Rozpoczynający się w sobotę 11 listopada festiwal otworzą nagrodzone Złotym Lwem w Wenecji „Biedne istoty” Yorgosa Lanthimosa z Emmą Stone, Markiem Ruffalo i Willemem Dafoe w rolach głównych. To na w pół groteskowa wariacja na temat legendy opisanej przez Mary Shelley we „Frankensteinie” o ewolucji młodej kobiety, która zostaje przywrócona do życia przez genialnego naukowca. Pod jego opieką dziewczyna chętnie uczy się wszystkiego od nowa, ale chce też doświadczyć pełni życia. W poszukiwaniu nowych doznań wyrusza w burzliwą i pełną przygód podróż przez kontynenty w towarzystwie sprytnego i rozpustnego prawnika.
Adam Driver, Sean Penn i Akademia
Nominowany dwukrotnie do Oscara Adam Driver odbierze Nagrodę Specjalną EnergaCamerimage dla najlepszego aktora. Z tej okazji odbędzie się pokaz dramatu biograficznego „Ferrari” z jego udziałem. Driver, uznawany przez Martina Scorsese za najbardziej utalentowanego aktora swojego pokolenia, jest artystą wszechstronnym, wnoszącym do pracy niespotykaną intensywność i emocjonalne zaangażowanie. W jego imponującej filmografii można znaleźć współpracę z takimi tuzami reżyserii jak J.J. Abrams, Noah Baumbach, Leos Carax, Joel i Ethan Coenowie, Francis Ford Coppola, Clint Eastwood, Jim Jarmusch, Spike Lee, Martin Scorsese, Ridley Scott, Steven Spielberg czy Steven Soderbergh. W najnowszym filmie podjął współpracę z Michaelem Mannem, by opowiedzieć o losach Enzo Ferrariego, byłego kierowcy wyścigowego i właściciela fabryki produkującej samochody.
Z kolei Sean Penn, dwukrotny laureat Oscara, zaprezentuje ukończony niedawno dokument „Superpower”, który jest próbą zrozumienia najnowszej historii Ukrainy. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się na kilka miesięcy przed rosyjską inwazją, a pierwotnym celem projektu było zrozumienie dziedzictwa protestów na Majdanie oraz drogi, jaką przeszedł aktor Wołodymyr Zełenski, by stać się nieustraszonym prezydentem Ukrainy. Jednak gdy to, co wydawało się nieprawdopodobne, stało się smutnym faktem, filmowcy – którzy znajdowali się 24 lutego 2022 r. w Ukrainie – nie tylko zrealizowali kilka wywiadów z Zełenskim, ale kręcili również ujęcia na froncie, tworząc wielowymiarowe spojrzenie na wojnę oraz jej wpływ na kraj i mieszkańców.
Międzynarodowa premiera nieukończonej jeszcze wersji „Superpower” miała miejsce na tegorocznym festiwalu w Berlinie, a gotowy film zjeździł od tego czasu cały świat. Ponadto Sean Penn gra główną rolę w zakwalifikowanym do głównego konkursu dramacie sensacyjnym „Granica mroku” o nowojorskim ratowniku medycznym.
Gościem festiwalu będzie też Bill Kramer, przewodniczący Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej przyznającej Oscary, zarazem jeden z twórców otwartego we wrześniu 2021 r. Muzeum Akademii poświęconego sztuce filmowej. Weźmie udział w specjalnym seminarium o ważnym, lecz wciąż traktowanym po macoszemu zagadnieniu potrzeby zakładania nowych centrów kultury, by promować piękno, wartości oraz wielodyscyplinarność świata sztuki.
Wprawki przed Oscarami
W programie EnergaCamerimage – swoistej próbie sił przed ogłoszeniem oscarowych nominacji – konkurują ze sobą najgłośniejsze tytuły kończącego się sezonu. Między innymi wielogodzinny „Napoleon” Ridleya Scotta ze zdjęciami Dariusza Wolskiego z Joaquinem Phoenixem w roli cesarza Francuzów. Głośna i nagrodzona w Cannes „Strefa interesów” Jonathana Glazera, wstrząsająca, oparta na faktach historia komendanta obozu w Auschwitz (autorem zdjęć jest Łukasz Żal). „Maestro” Bradleya Coopera, opowieść o nieposkromionej miłości oraz relacji dyrygenta i kompozytora Leonarda Bernsteina i Felicii Montealegre Bernstein. Niekonwencjonalna biografia Pinocheta: „Hrabia” Pablo Larraína, a także powszechnie chwalony „Czas krwawego księżyca” Martina Scorsese.
Nagrodę dla Reżyserów ze Szczególną Wrażliwością Wizualną odbiorą w tym roku bracia Quey, wybitni twórcy animacji poklatkowej i filmów aktorskich. Amerykanie Stephen i Timothy Quay od dekad eksplorują mroczne obszary ludzkiej wyobraźni, zapuszczając się tam, gdzie większość filmowców nie ma odwagi się udawać. Ich krótkometrażowe i pełnometrażowe projekty oferują unikatową mieszankę melancholijno-upiornych obrazów, surrealistycznej atmosfery oraz sugestywnego przekraczania arbitralnie przyjętych gatunkowych granic. Debiutowali w latach 70., stając się szybko wirtuozami krótkiego metrażu, znajdując na tym polu nie tylko ujście dla własnej wyobraźni, ale także artystyczną wolność. Przykładem słynna „Ulica krokodyli”, opowieść o człowieku, który przypadkowo ożywia szalenie dziwaczny i jednocześnie fascynująco mroczny świat martwych przedmiotów.
Werner Herzog i Peter Zeitlinger
Nagrodę specjalną dla duetu operatorsko-reżyserskiego otrzymają w tym roku Peter Zeitlinger i Werner Herzog. Obaj spotkają się w Toruniu z festiwalową publicznością i skomentują retrospektywny przegląd filmów ich autorstwa, w skład którego wejdą zarówno produkcje fabularne, jak i dokumentalne. Zeitlinger to doświadczony autor zdjęć, który filmowe szlify zdobywał w Konserwatorium Wiedeńskim, zyskując z biegiem lat uznanie. Zanim rozpoczął wieloletnią współpracę z Herzogiem, pracował m.in. z Ulrichem Seidlem, dla którego nakręcił dokument „Spodziewane straty” (1993), oraz Ablem Ferrarą przy „Złym Poruczniku” (1992). To właśnie praca na planie tego filmu zwróciła uwagę Herzoga i zaowocowała w 1995 r. zaproszeniem go do współpracy nad dokumentalną „Śmiercią na pięć głosów”.
Herzoga przedstawiać nikomu nie trzeba – to wybitny niemiecki reżyser filmowy, scenarzysta, producent, aktor oraz poeta, uważany za pioniera Nowego Kina Niemieckiego, realizujący się zarówno w kinie fabularnym, jak i dokumentalnym. Swój pierwszy krótkometrażowy film „Herakles” nakręcił w wieku 19 lat. Produkcją pełnometrażową „Znaki życia” debiutował w 1968 r., z miejsca zyskując uznanie krytyków. W zawodowym dorobku ma ponad 60 fabuł i dokumentów, które wyprodukował, napisał i wyreżyserował. Jego filmy były pokazywane i nagradzane na najważniejszych festiwalach na świecie, m.in. w Cannes, Berlinie, Wenecji, Locarno czy Sundance. Herzog spełnia się także w roli autora; przez cały okres swojej twórczej działalności pisze poezję oraz prowadzi dzienniki. W 2021 r. wydał debiutancką powieść „Zmierzchanie świata”, opublikowaną kilka tygodni temu przez PIW w tłumaczeniu Małgorzaty Łukasiewicz.
Obok produkcji dokumentalnych duet Zeitlinger–Herzog w ciągu niemalże 30 lat owocnej, kinematograficznej współpracy stworzył łącznie kilkanaście projektów. Najbardziej znane to nominowane do Oscara „Spotkania na krańcach świata” (2007), „Mój ukochany wróg” (1999), „Koło czasu” (2003), „Człowiek niedźwiedź” (2005), „Jaskinia zapomnianych snów” (2010), „Otchłań. Opowieść o życiu i śmierci” (2011), „Inferno” (2016) oraz pełnometrażowe filmy fabularne: „Niezwyciężony” (2001), „Operacja Świt” (2006), „Zły porucznik” (2009), „Synu, synu, cóżeś ty uczynił?” (2009), „Królowa pustyni” (2015), „Salt and Fire” (2016).
Joanna Kulig i Anne Hathaway
Najważniejsze wyróżnienie festiwalu za całokształt twórczości trafi do rąk autora zdjęć, który odznacza się umiejętnością realnego wpływania na ostateczny kształt filmu, przy równoczesnym podążaniu za reżyserską wizją. W tym roku jest to Walijczyk Peter Biziou, twórca zdjęć do takich filmów jak „Bandyci czasu”, „9 i pół tygodnia”, „W imię ojca”, „Truman Show” i „Missisipi w ogniu”, za który został nagrodzony Oscarem.
Festiwal zakończy się 18 listopada uroczystym pokazem „She Came to Me” Rebeki Miller z Joanną Kulig i Anne Hathaway. Pełen program wydarzeń można znaleźć na stronie www.camerimage.pl.