Gramatyka i polityka

Czy mamy w mózgu zapisaną podstawową gramatykę, a więc czy prawdziwa jest teoria gramatyki generatywnej Noama Chomsky’ego?

Jajeczko kontra plemnik

Po co natura wymyśliła miłość

Rwanda przeżyła rzeź. Teraz wychodzi na prostą

Interwencja międzynarodowa była zbyt późna i słaba. Wymordowano tu prawie milion ludzi. Dziś Rwanda przezwycięża nienawiść.

, zepchnięci zostali na margines społeczeństwa i dziś stanowią jedynie 1 proc. ludności Rwandy. Po pierwszej wojnie światowej protektorat nad terytorium zwanym wtedy Ruanda-Urundi przejęli, po wypędzeniu nielicznych Niemców, Belgowie. W Europie panowała wówczas moda na klasyfikowanie ludzi według

Co to jest ucieleśniony umysł?

Jaką rolę w naszym życiu odgrywa umysł, a jaką reszta ciała? Czy ciało służy głowie, czy odwrotnie?

Czas androidów nadchodzi

Roboty stają się łudząco podobne do ludzi. Dlatego zaczynamy się ich bać.

kotara, oczom zgromadzonych ukazał się... mechaniczny Ishiguro. W takich samych co profesor okularach, ubrany tak jak on, na dodatek mówiący jego głosem. To Geminoid HI-1 (zapewne skrót: Hiroshi Ishiguro pierwszej generacji). Ishiguro najpierw stworzył „kobietę”. Była

Co robi mózg kiedy nie pracuje

Co się dzieje w mózgu, gdy nie jest zajęty jakimś zadaniem umysłowym? Wbrew pozorom – nie leniuchuje.

Jak być szczęśliwym?

Do tej pory psycholodzy najczęściej zajmowali się nieszczęściami i defektami ludzkiej osobowości. Ostatnio odkryli, że równie ważne są badania nad szczęściem. I już dokonali wielu szokujących obserwacji.

Prokreacja, rekreacja, demokracja

Komu na rękę jest monogamia?

Z łopatą po szczęście

Czy człowieka można nauczyć radości z życia?

Dlaczego tak bardzo się nie lubimy

Co sprawia, że ludzie wyznający te same poglądy i nawet lubiący się, często stają się w końcu wrogami? Dlaczego tak łatwo podzielić nas na swoich i obcych?

W prawo zwrot

Najnowszą historię ludzkości można opisać także poprzez różnice w funkcjonowaniu prawej i lewej półkuli mózgu.

Związani bluszczem

Oczkiem w głowie amerykańskich wyższych uczelni są absolwenci. Bez nich trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie systemu edukacyjnego na poziomie akademickim.

, aby fun raising i friend raising poprzedziły fund raising, czyli by absolwenci nie zapomnieli połączyć dobrej zabawy z hojnością na rzecz uczelni. Marcin Rotkiewicz, Krzysztof Szymborski W kolejnym artykule cyklu o stanie naszego szkolnictwa wyższego porównujemy, jak dbają o swych absolwentów amerykańskie i polskie uczelnie.

Związani bluszczem

Oczkiem w głowie amerykańskich wyższych uczelni są absolwenci. Bez nich trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie systemu edukacyjnego na poziomie akademickim.

Od RNA do DNA

Skąd wzięło się życie na Ziemi? Jak powstaliśmy? Te pytania ludzie zadają sobie od niepamiętnych czasów. Uczeni są coraz bliżej wyjaśnienia tej frapującej zagadki.

Gadające łowy

Wróblem wylatuje, a wraca wołem. Psycholodzy twierdzą, że plotka spełnia wiele ważnych funkcji: uczy nas zasad współżycia, zacieśnia więzy międzyludzkie.

plotkowanie za moralny ekwiwalent „zjadania ciała martwego brata”, zaś święty Paweł pisał w „Liście do Rzymian”, że potwarcy i oszczercy zasługują na śmierć (Rz 1:28–32). Polska mądrość ludowa przekazuje nam ostrzeżenie, że plotka wylatuje wróblem, a wołem wraca. Plotka

Jak nami rządzić. Czy człowiek jest stworzony do demokracji

się do tolerowania prywatnej własności, ekonomicznych nierówności i demokratycznie wybranych przywódców. Jest nadzieja, że przyszłość demokracji nie jest na dłuższą metę zagrożona, ponieważ daje ona ludziom szansę kultywowania swej prawdziwej natury. No może lepszej natury.Krzysztof Szymborski

Uczłowieczanie przez małpowanie

Jedno z najbardziej intrygujących odkryć współczesnej neurofizjologii wskazuje na to, że o naszym człowieczeństwie decyduje zdolność do bezmyślnego naśladownictwa.

Wojna nerdów

W hollywoodzkich filmach współczesne wojny prowadzą ze sobą roboty, jednak na prawdziwych polach bitew wciąż walczy człowiek. Ale technologiczna rewolucja, widoczna już w Iraku i Afganistanie,

motorowy o długości zaledwie 1 m, zaś Wasp (Osa) jest jeszcze mniejszy i wyposażony w kamerę wielkości ziemnego orzeszka. Sterowane są one przez żołnierzy na polu bitwy i wyrzucane z ręki w powietrze jak papierowy samolocik. Unoszą się tuż nad dachami domów i pokazują, co (lub kto) kryje się za

Wojna nerdów

W hollywoodzkich filmach współczesne wojny prowadzą ze sobą roboty, jednak na prawdziwych polach bitew wciąż walczy człowiek. Ale technologiczna rewolucja, widoczna już w Iraku i Afganistanie, może to radykalnie zmienić.

latawiec motorowy o długości zaledwie 1 m, zaś Wasp (Osa) jest jeszcze mniejszy i wyposażony w kamerę wielkości ziemnego orzeszka. Sterowane są one przez żołnierzy na polu bitwy i wyrzucane z ręki w powietrze jak papierowy samolocik. Unoszą się tuż nad dachami domów i pokazują, co (lub kto) kryje się za

Współczynnik wsobności

Habsburgowie dokonując pokojowego podboju świata złamali ważne prawo natury: nie będziesz żenić się z bliskimi krewnymi.

Nano na raka

Jak wykryć raka w najwcześniejszej fazie rozwoju i zniszczyć, nie uszkadzając zdrowych komórek? Naukowcy już to wiedzą, ale potrzeba jeszcze kilku lat badań, by metody te weszły do praktyki klinicznej.

onkologów, wynika stąd, że taka właśnie jest przestrzenna skala procesów biochemicznych w żywej komórce, których zakłócenie jest przyczyną chorób nowotworowych. Średnica podwójnej helisy tworzącej cząsteczkę DNA wynosi ok. 1 nm, a typowy wirus, będący przyczyną wielu ludzkich chorób (także

Dlaczego śpimy? Badacze ruszyli na poszu­kiwania

Nauka ciągle nie potrafi odpowiedzieć, na czym polega biologiczne znaczenie snu. Zbyt wiele kryje tajemnic. Jedno wydaje się pewne: śpią wszystkie zwierzęta.

Bez oleju i bez gwarancji

Jak świat światem, dorośli nigdy nie rozumieli dorastających dzieci. Teraz już wiemy dlaczego i nie pozostaje nam nic innego, jak się z tym pogodzić.

Dobry lęk, zły lęk. Do czego potrzebny jest nam strach

Natura nie wykazała nadmiernego zaufania do ludzkiego rozumu i wyposażyła nas w liczne mechanizmy sterowane prymitywnymi emocjami, które w sytuacjach krytycznych działają jak automatyczny pilot.

Pożytki ze strachu

Natura nie wykazała nadmiernego zaufania do ludzkiego rozumu i wyposażyła nas w liczne mechanizmy sterowane ­prymitywnymi emocjami, które w sytuacjach krytycznych działają jak automatyczny pilot.

Dwóch panów z brodą

Dwaj XIX-wieczni myśliciele, którzy wywarli olbrzymi wpływ na intelektualną i polityczną historię ludzkości, mieszkali od siebie niespełna 30 km, gdy powstały ich najważniejsze dzieła. Karol Darwin w swej posiadłości Down House, w podlondyńskim hrabstwie Bromley, a Karol Marks w skromniejszych warunkach w londyńskiej dzielnicy Kentish Town.

Spisek powszechny

Nic nie dzieje się bez powodu, a tym powodem – w mniemaniu wielu ludzi – jest zwykle spisek. Dlaczego tak łatwo dajemy się do tego przekonać?

Szczęście Narodowe Brutto

Szczęście jest w życiu potrzebne, to jasne, ale czy ze smutku też można mieć korzyść?

Rotterdamie, który jest twórcą Światowego Banku Danych nt. Szczęścia, posługuje się w swych pomiarach „średniej narodowej szczęśliwości” skalą od 1 do 10. W 2000 r. Polska w jego rankingu plasowała się w środku światowej stawki z notowaniami wynoszącymi 5,8. Szczęśliwsze od nas były między innymi

Na czym polega paradoks kłamstwa

Naukowcy od dłuższego czasu twierdzą, że – jak to wyraził Richard Alexander, znany amerykański zoolog – ludzkie życie społeczne jest siecią kłamstw i podstępów. Nie tylko ludzkie.

Kiedyś segregacja rasowa, dziś ciemnoskóry prezydent

Barack Obama nie jest typowym Afroamerykaninem. Ale z dozą patosu można powiedzieć, że słynne słowa Tomasza Jeffersona z 1776 r. – o równości wszystkich ludzi, równym ich prawie do wolności i szczęścia – nabrały właśnie w Ameryce pełnego wymiaru.

Kobiety w polityce świetnie sobie radzą także dzięki swym cechom męskim.

Czy można mówić o zmierzchu patriarchatu?

Bezmyślne mądrale

Rozum nie jest na ogół przydatny w sytuacjach, gdy trzeba szybko podejmować decyzje. Wtedy lepiej zdać się na intuicję.

Chora władza

Czy zły stan zdrowia lub podeszły wiek głowy państwa ma jakieś znaczenie? Czy chory przywódca jest zagrożeniem dla kraju? A może wyborcy, nim oddadzą głos, mają prawo poznać dolegliwości kandydata?

Homo od kuchni

Historia przyrządzania gorących posiłków jest dużo dłuższa niż naszego gatunku. Choć nadal nie wiemy, co było pierwsze: opanowanie ognia czy rozwój mózgu?

Ulotnie o lotnych umysłach

Mimo niewątpliwie lepiej rozwiniętej inteligencji w porównaniu z innymi zwierzętami, Homo sapiens około 100 tys. lat temu był bliski całkowitego wymarcia. Czyżby nasz umysł był przeszkodą w osiąganiu kolejnych celów na ewolucyjnej drodze?

Co daje amerykański koledż

Amerykański koledż jest oryginalnym rozwiązaniem. Dzięki niemu mnóstwo młodych ludzi ma szansę na elitarną edukację, a jednocześnie – odłożenie decyzji o przyszłej profesji na później.

Wszyscy jesteśmy ormowcami. Dlaczego ludzie tak lubią karać innych?

Ewolucja premiuje karanie cwaniaków i obiboków wykorzystujących otoczenie. Opłaca się nam ich karcić nawet wtedy, gdy ponosimy własne tego koszty.

Sieć na dzieci

Amerykanie nie mają nic przeciw elitaryzmowi w oświacie.

Sieć na dzieci

Amerykanie nie mają nic przeciw elitaryzmowi w oświacie.

Z dołu do góry, z góry na dół

Dobry temat do rozważenia na kampanię wyborczą: czy pucybut nadal może zostać w Stanach milionerem?

-Kaidy Wielkim Szatanem, muzułmańska społeczność zamieszkująca ten kraj jakoś nie garnie się w szeregi organizacji ibn Ladena. W tym samym czasie, kiedy Anglia, Francja czy Niemcy zmagają się z radykalizmem własnych obywateli, będących pierwszym emigranckim pokoleniem, w Ameryce Irakijczycy, Libańczycy czy Egipcjanie stają się szybko Amerykanami. Nie mówiąc już o Polakach. Krzysztof Szymborski z Saratogi

Biedni ci faceci

Badania genetyczne dowodzą, że mężczyźni musieli ostro walczyć o prawo do reprodukcji. Zostało im to do dziś.

Gen bogactwa

O postępie cywilizacji decyduje jakość materiału ludzkiego, twierdzi prowokacyjnie amerykański ekonomista Gregory Clark. Jeśli ma rację, trzeba nie tylko przemyśleć na nowo historię ludzkości, lecz także zastanowić się poważnie nad strategią na przyszłość.

strategią na przyszłość. Jednym z najpoważniejszych źródeł napięcia we współczesnym świecie jest ogromna różnica w poziomie życia ludzi zamieszkujących Pierwszy i Trzeci Świat. Ok. 1800 r. wynosiła ona ok. 1:4, a dziś sięga 1:50. Jeśli Clark ma słuszność, to

Wybaczać jest zdrowo

Wybaczając innym oczyszczamy duszę. Psychologia pozytywna coraz częściej zajmuje się badaniem skutków terapii pojednawczej.

Trzeba: przebacz!

Wybaczając innym oczyszczamy nie tylko duszę, ale i poprawiamy swoje zdrowie. Psychologia pozytywna coraz częściej zajmuje się badaniem skutków terapii pojednawczej.

Trzeba: przebacz!

Wybaczając innym oczyszczamy nie tylko duszę, ale i poprawiamy swoje zdrowie. Psychologia pozytywna coraz częściej zajmuje się badaniem skutków terapii pojednawczej.

Obama jak marzenie

Czy Barack Obama wygra? Ciekawsze od tego jest pytanie: czy to możliwe, by dzięki niemu spełnił się nowy American Dream – prawdziwe pojednanie białych i czarnych?

także coraz bardziej wiarygodny. Ma w końcu czarną żonę i spędził kilka lat jako działacz społeczny w czarnych slumsach Chicago. Jeśli Obama zostałby prezydentem, Ameryka pozyskałaby wielki symbol i mogłaby uwierzyć, że nie jest rasistowskim krajem, i ziściłoby się wielkie marzenie białych, nowe amerykańskie marzenie. Marek Ostrowski, Krzysztof Szymborski