Wrzący gulasz

Najnowsza wojna dwóch dunajskich republik, Słowacji i Węgier, nie ograniczyła się – jak każe tradycja – do wymiany salw dyplomatycznych. Tym razem poleciały koktajle Mołotowa, był też

też z kraju obszar, na którym oficjalnie uznana mniejszość stanowi więcej niż 20 proc. mieszkańców – tam język mniejszości jest traktowany równoprawnie – oraz pozostałe obszary, gdzie dla dominacji słowackiego już ma nie być wyjątków. Ustawa weszła w życie 1 września, teraz więc już

Co Klaus zrobi Europie

Narcyz na Hradzie: Vaclav Klaus

Jest nazywany szowinistą, antykomunistą i antyklerykalnym populistą. Będzie twarzą Unii Europejskiej.

1 stycznia Czechy obejmują przewodnictwo Unii Europejskiej; formalnie wszystkie funkcje unijne sprawować będzie czeski premier, ale Mirek Topolanek ma pod bokiem dużo bardziej znanego i spragnionego uwagi rywala. Dla prezydenta Vaclava Klausa nadchodząca seria szczytów, spotkań, obiadów i

Vaclav Klaus. Narcyz na Hradzie

Jest nazywany szowinistą, antykomunistą i antyklerykalnym populistą. Będzie twarzą Unii Europejskiej.

1 stycznia Czechy obejmują przewodnictwo Unii Europejskiej; formalnie wszystkie funkcje unijne sprawować będzie czeski premier, ale Mirek Topolanek ma pod bokiem dużo bardziej znanego i spragnionego uwagi rywala. Dla prezydenta Vaclava Klausa nadchodząca seria szczytów, spotkań, obiadów i

Teczka Milana

Kundera był donosicielem! – zagrzmiały czeskie media i wiadomość szybko poszła w świat. Choć dziś już wiadomo, że to raczej nieprawda, wielu Czechów bardzo chce w to wierzyć, bo wielki pisarz nie szczędził swoim rodakom upokorzeń.

Co by tu odpowiedzieć?

Niebezpieczna i nieskuteczna – tak można określić ustawę medialną, którą premier Słowacji Robert Fico próbował zakneblować usta dziennikarzom. Nie udało się i zamiast dramatu jest beczka śmiechu.

Dzieci kapitana granta

W jaki sposób walczyć o przetrwanie ambitnego teatru w powodzi komercji i taniej rozrywki? Czesi znaleźli odpowiedź: trzeba wyjść na ulicę, a nawet wykorzystać w tej batalii pornografię!

razie zabrał się za to Jirzi Suchy, który w swoim Semaforze naprędce wystawił nowy program pod tytułem „Dzieci kapitana Granta”. Tomasz Maćkowiak z Pragi

Fico fika

Słowacki rząd zrobił właśnie to, do czego od lat bezskutecznie przymierzają się kolejne ekipy w Pradze, Warszawie, Budapeszcie: założył mediom kaganiec.

Fico dusi prasę

Dalnicą bliżej

Zarówno w Polsce, jak i w Czechach o budowie autostrad mówi się już od 70 lat. Przez ten czas w niewielkich, ­a górzystych Czechach powstało tysiąc kilometrów autostrad, za to w nizinnej Polsce zaledwie siedemset. Jak to możliwe?

Jożin i koledzy

Z Czechów śmiejemy się na kredyt, z powodu języka, nawet nie próbując zgłębić ich humoru. Najlepszy dowód – internetowa kariera piosenki o Jożinie z bażin, która idealnie wprost trafia w stereotypowe wyobrażenie o „Pepikach”.

Cierpienia młodej demokracji

Europa Środkowo-Wschodnia to jeden wielki zgiełk. Pełno tu populizmu, brutalności, korupcji, nacjonalizmu i bałaganu. Demokracja rodzi się w bólach.

nastroje, gdyby nie zdecydowanie, z jakim większość wyborców Europy Środkowej odrzuca populizm, kiedy ten zaczyna przybierać niebezpieczne rozmiary. Nie ma na to lepszej ilustracji niż narodowa, antymecziarowska mobilizacja w 1998 r. na Słowacji czy zdecydowanie negatywna ocena, wystawiona przez Polaków rządom PiS w październiku. Tomasz Maćkowiak

Krzywy liniowy

Czesi próbują ograniczać podatki i świadczenia socjalne. Ale materia stawia opór.

Wujaszek Vaszek

To już więcej niż rutynowa polityka – to prawdziwa kordialna przyjaźń. Václav Klaus i Lech Kaczyński przyznają to zresztą wprost. Tej upalnej wiosny nawet świat zauważył, że ciepłe stosunki prezydentów Czech i Polski są czymś więcej niż tylko sympatią – to wręcz strategia.

Czunek czyściciel

Jirzi Czunek, nikomu nieznany były burmistrz trzydziestotysięcznego Vsetina na Morawach, w kilka tygodni stał się jednym z najpopularniejszych polityków w kraju, aby potem w ciągu dwóch miesięcy spaść na samo dno.

Problem z rombem

To, że Czechy są krajem niezbyt religijnym, nie oznacza, że tamtejsi mieszkańcy mają w nosie kwestie obyczajowe. Próbują walczyć z wszechobecną prostytucją, ale choć robią to bez ideologicznego zacietrzewienia, efekty i tak są mizerne.

Pokuta po lustracji

Podobnie jak w Polsce i czeska prawica atakuje swoich biskupów, zarzucając im tchórzliwe unikanie tematu rozliczeń z przeszłością. Na tym bezpośrednie podobieństwa się kończą.

Teczki czeskie a polskie

Niemoc czeska

Jak to możliwe, że prymus Europy Środkowej, kraj pragmatycznej prawicy i niekomunistycznej lewicy, kwitnące gospodarczo Czechy przez pół roku od wyborów nie mają stabilnego rządu? Ani nawet widoków na szybkie wyjaśnienie: kto i jak długo będzie tam właściwie rządził?

Szkoda reputacji

Ogień, w którym tydzień temu spłonęło kilka samochodów w centrum Budapesztu, dokończył też dzieła zniszczenia czegoś znacznie cenniejszego, choć nieuchwytnego: reputacji całej Europy Środkowej. Polska, Słowacja, Czechy, Węgry – do niedawna traktowane jako przykłady sukcesu, pogrążyły się w politycznym kryzysie i straceńczych walkach wewnętrznych.

odpowiedzialności finansowej i przyzwoitości politycznej, tropienie wrogów i tajne służby w politycznych rozgrywkach – tak w oczach naszych starszych braci w Unii wygląda dzisiaj normalność w Europie Środkowej. Życzliwi wierzą, że może to kolejny okres przejściowy... Tomasz Maćkowiak

Wrząca żupa

Wystarczyło kilka tygodni, aby Słowacja przestała być środkowoeuropejskim tygrysem gospodarczym i ulubieńcem inwestorów. Teraz zwraca na siebie uwagę gwałtownym wybuchem nacjonalizmu. Zmiana nie całkiem zasłużona, ale wyraźna.

zdarzały – mówi były dysydent i były ambasador kraju w USA Martin Butora. – Prowokowali je nacjonaliści. Niestety, im się nie da wytłumaczyć, że lepiej, by prasa międzynarodowa pisała o naszych sukcesach gospodarczych niż o narodowościowych konfliktach. Tomasz Maćkowiak z Bratysławy

Sztukmistrz Fico

Po czerwcowych wyborach władzę przejęła koalicja podobna do naszej: wielka partia, która swój sukces buduje na krytyce wszystkiego, oraz dwie przybudówki: plebejsko-populistyczna i agresywnie nacjonalistyczna. A u steru – zręczny polityczny gracz.

Papa SMER pomoże

Słowacja idzie do wyborów parlamentarnych 17 czerwca. Współrządzące od blisko ośmiu lat partie chadeckie nie mogły się już dogadać. Dlatego zamiast we wrześniu Słowacy będą głosować już teraz. I mogą być niespodzianki.

– uważa Leszko. Kraj po wyborach czeka więc coś w rodzaju wariantu polskiego, tzn. próba utopienia radykalnego programu w morzu gromkich deklaracji oraz symboliczne gesty, maskujące rzeczywistą kontynuację rządów poprzedników. Tomasz Maćkowiak

Ficomunizm

Wieść o religijnych sporach, które u naszych sąsiadów zdruzgotały reformatorski rząd, utrwali przekonanie, że Słowacja to uproszczona wersja Polski. Nic bardziej mylnego: przyczyną kryzysu nie jest fundamentalizm, tylko pieczołowita kalkulacja politycznych zysków i strat.

nadaje, bo wrogiem nr 1 Fica jest Dzurinda. KDH bardzo dobrze wiedziało, komu przed wyborami należy wypowiedzieć wojnę – i to bezpardonową, bo przecież stawką w niej jest „cywilizacja”.

Wspólny telewizor

To nieprawda, że Czechosłowacja nie istnieje. Choć politycy milczą o tym jak zaklęci, federacja została odnowiona. Przynajmniej na ekranach telewizorów.

– czy było to austriackie imperium Habsburgów, potem Austro-Węgry, Czechosłowacja czy sowiecka strefa wpływów. I choć o odnawianiu federacji nie ma mowy, to jednak miłe, że jej obywatele przynajmniej zgodnie gapią się w telewizory. Tomasz Maćkowiak

19 proc. od wszystkiego

Efekty radykalnych reform gospodarczych na Słowacji mogą albo cieszyć, albo smucić. Wszystko zależy od tego, czy jest się wykształconym ekspertem zarabiającym na życie w stolicy, czy też mieszkańcem prowincji bez dochodów. Czy z tych doświadczeń możemy wyciągnąć jakieś wnioski dla siebie?