Zawrót głowy. Malowane monastery Mołdawii; drewniane cerkwie Maramureszu, strzeliste jak gotyckie katedry; świątynie Wołoszczyzny łączące dziwaczność baroku z orientalnym przepychem – oto Rumunia. Wschodnia siostra Francji, prawnuczka Rzymu i dziedziczka Bizancjum na karpackich włościach. A to bynajmniej nie wszystko. Wielu przybyszów przeciera oczy na widok siedmiogrodzkich krajobrazów niczym z baśni braci Grimm albo dobrudżańskich zabytków jak z opowieści tysiąca i jednej nocy. Bo różnorodność Rumunii może naprawdę przyprawić o zawrót głowy.
Świadectwa rodowodu. O to, czyimi są potomkami, Daków czy Rzymian, Rumuni spierają się sami ze sobą. W tym starciu nie ma zwycięzców, w odróżnieniu od bitwy rozegranej w 106 r., kiedy żądni złota Rzymianie zadali klęskę żyjącym w karpackich twierdzach Dakom. Ruiny ich stolicy, Sarmizegetusy, figurują na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Z kolei triumf Rzymian upamiętnia Tropaeum Traiani, pomnik na polu bitwy w Adamclisi, w rumuńskiej Dobrudży. Ażeby móc eksploatować dacką złotonośną ziemię, Rzymianie posłużyli się najbardziej zaawansowaną techniką. Najlepszy ówczesny architekt, Apollodoros z Damaszku, prawdopodobny budowniczy rzymskiego Panteonu, przerzucił mosty przez Dunaj poniżej tzw. Żelaznej Bramy – najpierw pontonowy, a później oparty na betonowych filarach, który do dziś widnieje na kolumnie Trajana. Ten rzymski zabytek, na którym antyczny rzeźbiarz utrwalił wizerunki Daków, to odkute w kamieniu „świadectwo narodzin” Rumunów.
Ale cywilizacja kwitła na ich ziemiach znacznie wcześniej. Histria, Tomoi (dziś Konstanca) czy Callatis (obecnie Mangalia) zostały założone w IV w. p.n.e. przez Greków z Miletu i należały do sieci kolonii greckich na całym wybrzeżu Morza Czarnego.