Mniejszość węgierska w Rumunii

Węgrzy we współczesnej Rumunii.

Topografia węgierskiej mniejszości. Kogoś, kto pierwszy raz trafił do Rumunii i niezbyt wiele o tym państwie wie, może zaskoczyć wszechobecna węgierszczyzna w samym sercu kraju. W okręgach Mureș, Harghita i Covasna język węgierski jest wszechobecny, a ich mieszkańcy często używają rumuńskiego niechętnie, chociaż są pełnoprawnymi obywatelami Rumunii.

Mniejszość węgierska to według oficjalnych danych druga pod względem liczebności grupa narodowa w Rumunii (po Rumunach). Według spisu powszechnego w 2021 r. zalicza się do niej dokładnie 1 002 151 osób (na ogólną liczbę ok. 19 mln mieszkańców kraju). W stosunku do poprzedniego spisu (2011 r.) to spadek o ponad 200 tys. Współcześnie zalicza się do mniejszości węgierskiej wszystkie osoby, które uważają węgierski za swój język ojczysty. Żyją one w okręgach przy zachodniej granicy kraju i w jednym z najważniejszych rumuńskich miast – Klużu (rum. Cluj-Napoca, węg. Kolozsvár). Węgrów spotkamy również w Oradei, Aradzie czy Satu Mare, a także w Târgu Mureș i okolicach. Do mniejszości węgierskiej zalicza się też Seklerów mieszkających w centrum Rumunii, z ośrodkami miejskimi takimi jak Miercurea-Ciuc i Sfântu Gheorghe, oraz najmniej liczną i odizolowaną grupę wyznających katolicyzm Czangów, mieszkających po drugiej stronie Karpat w Mołdawii, chociaż ich węgierszczyzna jest uważana za archaiczną odmianę języka i dla pozostałych Węgrów właściwie niezrozumiała.

2Vadim Ghirda/AP/East NewsUczestnik demonstracji Węgrów w Odorheiu Secuiesc (węg. Székelyudvarhely), 2006 r.

Mając w pamięci geografię historyczną Rumunii, obecność Węgrów nie powinna być zaskoczeniem. Abstrahując od tego, czy uznawana przez Węgrów data początku ich państwa (896 r.) jest słuszna czy nie, przynależność szeroko rozumianej Transylwanii do Węgier – w różnych etapach i politycznych formach istnienia węgierskiego państwa – liczyła sobie w 1918 r.