Co Piłsudskiego czyniło charyzmatycznym mężem stanu?
Czasy, które ukształtowały Piłsudskiego.
Józef Klemens Piłsudski – od bogatego paniczyka do ascetycznego męża stanu.
Polityka była jego żywiołem. W tej dziedzinie, podobnie jak w kwestiach wojskowości, był samoukiem.
Józefa Piłsudskiego pogląd na świat.
Co Piłsudski sądził sam o sobie?
Dla jednych zwycięski przywódca, dla innych dyletant – ocena zależała od przekonań powołujących się na niego polityków i historyków.
Piłsudski był przeciwny terrorowi, co nie przeszkodziło mu stać na czele Organizacji Bojowej PPS.
Piłsudski, sam mający epizodyczne kontakty agenturalne, przywiązywał wielką wagę do budowania służb specjalnych.
Na polu wojskowym Piłsudski – jako żołnierz, dowódca, strateg – także był samoukiem, również utalentowanym.
Obydwaj politycy, a jeszcze bardziej ich zwolennicy, nie szczędzili sobie najostrzejszej krytyki, zarzucając nawzajem brak odpowiedzialności i wręcz staczanie się na drogę zdrady narodowej
Maj 1926 r. to pęknięcie na pół i Polski, i biografii Piłsudskiego.
Józef Piłsudski i Miklós Horthy doszli do władzy w podobnym czasie i okolicznościach. Łączyło ich wiele: budowali państwo i musieli przeprowadzić je przez burzliwe czasy.
Nie przebierał w słowach, ale kiedy chciał, potrafił być liryczny jak poeta.
Piłsudski zmieniał wyznanie dwukrotnie: dla kobiety i dla kraju.
Józef Piłsudski miał dwie żony. Gdy był mężem pierwszej, romansował z późniejszą drugą. Gdy był mężem drugiej, miał trzeci wielki romans.
Ostentacyjne wielbienie Marszałka stało się w II RP obywatelskim obowiązkiem.
Słowa Juliana Tuwima trafiają w sedno – pisarze dwudziestolecia zachowywali się wobec Marszałka jak odurzeni.
Piłsudskiego filmowano albo bez przerwy, albo wcale – w zależności od koniunktury politycznej.
Symbolika grobowca
Fragmenty wypowiedzi opublikowanej w 1903 r. we lwowskim lewicowo-niepodległościowym piśmie „Promień”.
Kraków, Oleandry, 3 sierpnia 1914 r.
Odezwa wodza naczelnego Józefa Piłsudskiego „Do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego”, Wilno, 22 kwietnia 1919 r.
Przemówienie Józefa Piłsudskiego wygłoszone do przedstawicieli stronnictw sejmowych po przewrocie majowym, 29 maja 1926 r.
Przemówienie przy składaniu prochów Juliusza Słowackiego do grobów królewskich, 28 czerwca 1927 r.
Fragmenty wywiadu z Józefem Piłsudskim jako premierem rządu powołanego 25 sierpnia 1930 r.
Tylko dzięki zaiste niepojętej, a tak wielkiej i niezbadanej litości boskiej, ludzie w tym kraju nie na czworakach chodzą, a na dwóch nogach, udając człowieka.
Opinie o 96 generałach napisał prawdopodobnie w 1922 r. Umieścił je w kopercie z adnotacją „Otworzyć kopertę ma prawo w razie mojej śmierci lub usunięcia się ze stanowiska tylko Przewodniczący Ścisłej Rady Wojennej jako generał mający dowodzić wojną albo Prezydent Rzeczypospolitej. J. Piłsudski”