Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Nauka

Najjaśniejszy obiekt we Wszechświecie? To żarłoczna... czarna dziura

Żarłoczna czarna dziura, czyli kwazar SMSS J052915.80−435152.0 − ilustracja Żarłoczna czarna dziura, czyli kwazar SMSS J052915.80−435152.0 − ilustracja M.Kornmesser / ESO
Kwazar SMSS J052915.80−435152.0 to coś, czego jeszcze chyba nie widzieliśmy. Zawiera supermasywną czarną dziurę, która rośnie w rekordowym tempie: codziennie pochłania tyle materii, ile ma nasze Słońce. Jest więc również najjaśniejszym znanym obiektem w kosmosie.

W kosmosie istnieje wiele przedziwnych i egzotycznych tworów, których natura wymyka się naszemu rozumieniu: czarne dziury, gwiazdy Wolfa-Reyeta, supernowe z niestabilności kreacji par, niezwykłe kolizje galaktyk, ale kwazar SMSS J052915.80–435152.0 to coś, czego jeszcze chyba nie widzieliśmy.

Czytaj także: Wyspy na Morzu Ignorancji. Czarne dziury odsłaniają coraz więcej swoich tajemnic

Nazwijmy go sobie dla uproszczenia – J0529–4351. Jest najjaśniejszym kwazarem w kosmosie i to oddalonym o ok. 12 mld lat świetlnych od nas, pochodzi więc z epoki wczesnego wszechświata. Ale możemy go zobaczyć. To prawdziwe kosmiczne monstrum pochłaniające dziennie tyle materii, ile wynosi masa naszego Słońca. Dziennie!

Pierwszej obserwacji żarłocznego kwazara dokonał w zeszłym roku zespół kierowany przez prof. Christiana Wolfa z Narodowego Uniwersytetu Australijskiego (ANU) w Nowej Południowej Walii, ale potwierdzono ją także przy użyciu największego teleskopu na Ziemi, czyli VLT w Chile. Dopiero jednak teraz, w lutowym wydaniu czasopisma „Nature Astronomy”, ukazała się dokładna praca na ten temat.

Czym są kwazary?

Zacznijmy od przypomnienia, czym w ogóle są kwazary. Pierwsze widmo kwazara zidentyfikował już w 1963 r. astronom Maarten Schmidt. Dostrzegł niezwykle jasną i niezwykle oddaloną – początkowo wydawało się – gwiazdę, która okazała się jednocześnie bardzo zwartym źródłem promieniowania o ogromnej mocy, porównywalnej z promieniowaniem całej galaktyki. Stąd początkowa nazwa: quasi-stellar object, a więc obiekt gwiazdopodobny.

Reklama