Czym są wczesne nieadaptacyjne schematy
Wczesne (wczesnodziecięce) nieadaptacyjne schematy to wzorce emocjonalne i poznawcze, które są dla danej osoby niszczące. Schematy znacząco wpływają na nasze wybory i zachowania w związkach uczuciowych, ale też na gruncie zawodowym, rodzicielskim, w relacjach z przyjaciółmi. Choć, oczywiście, mają na to wszystko wpływ również doświadczenia całego życia.
Z potocznej obserwacji znamy takie osoby, które przez całe życie albo w ogóle nie są w stanie nawiązać satysfakcjonującej relacji, albo popadają w kolejne tzw. nieszczęśliwe miłości, powtarzając te same błędy, trafiając na podobnych partnerów, z którymi wciąż tak samo im się nie układa. Odpowiedzialne za to są najczęściej właśnie schematy tworzące się we wczesnym dzieciństwie, gdy dzieci są całkowicie zależne od rodziców: żeby przetrwać fizycznie i emocjonalnie, uczą się one dostosowywać do rodzaju relacji, jakie budują dorośli. Schematy destrukcyjne biorą się z niezaspokojonych w dzieciństwie potrzeb emocjonalnych: bezpieczeństwa, kontaktu z innymi, autonomii, poczucia własnej wartości, autoekspresji, realnych ograniczeń. Jeśli dziecku brakuje uwagi rodziców czy jasnego stawiania granic, uczy się określonego rodzaju przywiązania, do którego podświadomie będzie dążyło w życiu dorosłym.
Wybór partnera i kłopoty w związku
Psychologowie opisali 18 nieadaptacyjnych schematów. Na przykład schemat porzucenia wytwarza się, jeśli jeden rodzic lub oboje są niedostępni czy to emocjonalnie, czy fizycznie, np. matka chorowała na depresję, „była jakby za szybą”, albo ojciec odszedł od rodziny. Dziecko koduje, że wcześniej czy później może zostać porzucone. Nabiera przekonania, że inni nie są w stanie dać mu wsparcia emocjonalnego i wytworzyć więzi.
