Literacką Nagrodę Nobla w tym roku otrzymał pisarz Abdulrazak Gurnah z Zanzibaru, który przybył do Wielkiej Brytanii jako uchodźca. Tego też dotyczy jego twórczość i sama nagroda: „za bezkompromisową i pełną współczucia analizę skutków kolonializmu i losu uchodźców żyjących w przepaści między kulturami i kontynentami”.
Gurnah do Wielkiej Brytanii dotarł w latach 60., ale nigdy nie opuścił swojej wyspy, jest obecna w jego twórczości. Jest autorem dziesięciu powieści i licznych opowiadań (nie ma jeszcze żadnego polskiego wydania). Reporterka Małgorzata Szejnert w książce „Zanzibar. Dom żółwia” cytuje przejmujący fragment „Admiring Silence”: „Lubiliśmy myśleć o sobie jako o ludziach umiarkowanych i łagodnych. Arab, Afrykanin, Hindus, Komoryjczyk: żyliśmy obok siebie, sprzeczali się i czasem żenili ze sobą. Cywilizowani – tacy byliśmy. Lubiliśmy, gdy nas tak określano, i określaliśmy się w ten sposób. W rzeczywistości nigdzie nie zbliżaliśmy się do my, lecz byliśmy nasi w naszych oddzielnych podwórkach, zamknięci w swoich historycznych gettach, wybaczający sobie samym i kipiący od nietolerancji, rasizmu i uraz” (1996).
Rok temu wyróżniono Louise Glück
W 2020 r. Nobla w dziedzinie literatury otrzymała amerykańska poetka Louise Glück za „bezbłędny poetycki głos, który z surowym pięknem czyni ludzką egzystencję uniwersalną”. Jej twórczość jest bardzo intymna, wychodzi z osobistych doświadczeń. W Polsce nie była przedtem dobrze znana, raptem kilka jej wierszy znalazło się w antologii „Dzikie brzoskwinie” w przekładzie Julii Hartwig.
W tym roku ukazał się u nas znakomity tom „Aratat” (wyd. A5), wiwisekcja relacji rodzinnych, determinujących mimo woli ludzkie życie. Tłumaczka Louise Glück Krystyna Dąbrowska mówiła w rozmowie z „Polityką”: „W różnych tomach Glück rozmaicie to rozgrywa, czasem korzystając z motywów biblijnych i mitologicznych, ale w »Araracie« jest moim zdaniem najbardziej osobista, ascetyczna i minimalistyczna. To bywa najtrudniejsze: pisać tak blisko autobiografii, nie posługując się żadną literacką maską, a jednocześnie stworzyć coś, co będzie historią uniwersalną. Myślę, że ta książka może być dobrym wprowadzeniem do poezji Glück”.
Nagrody Nobla 2021
Tydzień noblowski zaczął się w poniedziałek 4 października. Przyznano już nagrody w dziedzinie medycyny i fizjologii (David Julius i Ardem Patapoutian), fizyki (Giorgio Parisi oraz Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann) i chemii (Benjamin List i David MacMillan). W piątek 8 października zostanie wyłoniony laureat Nobla Pokojowego, a w poniedziałek 11 października dowiemy się, kto odbierze medal za osiągnięcia w ekonomii.
Teraz poznajemy zwycięzców, a oficjalna ceremonia wręczenia nagród odbędzie się 10 grudnia, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla, w Sztokholmie. Zdobywca literackiego Nobla otrzymuje prócz medalu 10 mln szwedzkich koron (ok. 4,5 mln zł).