Bukareszt: warstwy miasta. Spuścizna architektoniczna

Historia odciśnięta w tkance stolicy.

Widmo Paryża. „Być może Bukareszt jest małym Paryżem, ale na szczęście Paryż nie jest wielkim Bukaresztem”. Stara złośliwość jakiegoś Francuza ciąży nad miastem, które chciało podobać się sobie i światu jako lokalna odmiana paryskości – tego, co najlepsze. Dzisiaj dowiadujemy się w Bukareszcie, że kiedyś był małym Paryżem, gdyż miano wiąże się z tym, co utracone. Półtora wieku temu dowiedzielibyśmy się, że jeśli jeszcze nim nie jest, to będzie – bo miano oznaczało aspiracje elit królestwa Rumunii. Trudno powiedzieć, czy między przyszłością a przeszłością istniał kiedykolwiek moment pewności. Jedno pozostało pewne: Paryż nie był i nie jest wielkim Bukaresztem.

Chaos samochodów, reklam i budynków, w jaki wpada dziś przybysz, nie ułatwia rozpoznania warstw Bukaresztu. Turystom pokazuje się zazwyczaj trzy: pompatyczne gmachy XIX-wieczne, skupione w śródmieściu (tu musi wybrzmieć fraza o małym Paryżu), tzw. stare centrum, którego kamieniczek właściwie nie widać wśród inwazji barów (tu należy powiedzieć o orientalnym mieście uciech) oraz gigantyczny zespół urbanistyczny z epoki Nicolae Ceauşescu (gdzie możemy usłyszeć o Drakuli i innych despotycznych tradycjach rumuńskich). Wszystko to przykrywa warstwę miasta, która wydaje się najważniejsza dla zrozumienia, skąd się wziął cały ten mały Paryż.

Bukareszty. Gdy zejdziemy z hałaśliwych bulwarów, otula nas świat domków, willi i pałacyków stojących w bezładzie, bokiem i tyłem do siebie, wśród małych i krętych ulic. Chodzenie po tych ulicach przypomina lunatykowanie. Tracimy orientację i zaczynamy się plątać bez końca i bez celu pośród domków dekorowanych przesadnie dużymi stiukami i sterczącymi, pordzewiałymi markizami, mijając podwóreczka oplecione winoroślą.