Na diecie

Diabeł w koszyku

Grupa posłów AWS przejęła pałeczkę od SLD i dzielnie walczy z zagranicznymi supermarketami. Udają jednak, że biegną w innej sztafecie. Poprzednicy usiłowali zahamować budowę wielkich obiektów handlowych. Obecny projekt ustawy zakazuje handlu w niedzielę.

Zbyt wierni

O istnieniu w Polsce lefebrystów, jak potocznie określa się księży i wiernych związanych z Bractwem św. Piusa X, szersza opinia usłyszała przy okazji mszy świętej odprawionej w starym, trydenckim rycie na oświęcimskim żwirowisku. Kim są? Ultrakonserwatywnymi katolikami czy może - jak chce część duchowieństwa - schizmatykami, ekskomunikowanymi przez Kościół rzymski? W zdecydowanej większości - wbrew temu, co podpowiada wyobraźnia - polscy lefebryści to młodzi, dobrze wykształceni mieszkańcy wielkich miast. Istotnym narzędziem kontaktów jest dla nich Internet.

Koniec bajki Lafontaine’a

Są dwie wersje tego, co się stało w Niemczech. Jedna to burleska. Czarny charakter - lewicowy dogmatyk i ekonomiczny awanturnik - w ciągu stu dni, niczym Napoleon po ucieczce z Elby, narobił bałaganu w niemieckiej gospodarce, po czym skulił ogon pod siebie i w wieku 55 lat poszedł na suto opłacaną emeryturę. Druga wersja jest bardziej patetyczna: lewicowy reformator, który chciał się dobrać do skóry wielkiemu przemysłowi i przywrócić w Niemczech większą sprawiedliwość społeczną, został przezeń wygnany na zieloną trawkę.

Dobrobyt kontrolowany

W obliczu ciągłej niepewności, czy Polska należy do Wschodu czy do Zachodu, w sukurs przychodzą nam Szwedzi. Przypominają od czasu do czasu, że Polskę zaliczyć też można do Europy Północnej. - Widzimy wasz kraj jako przyszłą elitę - mówi premier Göran Persson.

- Północna część kontynentu będzie odgrywać ważną rolę w Europie przyszłości, a Polska jako motor rozwoju rejonu bałtyckiego może mieć znaczenie większe niż Niemcy.

A kakoj ty Palak

Mówią, że mieli pecha: nie wyjeżdżali od siebie, to historia sprawiła, że stali się polską mniejszością na Białorusi. Język polski przechowali dziadkowie i Kościół. Młodzi najpierw przestali się uczyć polskiego, a potem po polsku rozmawiać. Polskość wróciła do nich dopiero za pierestrojki, w 1988 r. Trochę późno.

Blokady, szańce, stoły

Polska zaczyna przypominać wielki stół negocjacyjny z licznymi podstolikami. Stoły główne ustawia się zazwyczaj w Warszawie. Podstoliki - w województwach i zakładach pracy. W Ministerstwie Rolnictwa związki zawodowe próbują ustalić z rządem, czym ma być, i czy w ogóle ma być, Pakt dla wsi. Służba zdrowia chce przekonać kierownictwo ministerstwa zdrowia, że niezwłocznie trzeba zwiększyć ilość pieniędzy na ubezpieczenia zdrowotne. Przemysł zbrojeniowy rozmawia o restrukturyzacji całej branży i poszczególnych zakładów, przemysł lekki o ochronie granicy przed napływem tanich, konkurencyjnych towarów. Nauczyciele chcą podwyżek płac i nie chcą reformy. Działacze ZNP okupację siedziby ministerstwa zakończyli, ale trwają w pogotowiu. Terminarz na marzec jest już zapełniony. I oto paradoks: nigdy dotychczas dialog społeczny nie toczył się tak intensywnie i na tylu frontach. Dawno też nie demonstrowano tak wielkiego niezadowolenia z tego dialogu. Nowe akcje planowane są na kwiecień.

Po prośbie

W minionym tygodniu 9,7 mln rencistów i emerytów dostało niepokojącą wiadomość. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nieoczekiwanie wziął w dwóch dużych bankach 790 mln złotych krótkoterminowej pożyczki tylko po to, żeby wypłacić ludziom wszystkie marcowe należności. Wyszło więc na to, że ZUS, który od dawna zbiera cięgi za opieszałość i złe przygotowanie do reformy, teraz zaczął żyć na kredyt. Dla państwowej instytucji, przez której kasy każdego roku przepływa połowa budżetowych pieniędzy, nie jest to dobra reklama. Powstało też pytanie: co będzie w kwietniu i w maju? I czy ZUS, niezależnie od gwarancji Skarbu Państwa, przypadkiem nie zostanie bankrutem?

Kosą, cepem, krzykiem

Chłopi zdecydowali się na płodozmian. Zamiast mniej widowiskowej, bo rozproszonej blokady dróg, rozpoczęli festiwal na ulicach Warszawy. Samoobrona przemaszerowała przez miasto w ubiegłą środę. Pozostałe związki urządziły piknik z kosami i cepami na placu Piłsudskiego w niedzielę. Lista ich żądań jest tak długa, że łatwo będzie znaleźć pretekst do kolejnej demonstracji.

Nie do obrony

Broniła się długo i zaciekle, ale równie nieudolnie, jak wcześniej funkcjonowała. Kiedy z hukiem upadła, przestraszyli się nawet niektórzy jej grabarze. Komisja Europejska, to połączenie ponadnarodowego rządu i sekretariatu organizacji międzynarodowej, została zmuszona do ustąpienia. Sama nie bez winy, posłużyła za kozła ofiarnego rządom Unii Europejskiej, Parlamentowi Europejskiemu, eurosceptykom, skrajnej prawicy, Zielonym i prasie.

Pozłacany fetysz

"Zakochany Szekspir" (7 Oscarów), "Szeregowiec Ryan" (5) oraz "Życie jest piękne" (3) to, zdaniem ponad pięciu tysięcy członków Amerykańskiej Akademii Filmowej, najlepsze filmy ubiegłego roku. Po raz drugi Oscara dostał polski operator Janusz Kamiński, współpracujący ze Spielbergiem.

Jesteś, waćpanna, czaderska

Droga Sylwio,

Z całego serca gratuluję Ci debiutu na warszawskiej scenie. Wielkie to szczęście, że Twój dyrektor Grzegorz Jarzyna był ostatnio tak bezgranicznie zajęty odbieraniem wszystkich przyznawanych w Polsce nagród teatralnych, że zgodził się odstąpić Ci scenę. I mogłaś - Ty, artystka niedoświadczona i bezczelna - zabrać się za klasyka, zastrzeżonego jak dotąd wyłącznie dla Andrzeja Łapickiego.

Zbiorowy wstyd

Banalna jest opinia, że przemiany cywilizacyjne są w naszych czasach szybkie i głębokie. Zresztą nie byłoby w tym nic szczególnie niepokojącego, bo tylko próżność nam podpowiada, że nigdy w historii świat się tak szybko nie zmieniał.

A sam czart prowadzi bal!

Tak zaczyna się sławna aria Mefista z opery "Faust" Gounoda, a za dwa pewno miesiące wyjdzie moja nowa i chyba ostatnia (kiedyś taka nadejść musi!) książka, w której powtórzę raz jeszcze moją tezę, że w nieznanej nam kosmicznej walce Bóg przegrał ziemię do Szatana, stąd zamykający się wiek XX był w dziejach ludzkich zarazem najkrwawszym i najbezsensowniejszym - taki właśnie długi bal szatański, z którego oto prezentuję jedną ze świeżych figur tańca życia ze śmiercią.

Kino samotnych bohaterów

Pod koniec wieku, po upływie pół wieku, wraca wspomnienie katastrof tego wieku: wojna, Holocaust, w dwóch wybitnych filmach: "Cienka czerwona linia" i "Życie jest piękne". Są krańcowo odmienne w charakterze, lecz łączy je wspólny punkt widzenia: ważna jest nie historia, lecz jej odczucie przez indywidualną istotę ludzką.

Oscar z plamą

Honorowy Oscar, przyznawany za całokształt twórczości filmowej, wzbudza, w porównaniu z innymi kategoriami, najmniej emocji. Głównie dlatego, że decyzja, kto go otrzyma, znana jest dużo wcześniej, a nagrodzona osoba okres największej świetności ma już na ogół za sobą. W tym roku było jednak inaczej. Złotą statuetkę otrzymał bowiem tym razem Elia Kazan, reżyser od lat uchodzący w Hollywood za persona non grata.

Rzeczywistość snów

Nowa książka Kazimierza Brandysa "Przygody Robinsona" - to pozornie kolejny tom dzienników tego pisarza. W istocie jest to powieść na motywach autobiograficznych. Jeśli wierzyć pisarzowi, fikcji jest w niej niewiele. Fabuły tworzone przez rzeczywistość wydają się jednak czasem mniej wiarygodne od fikcji.

Twarda ziemia

Napięcia i konflikty w rolnictwie nasilają się i nie jest to już wynik bezpodstawnych żądań rolników, domagających się kredytów na skup, na nawozy, dopłat do paliwa, równego dostępu do innych form inwestycji. Dramat sytuacji polega na tym, że warunków ekonomicznych, w jakich obecnie produkują, nie wytrzymują nawet najlepsi. Jakież bowiem mamy pocieszenie dla rolnika, który produkuje 2 tys. tuczników i sprzedaje je poniżej kosztów produkcji? Jak odpowiadać na pytania rolnikom, producentom żywności, którzy mają w magazynach kilkaset ton świetnej pszenicy i wielki kłopot z opłacalną sprzedażą?

Test z patriotyzmu

Co sądzę o mojej Ojczyźnie? To pytanie zadali, na moją prośbę, nauczyciele uczniom trzech lubelskich liceów oraz jednego podlubelskiego. Licea należą do elitarnych, a uczniowie, wyjąwszy jedno z nich, wywodzą się głównie ze środowiska mieszczańskiego oraz inteligenckiego. Łącznie wypowiedziało się 170 uczniów z klas II i III licealnej. Lektura ich wypowiedzi wydaje się o tyle ważna, że pokolenie to wyrosło już w całkowicie suwerennym kraju.

Kody na macewach. Tajemnice cmentarza żydowskiego w Łodzi

Cmentarz w Łodzi to największy żydowski cmentarz w Europie. Macewy i grobowce opowiadają historię świata, który trwał tylko wiek. Tu nadal rywalizują ze sobą fortuny łódzkich fabrykantów, znać ślady religijnych dysput między bogobojnymi chasydami a liberałami, trwają stygmaty kataklizmu, który ten świat strawił.

Głód życia

Urodziła się wiotka jak jedwabna chusteczka - mówi matka Marysi. Nie płakała. Nie ruszała się. Jakby jej nie było. Jak one wszystkie. Dzieci z chorobą Willy´ego-Pradera.

Wielkie granie

Był czas, kiedy w radiu pracowali prezenterzy, modne piosenki nazywały się przebojami, zaś amatorzy radia byli słuchaczami. Dziś - za sprawą komercyjnych rozgłośni radiowych, które funkcjonują na naszym rynku od dziesięciu lat - za konsoletami siedzą didżeje, grający pałerpleje i dżingle dla targetu.

W oczekiwaniu na cyberbarda

Jeszcze do niedawna prognozy wpływu rewolucji informatycznej na kulturę przewidywały unicestwienie książek przez komputery, multimedia lub Internet. Dziś wiemy, że mimo rozwoju mediów cyfrowych książka ma się dobrze i nic nie wskazuje na pogorszenie jej kondycji w przewidywalnej przyszłości. Nie oznacza to jednak, że literatura rozwija się niezależnie od technologii informatycznych.

Chata Morgana

Supraśl, urocze i spokojne pięciotysięczne miasteczko na skraju Puszczy Knyszyńskiej znane było z najświeższego w Polsce powietrza i z kultury. Nagle atmosfera stęchła; zaczęło się od drobnych włamań, skończyło aferą kryminalną. Dziewczynę zgwałcono, człowieka pobito, innemu obcięto dwa palce. Na tej kanwie powstały w telewizji i gazetach współczesne supraskie bajania.

Rok przed wyrokiem

Minister sprawiedliwości zapowiada skrócenie procedur w sprawach cywilnych, dzięki czemu w sądach oszczędzić będzie można czasu, nerwów i pieniędzy. Budzi to nadzieje wszystkich czekających, ale nie będzie proste w realizacji.

Ciasne buty, duże majtki

Wembley, 17 października 1973 r. Najsłynniejszy mecz reprezentacji Polski. Jan Domarski już strzelił bramkę, o której później obrazowo opowiadał - "piłka przyszła, naszła, zeszła i weszła". Allan Clarke wyrównał z karnego. Ludzie przed telewizorami w Polsce zdążyli zjeść palce, kiedy ówczesny szczupły blondyn Grzegorz Lato zobaczył, że piłka leci przed nim w kierunku bramki i instynkt napastnika kazał mu za nią pobiec. Tak tym zaskoczył doświadczonego stopera Roya McFarlanda, że Anglik, nie mając innego wyjścia, złapał Polaka za koszulkę.

Podróże niedyplomatyczne

Każdy chiński kucharz ma zawsze pod ręką kilkanaście kamiennych naczynek z podstawowymi przyprawami. Są to: sól, sos sojowy, olej sezamowy, wino przyprawowe, ocet, cukier, pieprz, papryka, gorczyca, cebula, imbir, czosnek, pasta paprykowa, bulion.

Trzy Czarodziejskie Góry

Kraina bajkopisarzy

NULL

Z powyłamywanymi szczeblami

Francja trwa!

Paragraf 69

12 Złocieniecka Brygada Kawalerii Pancernej do Paktu Północnoatlantyckiego przystąpiła z marszu, bez specjalnych przygotowań. Piątek, 12 marca, był zwykłym dniem szkoleń. Nie grała orkiestra, nikt uroczyście nie przemawiał. O historycznym momencie przypominały jedynie biało-czerwone flagi na masztach. Codzienność wyznacza raczej paragraf 69, który dotyczy żołnierzy niedojrzałych emocjonalnie, którym trzeba uniemożliwić kontakt z bronią i ostrą amunicją.