Wolność, równość, nadgorliwość

Pierwsi absolwenci gimnazjów usiłują właśnie przedostać się na kolejny szczebel systemu edukacji – do trzyletnich szkół średnich. W wielkich miastach ta operacja przybierała czasem wręcz groteskowy charakter.

Co autor miał na myśli

Na początku było słowo, czyli Biblia. Z Biblii też można zrobić bryk. Autorzy rozmaitych opracowań i ściąg dają do zrozumienia, że im stwarzanie świata zajęłoby z górą pół dnia.

Chrzest testów

Maj zawsze był miesiącem matur, czyli ceremonialnego wchodzenia w dorosłość. Od tego roku krąg zdających końcowe egzaminy poszerza się o gimnazjalistów, a sprzężona z testami technika komputerowa usuwa w cień stare rytuały.

Laury ze szklarni

Czy laureat olimpiady przedmiotowej to przyszły wybitny naukowiec bądź ekspert, czy jedynie sprawny uczeń, wyćwiczony w rozwiązywaniu specyficznych olimpijskich zadań, którego talent z czasem blednie? Czy szkoła z olimpijską metką jest kuźnią przyszłych noblistów, której elitaryzm należy wspierać, czy raczej deformacją systemu, zaniedbującego nieolimpijską większość?

Tylko ja tu obowiązuję

We wsi pod Białymstokiem szkołę, którą likwidowała gmina, z konieczności przejął rolnik. Operacja się udała, pacjent przeżył, ale co to za życie? – zastanawiają się nauczycielki.

Wolno stawiać byki

W niektórych szkołach podstawowych niemal co drugi szóstoklasista przyszedł na kwietniowy test sprawdzający (w tym roku po raz pierwszy wszystkie trzynastolatki w Polsce go pisały) z zaświadczeniem o dysleksji. Podobna sytuacja zdarzy się pewnie na majowych testach dla gimnazjalistów. Czasem połowa zdających do prywatnych liceów, które już egzaminują uczniów, ubiega się o to, by nie brać pod uwagę ich błędów ortograficznych.

Pisk protestu

Na zakładkę

21 stycznia w czterech pierwszych województwach zaczynają się szkolne ferie. Tydzień później – w kolejnych dziewięciu, zaś od 4 lutego w ostatnich trzech. Przed uczniami, którzy dopiero co zmobilizowali siły po świętach, następne dwa tygodnie wolnego. Czy to rozsądnie, że przerwy następują po sobie w tak niedługim czasie? Zwłaszcza że zimą wyjeżdża wypoczywać mniej niż 10 proc. Polaków.

Gorąca zupa

O siódmej Teresa Motyka przyjeżdża rowerem do sklepu spożywczego, zakupuje surowiec i wiezie do szkolnej kuchni. Buraki i żeberka – za 156 zł. Pani Wanda, kucharka, pali w piecu i siadają do obierania. Dzisiaj wyszedł pyszny barszczyk za 76 gr, czyli utrzymano normę.

Dawać roztropnie

Obywatela przywraca się do czci

Ale ta Polska, wiesz, to jest inny świat! Taszkent też ładny za wolnego Uzbekistanu, ale Kraków – to jest dopiero cudeńko! Pojechać by jeszcze raz – mówią Konarżewscy. Albo najlepiej to zamieszkać tam, wrócić do siebie. Tak bardzo by człowiek chciał. Bardzo. Ale pieniędzy na to potrzeba nie wiadomo ile. A najgorzej z językiem. Wciąż czasu brak, żeby przysiąść i się nauczyć.

Zawodowcy

Koalicyjny projekt zmian w szkolnictwie średnim ma być przyjęty przez Sejm jeszcze w listopadzie.

Kontrreformacja

Władze oświatowe zataczają się od ściany do ściany

Lekcja niewychowawcza

Sezon ostrych stresów szkolnych zaczął się w tym roku już we wrześniu – od próbnych matur. W październiku emocje zapanowały w ostatnich klasach podstawówek i gimnazjów. Klasa maturalna, szósta podstawowa i trzecia gimnazjalna to trzy „klasy frontowe”, gdzie na żywym materiale testowane są po raz pierwszy nowe rozwiązania reformy. Nikt od niej nie ucieknie: to dopiero początek całej serii egzaminów i sprawdzianów; uczniów, rodziców i nauczycieli czeka kilka nerwowych lat. Gorzej, że tym i tak stresującym próbom towarzyszy gorsząca atmosfera prowizorki i chaosu, sprzecznych informacji dotyczących egzaminów maturalnych i słownych utarczek między odchodzącą i przychodzącą ekipą Ministerstwa Edukacji. Miało być jasno, przejrzyście, obiektywnie, a wyszło jak zwykle.

Niewyczuwalna obecność wroga

Do stawienia czoła atakowi biologicznemu przygotowywano nas od dziesięcioleci na lekcjach przysposobienia obronnego. Wygląda na to, że był to czas stracony. Wchłanialiśmy mnóstwo bezużytecznej wiedzy, wkuwaliśmy drobiazgowe procedury, ale okazało się, że nie mamy pojęcia, jak naprawdę może wyglądać wojna przy użyciu wirusów. Do dziś nie wiedzieliśmy nawet, że jest możliwa.

Póki płaci – nietykalny

W rozpoczynającym się roku akademickim w ławach studenckich znaleźć się mógł teoretycznie każdy, kto chciał. Podobnie jak w roku ubiegłym uczelnie państwowe i prywatne przygotowały więcej miejsc, niż było kandydatów.

Nowa walka klasowa

Z początkiem roku szkolnego do biura rzecznika praw dziecka wpłynęło pięć skarg od rozżalonych rodziców, że ich dzieci bez pytania kogokolwiek o zgodę zostały przeniesione do innej klasy – tej gorszej. Szufladkowanie uczniów, ponoć odwieczne, nasiliło się zdaniem pedagogów wraz z reformą systemu edukacji. Wbrew jej założeniom, bo przecież w państwowym szkolnictwie wszyscy mieli mieć równe szanse.

Próba niskiej próby

We wszystkich liceach, z udziałem blisko 320 tys. uczniów, odbyła się próbna matura z matematyki i języków obcych. Poprzedzała ją atmosfera niepewności i lęku. Teraz młodzież się śmieje, a nauczyciele są zakłopotani.

Uczeń ma prawo płakać

Rozmowa z Mirosławą Kątną, psychologiem, o szkolnych stresach i zagrożeniach

Żyd-ofiara, Polak-antysemita

W Polsce od kilku lat trwa dyskusja, jak odkłamywać historię wzajemnych relacji polsko-żydowskich. Powstają programy nauczania o Holocauście, tworzony jest właśnie podręcznik o zagładzie Żydów, gdzie nie ukrywa się złych czynów Polaków popełnianych na Żydach (patrz POLITYKA 16). Tymczasem w Izraelu bez zmian. Młodzież izraelska wie dużo o sytuacji Żydów na terenach Polski w XIX i XX wieku, ale nie wie prawie nic o Polakach. Polska w takim kontekście to pojęcie abstrakcyjne, a Polak jawi się młodym Żydom głównie jako antysemita.