Przyszłość kurczy się z każdą ofiarą tej wojny.
żywotności ukraińskiej kultury. Pod ostrzałem rakiet kultura ta krzepnie i staje się kamieniem węgielnym pod nową, miejmy nadzieję, unijną przyszłość Ukrainy. Jurij Zawadski, poeta, badacz literatury awangardowej i juror polskiej Nagrody Szymborskiej, opublikował w zeszłym tygodniu na łamach POLITYKI
Zdarza się, że zestawia się lirykę Kozioł z tym, co pisała Wisława Szymborska.
precyzyjna, bolesna i celna w diagnozowaniu chwilowości i ulotności ludzkiego istnienia, a diagnoz tych dokonuje za pomocą równie ulotnych i przemijających atrybutów widzialnego świata. Zdarza się, że zestawia się lirykę Kozioł z tym, co pisała Wisława Szymborska. Odnoszę jednak wrażenie, że Kozioł
Ewa Lipska pozostaje jedną z najbardziej czujnych i nieufnych obserwatorek procesów historycznych, jakie toczą nasz świat widzialny i niewidzialny.
Proces wymiany elit społecznych i kulturalnych w naszym kraju wydaje się dobiegać końca. Pisowska ławka wydaje się krótka. Dokonano już wszystkich regulaminowych zmian. Miłosza wymienił Rymkiewicz, za Szymborską wszedł Wencel. Na ostatek wskoczył na pomniki Kaczyński za Wałęsę. I tak będzie stało w
Każdego roku, w okolicach czerwca, po krakowskich Plantach spacerują zagubieni nieco poetki i poeci, którzy odwiedzają międzynarodowy Festiwal Miłosza.
Szymborskiej, ktoś inny biegnie na swoje spotkanie autorskie. Obserwuję te manewry zawsze z wielką uwagą. Ich naturalnym poligonem jest nieustanny rytm miasta, wyznaczany pielgrzymkami „zwiedzaczy” i nieco zniecierpliwionym pędem krakowian zmierzających do pracy, roztrącających te
Uniwersytet w Krakowie jest najstarszą uczelnią wyższą w Polsce i jedną z najstarszych w Europie Środkowej. Z tym że był dwa razy pod rząd uroczyście zakładany i dwa razy likwidowany.
. odsetek kobiet wśród młodzieży uniwersyteckiej wzrósł do 25 proc. W 1955 r. po raz pierwszy zanotowano przewagę liczbową studentek nad studentami. Od lat 60. feminizacja stale postępowała. W styczniu 2000 r. 65 proc. studentów UJ to były kobiety. Najsławniejszą absolwentką jest Wisława Szymborska
Czy mózg kryminalisty różni się czymś od mózgu praworządnego obywatela? A jeśli tak, czy jest to skaza wrodzona czy nabyta?
pozwalał całkowicie odseparować analizy ludzkich zachowań od biologii. Zilustrować to możemy przykładem ułomności bądź mówiąc neutralnym językiem nauki: kondycji zwanej psychopatią. Psychiatrzy dawno odkryli, że od 1 do 3 proc. typowej ludzkiej populacji stanowią osobnicy pozbawieni zdolności
Co się dzieje w mózgu, gdy nie jest zajęty jakimś zadaniem umysłowym? Wbrew pozorom – nie leniuchuje.
Kiedy i dlaczego zaczęliśmy mówić? Nadal gubimy się w gąszczu mniej lub bardziej zgranych teorii, domysłów i hipotez.
kiedyś należał do grona sceptyków, w ostatnich latach stał się zwolennikiem teorii, że język ten mógł być prymitywnym poprzednikiem ludzkiego. Jak wszystko w nauce, nie jest to twierdzenie zamykające dyskusję – raczej zaproszenie do dalszej kłótni. Dr Krzysztof Szymborski jest fizykiem, historykiem i popularyzatorem nauki, mieszka w USA, stale współpracuje z POLITYKĄ.
Czy mamy w mózgu zapisaną podstawową gramatykę, a więc czy prawdziwa jest teoria gramatyki generatywnej Noama Chomsky’ego?
Po co natura wymyśliła miłość
Maj to „niebezpieczny dla Polaków miesiąc” – pisał w jednym z wierszy Marcin Świetlicki.
się, że poeta unieśmiertelniał w swoich wierszach konkretne osoby, które tworzą zaiste egzotyczny ciąg światopoglądowy: Jan Polkowski, Sławomir Sierakowski, JP (tu chyba nie chodzi o papieża?), Zbigniew Herbert, Wisława Szymborska. Widać, że autor „Zimnych krajów” swobodnie
Z coraz większym trudem udaje się ukryć banalny fakt, że jako narodowa tłuszcza mamy skłonności do szczucia.
, szkalowanie martwej Wisławy Szymborskiej, coraz to nowe akty obnażeń części intymnych i defekacyjnych celebrytów, reprezentujących kulturę niską, niższą i najniższą. Rodzaj „walki psów” można dowolnie wymyślać pod kątem określonych fenomenów z codziennej
Interwencja międzynarodowa była zbyt późna i słaba. Wymordowano tu prawie milion ludzi. Dziś Rwanda przezwycięża nienawiść.
, zepchnięci zostali na margines społeczeństwa i dziś stanowią jedynie 1 proc. ludności Rwandy. Po pierwszej wojnie światowej protektorat nad terytorium zwanym wtedy Ruanda-Urundi przejęli, po wypędzeniu nielicznych Niemców, Belgowie. W Europie panowała wówczas moda na klasyfikowanie ludzi według
Jaką rolę w naszym życiu odgrywa umysł, a jaką reszta ciała? Czy ciało służy głowie, czy odwrotnie?
Dla czytelników, którzy od lat kolekcjonują jego książki, to wiadomość oczekiwana i w gruncie rzeczy już niemal pogrzebana.
Szymborskiej czy odwrotnie. Wiadomość o Noblu dla Vargasa (Llosa, czy „Ljosa” to nazwisko matki) przychodzi dla pokolenia '68, do którego należę, zbyt późno, bo jego „Rozmowa w katedrze” to książka do nabożeństwa moich rówieśników. Miałem honor
Roboty stają się łudząco podobne do ludzi. Dlatego zaczynamy się ich bać.
kotara, oczom zgromadzonych ukazał się... mechaniczny Ishiguro. W takich samych co profesor okularach, ubrany tak jak on, na dodatek mówiący jego głosem. To Geminoid HI-1 (zapewne skrót: Hiroshi Ishiguro pierwszej generacji). Ishiguro najpierw stworzył „kobietę”. Była
Co się dzieje w mózgu, gdy nie jest zajęty jakimś zadaniem umysłowym? Wbrew pozorom – nie leniuchuje.
Do tej pory psycholodzy najczęściej zajmowali się nieszczęściami i defektami ludzkiej osobowości. Ostatnio odkryli, że równie ważne są badania nad szczęściem. I już dokonali wielu szokujących obserwacji.
Komu na rękę jest monogamia?
Czy człowieka można nauczyć radości z życia?
Co sprawia, że ludzie wyznający te same poglądy i nawet lubiący się, często stają się w końcu wrogami? Dlaczego tak łatwo podzielić nas na swoich i obcych?
Najnowszą historię ludzkości można opisać także poprzez różnice w funkcjonowaniu prawej i lewej półkuli mózgu.
Oczkiem w głowie amerykańskich wyższych uczelni są absolwenci. Bez nich trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie systemu edukacyjnego na poziomie akademickim.
, aby fun raising i friend raising poprzedziły fund raising, czyli by absolwenci nie zapomnieli połączyć dobrej zabawy z hojnością na rzecz uczelni. Marcin Rotkiewicz, Krzysztof Szymborski W kolejnym artykule cyklu o stanie naszego szkolnictwa wyższego porównujemy, jak dbają o swych absolwentów amerykańskie i polskie uczelnie.
Oczkiem w głowie amerykańskich wyższych uczelni są absolwenci. Bez nich trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie systemu edukacyjnego na poziomie akademickim.
Skąd wzięło się życie na Ziemi? Jak powstaliśmy? Te pytania ludzie zadają sobie od niepamiętnych czasów. Uczeni są coraz bliżej wyjaśnienia tej frapującej zagadki.
Wróblem wylatuje, a wraca wołem. Psycholodzy twierdzą, że plotka spełnia wiele ważnych funkcji: uczy nas zasad współżycia, zacieśnia więzy międzyludzkie.
plotkowanie za moralny ekwiwalent „zjadania ciała martwego brata”, zaś święty Paweł pisał w „Liście do Rzymian”, że potwarcy i oszczercy zasługują na śmierć (Rz 1:28–32). Polska mądrość ludowa przekazuje nam ostrzeżenie, że plotka wylatuje wróblem, a wołem wraca. Plotka
się do tolerowania prywatnej własności, ekonomicznych nierówności i demokratycznie wybranych przywódców. Jest nadzieja, że przyszłość demokracji nie jest na dłuższą metę zagrożona, ponieważ daje ona ludziom szansę kultywowania swej prawdziwej natury. No może lepszej natury.Krzysztof Szymborski
Jedno z najbardziej intrygujących odkryć współczesnej neurofizjologii wskazuje na to, że o naszym człowieczeństwie decyduje zdolność do bezmyślnego naśladownictwa.
W hollywoodzkich filmach współczesne wojny prowadzą ze sobą roboty, jednak na prawdziwych polach bitew wciąż walczy człowiek. Ale technologiczna rewolucja, widoczna już w Iraku i Afganistanie,
motorowy o długości zaledwie 1 m, zaś Wasp (Osa) jest jeszcze mniejszy i wyposażony w kamerę wielkości ziemnego orzeszka. Sterowane są one przez żołnierzy na polu bitwy i wyrzucane z ręki w powietrze jak papierowy samolocik. Unoszą się tuż nad dachami domów i pokazują, co (lub kto) kryje się za
W hollywoodzkich filmach współczesne wojny prowadzą ze sobą roboty, jednak na prawdziwych polach bitew wciąż walczy człowiek. Ale technologiczna rewolucja, widoczna już w Iraku i Afganistanie, może to radykalnie zmienić.
latawiec motorowy o długości zaledwie 1 m, zaś Wasp (Osa) jest jeszcze mniejszy i wyposażony w kamerę wielkości ziemnego orzeszka. Sterowane są one przez żołnierzy na polu bitwy i wyrzucane z ręki w powietrze jak papierowy samolocik. Unoszą się tuż nad dachami domów i pokazują, co (lub kto) kryje się za
Habsburgowie dokonując pokojowego podboju świata złamali ważne prawo natury: nie będziesz żenić się z bliskimi krewnymi.
Jak wykryć raka w najwcześniejszej fazie rozwoju i zniszczyć, nie uszkadzając zdrowych komórek? Naukowcy już to wiedzą, ale potrzeba jeszcze kilku lat badań, by metody te weszły do praktyki klinicznej.
onkologów, wynika stąd, że taka właśnie jest przestrzenna skala procesów biochemicznych w żywej komórce, których zakłócenie jest przyczyną chorób nowotworowych. Średnica podwójnej helisy tworzącej cząsteczkę DNA wynosi ok. 1 nm, a typowy wirus, będący przyczyną wielu ludzkich chorób (także
Nauka ciągle nie potrafi odpowiedzieć, na czym polega biologiczne znaczenie snu. Zbyt wiele kryje tajemnic. Jedno wydaje się pewne: śpią wszystkie zwierzęta.
Jak świat światem, dorośli nigdy nie rozumieli dorastających dzieci. Teraz już wiemy dlaczego i nie pozostaje nam nic innego, jak się z tym pogodzić.
Natura nie wykazała nadmiernego zaufania do ludzkiego rozumu i wyposażyła nas w liczne mechanizmy sterowane prymitywnymi emocjami, które w sytuacjach krytycznych działają jak automatyczny pilot.
Natura nie wykazała nadmiernego zaufania do ludzkiego rozumu i wyposażyła nas w liczne mechanizmy sterowane prymitywnymi emocjami, które w sytuacjach krytycznych działają jak automatyczny pilot.
Dwaj XIX-wieczni myśliciele, którzy wywarli olbrzymi wpływ na intelektualną i polityczną historię ludzkości, mieszkali od siebie niespełna 30 km, gdy powstały ich najważniejsze dzieła. Karol Darwin w swej posiadłości Down House, w podlondyńskim hrabstwie Bromley, a Karol Marks w skromniejszych warunkach w londyńskiej dzielnicy Kentish Town.
Nic nie dzieje się bez powodu, a tym powodem – w mniemaniu wielu ludzi – jest zwykle spisek. Dlaczego tak łatwo dajemy się do tego przekonać?
Szczęście jest w życiu potrzebne, to jasne, ale czy ze smutku też można mieć korzyść?
Rotterdamie, który jest twórcą Światowego Banku Danych nt. Szczęścia, posługuje się w swych pomiarach „średniej narodowej szczęśliwości” skalą od 1 do 10. W 2000 r. Polska w jego rankingu plasowała się w środku światowej stawki z notowaniami wynoszącymi 5,8. Szczęśliwsze od nas były między innymi
Naukowcy od dłuższego czasu twierdzą, że – jak to wyraził Richard Alexander, znany amerykański zoolog – ludzkie życie społeczne jest siecią kłamstw i podstępów. Nie tylko ludzkie.
Barack Obama nie jest typowym Afroamerykaninem. Ale z dozą patosu można powiedzieć, że słynne słowa Tomasza Jeffersona z 1776 r. – o równości wszystkich ludzi, równym ich prawie do wolności i szczęścia – nabrały właśnie w Ameryce pełnego wymiaru.
Czy można mówić o zmierzchu patriarchatu?
Kandydat demokratów wyrasta ponad amerykański zaścianek
Rozum nie jest na ogół przydatny w sytuacjach, gdy trzeba szybko podejmować decyzje. Wtedy lepiej zdać się na intuicję.
Czy zły stan zdrowia lub podeszły wiek głowy państwa ma jakieś znaczenie? Czy chory przywódca jest zagrożeniem dla kraju? A może wyborcy, nim oddadzą głos, mają prawo poznać dolegliwości kandydata?
Historia przyrządzania gorących posiłków jest dużo dłuższa niż naszego gatunku. Choć nadal nie wiemy, co było pierwsze: opanowanie ognia czy rozwój mózgu?
Mimo niewątpliwie lepiej rozwiniętej inteligencji w porównaniu z innymi zwierzętami, Homo sapiens około 100 tys. lat temu był bliski całkowitego wymarcia. Czyżby nasz umysł był przeszkodą w osiąganiu kolejnych celów na ewolucyjnej drodze?
Amerykański koledż jest oryginalnym rozwiązaniem. Dzięki niemu mnóstwo młodych ludzi ma szansę na elitarną edukację, a jednocześnie – odłożenie decyzji o przyszłej profesji na później.
Ewolucja premiuje karanie cwaniaków i obiboków wykorzystujących otoczenie. Opłaca się nam ich karcić nawet wtedy, gdy ponosimy własne tego koszty.
Amerykanie nie mają nic przeciw elitaryzmowi w oświacie.