut Kasi Smutniak „Mur”. Ceniona polska aktorka, pracująca przede wszystkim we Włoszech, przyjechała na granicę polsko-białoruską, by obserwować pracę aktywistów pomagających uchodźcom i uchodźczyniom.
Film okazał się jednak czymś więcej niż biernym zapisem wydarzeń: stał się także bardzo osobistą opowieścią o poszukiwaniu własnych korzeni oraz refleksją na temat wolności i barier międzyludzkich. Reżyserka po pokazach weźmie udział w spotkaniach z publicznością.
„Plan C. Nigdy nie będziesz szła sama” w reżyserii Tracy Droz Tragos to spojrzenie na coraz bardziej ograniczane w Stanach Zjednoczonych prawo do aborcji. Po tym, jak Sąd Najwyższy unieważnił wyrok w sprawie Roe v. Wade, coraz więcej stanów wprowadza całkowity zakaz przerywania ciąży, zmuszając kobiety do kosztownych podróży aborcyjnych lub narażając je na niebezpieczeństwa związane z korzystaniem z nielegalnych usług. Dokumentalistka skupia się w swoim filmie przede wszystkim na pracy lekarek, dla których etyka zawodowa jest ważniejsza niż nieludzkie prawo.
Wstrząsające „20 dni w Mariupolu” Mstyslava Chernova jest zapisem pełnej przemocy codzienności miasta okupowanego przez rosyjskie wojska, a jednocześnie dowodem niezłomności ukraińskich żołnierzy i cywilów. Chernov jest jednym z fotografów uhonorowanych tegoroczną nagrodą Pulitzera za pracę przy dokumentacji wojny w Ukrainie, a jego film jest ważnym przypomnieniem trwającej od blisko dwóch lat tragedii naszych wschodnich sąsiadów.
Najlepsze kino ekologiczne
Zielony konkurs – jak sama nazwa wskazuje – gromadzi filmy o tematyce ekologicznej. Wśród nich z pewnością warto zwrócić uwagę na „Nasz cały świat”, w którym reżyser Frederik Subei towarzyszy rdzennym mieszkańcom amazońskiej puszczy z ludu Gujajara w walce o obronę swojego terytorium, nękanego z jednej strony przez przemytników narkotyków, a z drugiej – przez firmy prowadzące nielegalną wycinkę drzew. „O czym śnią wieloryby” to portret Patricka Dykstry, badacza, który poświęcił życie próbom nawiązania kontaktu z największymi ssakami Ziemi.
Wreszcie „Ocean na sprzedaż” Matthieu Rytza to wspaniale sfotografowany dokument o kosztach wydobycia surowców z oceanicznego dna. Narratorem jest Jason Momoa, więc fani mogą potraktować film jako swoisty prolog do superbohaterskiego „Aquamana i Zaginionego Królestwa”, w którym Momoa gra główną rolę.
Chcę zobaczyć
W sekcji „Chcę zobaczyć” znalazły się dokumenty poruszające tematy, które może na co dzień nie goszczą na eksponowanych miejscach w mediach, co nie znaczy, że nie mają wpływu na otaczającą nas rzeczywistość. „Nowi Amerykanie. Gra w rewolucję” Ondi Timoner to opowieść o ludziach, którzy są młodzi, przebojowi i nie boją się ryzyka. Świat wielkich finansów nie ma dla nich tajemnic, choć nie są dobrze umocowani w strukturach Wall Street. Obracają kryptowalutami, NFT i milionami dolarów, a inwestycje to dla nich wyzwanie, nie praca. Czy żyją w nowym, lepszym świecie, czy jednak w wielkiej amerykańskiej iluzji?
„Dowody na istnienie” Mattii Colombo i Valentiny Cicogny są okazją do zadawania pytań, jakie prawa przysługują zmarłym – zwłaszcza tym, którzy są anonimowi. Główną bohaterką jest Cristina Cattaneo, włoska specjalistka od identyfikacji zwłok. „Módl się za nasze grzesznice” Sinéad O’Shea oddaje głos irlandzkim ofiarom nadużyć ze strony Kościoła, kobietom, które trafiały do niesławnych domów prowadzonych przez siostry magdalenki. Wstrząsające świadectwo przemocy fizycznej i psychicznej popełnianej w imieniu wszechmocnej instytucji. Warto obejrzeć ten film jako uzupełnienie klasycznego dramatu „Siostry magdalenki” Petera Mullana, a także lektury nowej książki Marty Abramowicz „Irlandia wstaje z kolan”.
Prypeć i dokumenty wielkiego formatu
Watch Docs to wreszcie szansa na spotkanie z kinem mistrzów. Bohaterem tegorocznej retrospektywy jest austriacki reżyser, scenarzysta i operator Nikolaus Geyrhalter, a w ramach przeglądu będzie można obejrzeć m.in. głośną „Prypeć” – opowieść o ludziach, którzy zdecydowali się żyć w skażonej strefie wokół Czarnobyla – oraz „Chleb nasz powszedni”, nagrodzony na festiwalu IDFA w Amsterdamie bezlitosny portret współczesnego rolnictwa.
Natomiast w sekcji „Dokument wielkiego formatu” będzie można obejrzeć klasyczne filmy Wernera Herzoga („Kraina ciszy i ciemności”), Claude’a Lanzmanna („Ostatni niesprawiedliwy”) oraz Agnès Vardy („Zbieracze i zbieraczka”) – każdy z nich rzadko w Polsce pokazywany i w szczególności wart zobaczenia na wielkim ekranie.
Festiwal Watch Docs odbędzie się 1–10 grudnia w Warszawie (część filmów będzie także dostępna online), a później od 11 do 31 grudnia na platformie Player.pl dostępna będzie specjalna kolekcja filmów firmowana przez festiwal. Pełny program i harmonogram wydarzeń dostępny na stronie watchdocs.pl.