Pomocnik Historyczny

Rozliczyć przeszłość, zrozumieć teraźniejszość

Rumuńska kinematografia

Calin Peter Netzer z nagrodą Złotego Niedźwiedzia na 63. MFF w Berlinie za film „Pozycja dziecka”, 2013 r. Calin Peter Netzer z nagrodą Złotego Niedźwiedzia na 63. MFF w Berlinie za film „Pozycja dziecka”, 2013 r. Janne Tervonen/Alamy / BEW
Współczesne kino rumuńskie.

Wysoka jakość, intelektualna wartość. W najnowszym filmie Radu Jude „Nie obiecujcie sobie zbyt wiele po końcu świata” (tytuł został zaczerpnięty z aforyzmu Stanisława Jerzego Leca) Angela, asystentka produkcji na planie filmowym, jeździ po Bukareszcie, by rozmawiać z ludźmi poszkodowanymi podczas wypadku w fabryce mebli. Namawia ich do wystąpienia w reklamie społecznej dotyczącej bezpieczeństwa pracy. Jej droga przez zakorkowane miasto jest zmontowana z fragmentami filmu „Angela idzie dalej” z lat 80. o perypetiach bukareszteńskiej taksówkarki oraz nagraniami z TikToka, w których Angela (ta współczesna) wciela się w postać odpychającego Bobițy, parodiując w ten sposób współczesnych mizoginów w rodzaju osławionego celebryty Andrew Tate’a. Reżyser z tych składników przyrządza fascynujący portret współczesnej Rumunii: nowoczesny, kipiący energią, a jednocześnie bardzo krytyczny.

Kadr z filmu „Las powieszonych” Liviu Ciulei, nagrodzonego w Cannes w 1964 r.Rumuńskie Archiwum FilmoweKadr z filmu „Las powieszonych” Liviu Ciulei, nagrodzonego w Cannes w 1964 r.

Radu Jude jest dziś najważniejszym twórcą rumuńskiego kina, realizującym zarówno fabuły, jak i filmy dokumentalne. Uosabia też to, co w ostatnich dwóch dekadach przyniosło uznanie jego rodzimej kinematografii: połączenie autorskiego stylu i formalnego minimalizmu z wnikliwą analizą i krytyką społeczną i polityczną. I choć szczyt popularności nurtu rumuńskiej nowej fali – Jude pozostaje jednym z jego czołowych przedstawicieli – mamy już za sobą, kino z Rumunii, przynajmniej to w wydaniu arthouse’owym i festiwalowym, ciągle oznacza wysoką jakość i intelektualną wartość. To wciąż jedna z najciekawszych europejskich kinematografii, umiejętnie rozliczająca się z przeszłością kraju i krytycznie patrząca na jego teraźniejszość. Choć swoją pozycję wypracowało dopiero po upadku reżimu Nicolae Ceaușescu.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Rumunów” (100227) z dnia 11.11.2024; Dzieje Rumunów; s. 126
Oryginalny tytuł tekstu: "Rozliczyć przeszłość, zrozumieć teraźniejszość"
Reklama