Choć Polacy twierdzą, że ich związki od dawna są partnerskie, najnowszy sondaż CBOS dotyczący podziału obowiązków domowych zdecydowanie temu przeczy. Sprzątanie, gotowanie, pranie i zajmowanie się dziećmi to wciąż obowiązki spoczywające na barkach kobiet, które pracują także poza domem – zawodowo.
Czytaj także: Ile jest warta praca kobiet w domu?
Co robią mężczyźni, a co kobiety
W prawie dwóch trzecich polskich domów (65 proc.) gotują wyłącznie kobiety. W 82 proc. przebadanych gospodarstw domowych tylko kobiety są odpowiedzialne za pranie. W 81 proc. za prasowanie. Nawet częściej niż pięć lat temu to kobiety odpowiadają za sprzątanie i gruntowne porządki (odpowiednio 61 proc. i 57 proc.). Zmywanie lub obsługiwanie zmywarki jest jedyną czynnością, którą częściej – w porównaniu z 2013 r. – wykonują mężczyźni. Ale to wciąż tylko 13 proc.
Czytaj także: Jak efektywnie podzielić się pracą domową i nie pokłócić
Rzadziej niż pięć lat temu wyłącznie do mężczyzn należy zlecanie drobnych domowych napraw (60 proc.) lub ich wykonywanie (81 proc.). Od lat są to dwie czynności, w które mężczyźni są zaangażowani bardziej niż kobiety, choć zajęcia te coraz częściej są współdzielone.
Jedynie w 2 proc. polskich domów to wyłącznie na mężczyźnie spoczywa opieka nad dziećmi, odrabianie lekcji czy opieka nad osobami z niepełnosprawnościami. W 16 proc. spoczywa wyłącznie na kobietach. W 32 proc. jest współdzielona.
Zakupy spożywcze i wyrzucanie śmieci? Tu podział jest nieco równiejszy. W połowie gospodarstw domowych nie ma osób na stałe zajmujących się tymi czynnościami.
Na przestrzeni 14 lat spadł nawet odsetek mężczyzn, którzy jako jedyni w gospodarstwie domowym opiekują się zwierzętami.
Niezależna decyzja? O tym, co będzie na obiad
Mimo że to do kobiet należy wykonywanie większości domowych obowiązków, decyzje co do wydatków lub form spędzania czasu są podejmowane wspólnie. W większości polskich domów (58 proc.) kobiety mają na wyłączność jedynie wybór tego, co będzie na obiad.
Wspólnym decyzjom podlegają najczęściej sposoby wychowania dzieci. Ponad połowa rodzin (56 proc.) podejmuje wspólnie lub różnie – w zależności od tego, kto ma czas – decyzje o zwykłych wydatkach, np. na żywność, środki czystości.
Kobiety mają na wyłączność decydowanie o większych wydatkach – np. na pralkę, telewizor – w związkach osób z niższym wykształceniem, o najniższych dochodach na osobę, oceniających swoje warunki materialne jako złe.
W związkach osób religijnych, praktykujących kilka razy w tygodniu, częściej to mężczyzna decyduje o tym, jak spędzić wspólnie wolny czas.
Wspólne podejmowanie decyzji – tylko w ten sposób przejawia się partnerstwo w związkach w polskim wydaniu.
Im wyższe wykształcenie, tym większa otwartość
Jedynym wskaźnikiem, który sprawia, że role w związku mają bardziej partnerski charakter, jest wykształcenie. Im jest wyższe, tym Polacy częściej wspólnie przygotowują posiłki lub robi to czasem mężczyzna, a czasem kobieta. Wraz ze wzrostem dochodów rośnie też udział odpowiedzi, że wyłącznie mężczyzna zajmuje się przygotowaniem posiłków, a spada odsetek odpowiedzi, że jest to zajęcie wyłącznie kobiety.
Czytaj także: Pracujące kobiety mają ogromne poczucie winy. Oto powód
Co warto podkreślić, od ostatniego badania w 2013 r. wzrosło przekonanie, że praca zawodowa kobiet przynosi życiu rodzinnemu tyle samo korzyści co strat (31 proc.). I nieznacznie spadło przekonanie, że praca zawodowa kobiet życiu rodzinnemu szkodzi.
Stąd więc być może wynika ta nadobecność kobiet w wykonywaniu obowiązków domowych: pracując zawodowo, starają się jednocześnie zajmować się dziećmi i wykonywać większość obowiązków domowych, nie przerzucając ich na mężczyzn. Jaką cenę ponoszą za codzienną pracę na dwóch etatach? Pięć lat temu CBOS stwierdził, że taka sytuacja frustruje kobiety – matki, mieszkanki małych miast, respondentki lepiej wykształcone i gorzej sytuowane najczęściej odczuwają niedobór czasu na obowiązki domowe i pracę lub deficyt partnerstwa w związku.
Nie ma powodu, by twierdzić, że pięć lat później ta diagnoza przestała być aktualna.