Ile Albanii?

Gra w Bierezowskiego

Prokuratura rosyjska wydała 6 kwietnia nakaz aresztowania multimiliardera Borysa Bierezowskiego i jego wieloletniego pomocnika Nikołaja Głuszkowa. Tego samego dnia nakazała zatrzymanie bankiera Aleksandra Smoleńskiego, prezesa Rady Dyrektorów grupy Sojuz i banku SBS-Agro. Zarzuca się im nielegalne interesy i pranie brudnych pieniędzy. Rosyjskie media oficjalne ogłosiły triumf prawa w walce z kapitałem przestępczym, media niezależne - koniec "ery oligarchów" w polityce Rosji. Są to zapowiedzi nazbyt optymistyczne - należy mówić raczej o porządkowaniu placu boju przed kolejnym wyścigiem prezydenckim u schyłku ery Jelcyna.

Mebel eksportowy

"Okrągły Stół to zjawisko paradoksalne, ale bez niego stracilibyśmy mnóstwo czasu. Bardzo chętnie ten mebel wypożyczymy" - powiedział prezydent Aleksander Kwaśniewski w Ann Arbor, na Uniwersytecie Michigan. Odbyła się tam w dniach 7-10 kwietnia konferencja "Wynegocjowany upadek komunizmu - Polski Okrągły Stół dziesięć lat później".

Diety cień

Najpierw rozszaleli się samorządowcy z dietami dla siebie i płacami, zwłaszcza dla marszałków sejmików, starostów, prezydentów miast. Prawda, że nie wszędzie, ale opinię publiczną to poruszyło. Teraz rozszaleli się parlamentarzyści - kto żyw zaczął tworzyć projekty ustaw ustalające maksymalne pułapy diet i płac. Rodzi się podejrzenie, że parlamentarzyści nie troszczą się o wizerunek samorządu, ale o swoje notowania.

Gdzie jest wyjście?

Trzeci tydzień ataków sił powietrznych przeciwko Serbii niewiele przybliżył NATO do celu i finału operacji. Miało nim być zmuszenie serbskich jednostek do zaprzestania wysiedleń i do wycofania się z Kosowa oraz powrót do stołu rokowań. Co więcej, plan pokojowy, jaki na tym stole leży od lutego, od czasu nieudanych serbsko-albańskich rozmów w Rambouillet, zaczyna tracić sens.

Ostatnia wojna XX wieku

Cały świat patrzy na upiorne relacje z Kosowa i Belgradu. Z jednej strony eksplozje rakiet w wielkim mieście, z drugiej wypędzenie w ciągu kilku dni tysięcy albańskich Kosowarów. Czystki etniczne, masowe deportacje, pogromy i przymusowe przesiedlenia - miały miejsce od niepamiętnych czasów. Jednak stałym elementem "ostatecznego rozwiązywania" historycznych konfliktów okazały się one dopiero w wieku XX, w którym zabito i zamordowano 187 milionów ludzi, a dodatkowe miliony wygnano z dawnych stron rodzinnych do na nowo wyciętych na mapie państw narodowych. Tragedia i Kosowa, i Serbii - wyrok przesunięty o półwiecze - wpisuje się w tę ponurą tradycję.

Mundur i Cnota

Turcy idą do urn. Po wybuchu narodowej euforii na wieść o uwięzieniu Abdullaha Ocalana, tropionego przez 15 lat przywódcy terrorystycznej Partii Pracujących Kurdystanu (PKK). Po słodkim smaku upokorzenia wspierającej Kurdów Grecji. Po uwięzieniu z poduszczenia świeckich wojskowych popularnego islamskiego mera Stambułu. Po kolejnym raporcie o spadającej inflacji i rosnącym wzroście gospodarczym. Ale najbardziej sceptyczni Turcy mówią, że prawdziwe wybory już za nimi: latem zeszłego roku wybrano nowego szefa sztabu tureckiej armii.

Święte ręce, lepkie ręce

Jeśli Temida jest ślepa, to należy ją jak najszybciej zaprowadzić do rabina cudotwórcy, aby przejrzała. Niech się na własne oczy przekona, że na szalach jej wagi słowo bogobojnego cadyka znaczy więcej od wyroku sądu. Sprawa Arie Deriego, byłego ministra spraw wewnętrznych Izraela, charyzmatycznego lidera religijnej partii Szas, wydaje się potwierdzać tę tezę.

Desant prasowy

Pierwszą polską ofiarą konfliktu w Kosowie został porucznik Pelczarski, rzecznik prasowy 18 Batalionu Desantowo-Szturmowego w Bielsku-Białej. Kiedy samoloty NATO krążyły nad Jugosławią, porucznik Pelczarski bez chwili oddechu wyjaśniał prasie, że jego żołnierze na razie nie odjeżdżają na wojnę. Kierował w koszarach ruchem ekip radiowych i telewizyjnych. Udzielał dziennie 30 wywiadów. Następnie zachorował na gardło i dostał L-4.

Wyłączność na lewicę

Leszek Miller zaproponował, aby powołać Forum Opozycyjne, w którym SLD miałby przewodzić siłom politycznym niechętnym rządowi Jerzego Buzka. Jest to przygotowanie artyleryjskie do walki decydującej - o odświeżoną twarz polskiej lewicy. Miller jest w swoim postanowieniu zdeterminowany: - W ciągu miesiąca, maksymalnie dwóch, przedłożymy w sądzie wniosek o zarejestrowanie nowej partii politycznej o nazwie SLD.

Wyciek niekontrolowany

Na brak pieniędzy, utrudniający skuteczne leczenie chorych, narzekają niemal wszystkie placówki służby zdrowia. Po ostatnich kontrolach niektóre będą ich miały jeszcze mniej. Na przykład budżet Centrum Zdrowia Dziecka zostanie uszczuplony o blisko 170 tys. zł, które Mazowiecka Regionalna Kasa Chorych odliczy sobie za zbyt hojne szafowanie receptami na drogie, bezpłatne leki.

Inna

- Jestem inna - przyznaje dr habilitowana Jolanta Maria Ż., kierowniczka Zakładu Historii Wychowania w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Olsztynie - i stąd, z tej zawiści biorą się ustawiczne pomówienia dotyczące przebiegu mojej kariery naukowej, brania łapówek od studentów i sprzedawania im przerabianych prac magisterskich. Inność tę potwierdza ks. dr Jan U., jej przyjaciel: - To ładna dziewucha, okazała. Wyróżnia się, więc ludzie zazdroszczą. A przecież nikt jej nie widział na jakichś igraszkach - dodaje.

Już nie żyjesz, Daniel

Całe nieszczęście Ewy L. i jej syna Daniela wynikło z tego, że pomogli policji, zamiast udawać, że niczego nie widzieli i nie słyszeli.

Będziesz umierał powoli

Odciągnęli Radka trochę w głąb lasu. Kopać dołu było nie sposób. Już ich zaczął pewno ogarniać strach, już bolały brzuchy, może komuś zbierało się na torsje. A może wcale nie, skoro spokojnie dwoma samochodami porozwozili się po domach.

Opakowanie zastępcze

Ponad pięć milionów widzów obejrzało już "Ogniem i mieczem", a według przeprowadzonych tuż przed premierą badań do kin wybiera się 20 mln Polaków. Z ostatniej ankiety Demoskopu można się dowiedzieć, iż 88 proc. rodaków filmem się zachwyca; niezadowolonych jest zaledwie 4 proc. Takiej wiktorii nikt nie przewidział.

Śmiech na sali

Pewna stacja telewizyjna zorganizowała ostatnio ciekawy konkurs audiotele. Chodziło o rozstrzygnięcie, czy sitcom to: 1) rodzaj sitka, 2) serial komediowy, czy może 3) model krzesła. Właściwa odpowiedź powinna brzmieć: sitcom to serial komediowy dla leniwych. Nawet śmiać się nie trzeba. Kto chce, może wtórować rechotowi nagranemu na taśmę.

Krajobraz z przypowieścią

Na wystawie ku czci prof. Jana Białostockiego, "Sztuka cenniejsza niż złoto", nie ma, niestety, wszystkich najcenniejszych dzieł znajdujących się w polskich muzeach. Ale z pewnością można obejrzeć mniej więcej połowę zasobów naszych największych skarbnic sztuki. Całość daje się pomieścić w 9 salach warszawskiego Muzeum Narodowego.

Siła fatalna

Diabli nadali rocznice. Zawsze przychodzą nie w porę. Sieją wokół siebie łany wzniosłego pustosłowia, męczą szkolną dziatwę (z maturzystami na czele), owocują krociami imprez dyktowanych kalendarzowym koniunkturalizmem. I właściwie nigdy nie wnoszą nic specjalnie istotnego. Nie sprawiają miłej satysfakcji, że oto, proszę, możemy pod rocznicowym pretekstem ze szczególną intensywnością poobcować z wielkim przodkiem-jubilatem, który i na co dzień przecież żyje w naszych myślach jako partner, inspirator, wódz. Okazuje się, że ani na co dzień, ani od święta.

Dziadek wiecznie żywy

Dokładnie tego samego dnia w wyścigu o nasze pieniądze wystartowało piętnaście funduszy emerytalnych. Każdy z własnym pomysłem na zdobycie klientów. Jak się reklamują? Jakie stosują przynęty? W jaki sposób próbują przekonać, że to ich właśnie, a nie konkurencję należy wybrać na najbliższe dziesięciolecia?

Kto tu nalał

Szefowie zakładów przemysłu spirytusowego wpadli na prosty sposób rozwiązania problemów, jakie gnębią ich branżę: domagają się wprowadzenia ustawowego obowiązku dolewania alkoholu do wszystkich gatunków benzyny. Chcą, byśmy kupując litr paliwa płacili 10 groszy na wspieranie przemysłu spirytusowego i rolnictwa. Po pieniądze z kieszeni kierowców wyciąga się coraz więcej rąk. W efekcie mamy paliwo marnej jakości, ale za to coraz droższe.

Mit za mit

Kosowo i Metohija - dwie kotliny wielkości 10 887 kilometrów kwadratowych. Około dwóch milionów ludzi (dane z 1991 r.). Na- przeciwko siebie stanęły tam trzy racje. Racja etniczna - około 1,6 mln Albańczyków (81,6 proc.) wobec 214 tysięcy (11 proc.) Serbów i Czarnogórców. Racja historyczna - przywiązanie Serbów do kolebki ich państwowości i kultury. Racja prawa międzynarodowego, które z jednej strony nie dopuszcza do kawałkowania przez mniejszości narodowe państwa, w którym one żyją, a z drugiej - daje każdemu człowiekowi prawo do życia, wolności i samostanowienia. Do tych trzech racji, po nalotach NATO na Jugosławię, dołączyć należy jeszcze rację czwartą - prawo silniejszego.

Dwanaście wartości

Szacunek to coś więcej niż używanie właściwych słów i dobre maniery. Szacunek oznacza prawdziwą troskę o innych ludzi. Jest on podstawą wielu innych wartości. Dzieci, które rozumieją i stosują tę zasadę, stają się lepszymi przyjaciółmi, lepszymi członkami społeczeństwa, lepszymi przywódcami. Zawsze musimy pamiętać o jednym - że osoba, która nie otrzymuje szacunku, nie będzie z własnej woli okazywała szacunku.

Posłańcy chorób

W wyniku epidemii zapalenia mózgu zmarło kilkudziesięciu mieszkańców Malezji. Naukowcy podejrzewają, że sprawcą jest nieznany typ wirusa przenoszący się na ludzi ze świń. Wszystkie ofiary miały kontakt z tymi zwierzętami.

Postój w czyśćcu

Każda gazeta cieszy się, kiedy jej się uda ubiec konkurencję. "Rzeczpospolita" jako pierwsza doniosła 27 marca o zamierzonej komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego, ale w tonie informacji trudno było doczytać się radości. Chodziło bowiem o Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze "Rzeczpospolita".

Chip w mojej walizce

Nie zawsze jednak było tak jak w przypadku AT&T, której urzędowy monopol na telefonię odebrała ta sama władza, która go kiedyś nadała. Administracja interweniowała także w sprawie wielkich kompanii naftowych, które nigdy nie miały monopolu ustawowego. Uważam, że podobnie jak władza administracji, także i władza wielkich prywatnych firm powinna podlegać kontroli i ograniczeniu - jeśli uzyskują one nadmierną pozycję w gospodarce czy w życiu społecznym.

Czwórkami do nieba

Podczas czerwcowej pielgrzymki papież beatyfikuje 108 męczenników II wojny światowej. Zdarzały się już w Polsce zbiorowe ceremonie wynoszenia na ołtarze, ale nigdy na taką skalę. Obraz na ołtarzu z portretami wszystkich błogosławionych zasłoni Teatr Wielki w Warszawie. W prace nad procesem beatyfikacyjnym zaangażowanych było 600 osób. Pocztą dyplomatyczną wysłano do Rzymu 92 tys. stron dokumentacji. Wszystko toczyło się w zawrotnym tempie. Był to chyba najszybszy proces beatyfikacyjny w historii Kościoła.

Herbarz amatorski

Heraldyce polskiej potrzeba rewolucji. Do własnego herbu mają prawo od 1990 r. gminy, a teraz także powiaty i nowe województwa. W heraldyce zapanowała jednak samowolka. Gminy same projektują swoje herby, z reguły błędnie. Pisaliśmy o tym w POLITYCE 52/98. Okazuje się, że wśród samych heraldyków nie ma zgody, kto z nich ma prawo do uzdrawiania polskiej heraldyki.

Ptasi zmysł

Wyczyn Briana Jonesa i Bertranda Piccarda, którzy oblecieli balonem kulę ziemską, zaostrzył apetyty także polskich pilotów. Jednak na lot dookoła świata nie stać żadnego z nich. Przynajmniej na razie. W środowisku lotniczym nazywani są żartobliwie tekstylnymi lub szmaciarzami.

Zmierzch myśliciela

Znaleźne

Szkoda słów

Co dalej?

Złoto ewenków

Jakuci mówią: U nas wszystkiego jest za dużo albo za mało. Za dużo mrozu zimą, za dużo upałów latem. I komarów za dużo. Natomiast chleba za mało, a wszędzie stąd za daleko, żeby się poskarżyć. Ale Jakucja jest wciąż ziemią obiecaną. Najwięcej rosyjskiego złota pochodzi właśnie stąd, tutaj też znajdują się jedne z największych na świecie złoża diamentów. Tylko że Jakucja jest jak niedostępna wyspa. Ma niewiele dróg, kolej dotyka ledwie południowego krańca obszaru prawie dziesięć razy większego od Polski, a zamieszkanego przez niespełna milion ludzi, z których wielu chętnie by stąd uciekło, tylko nie mają dokąd.