Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba już patrzy w kosmos

Wysłany w grudniu 2021 r. na odległość 1,5 mln km od Ziemi i wart 10 mld dol. teleskop JSWT po sześciu miesiącach przygotowań, kalibracji i testów przeprowadził pierwsze obserwacje. Oto one.

Krzywa Archimedesa na niebie. Teleskop Hubble’a portretuje spiralną galaktykę

To coś przypomina spiralę Archimedesa, ale nie jest rysunkiem szczególnej krzywej odkrytej przez starożytnego matematyka. To twór istniejący realnie – duża spiralna galaktyka w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. 35 mln lat świetlnych od nas.

Krótka historia czarnych dziur. Coraz więcej widzimy na własne oczy

Są gigantyczne czarne dziury zwane supermasywnymi, znacznie mniejsze zwane pośrednimi i najmniejsze zwane gwiazdowymi. Właśnie uzyskaliśmy obraz supermasywnej czarnej dziury istniejącej w centrum Drogi Mlecznej.

Spójrzcie w niebo! Co to za niezwykła chmura nad horyzontem?

W trudnych czasach dobrze czasami oderwać się od przygnębiającej rzeczywistości i popatrzeć dalej, w inny świat. Spójrzmy w niebo, by przez chwilę podziwiać niezwykłą chmurę, która rozbudowała się nad horyzontem.

Czy Czerwony Las zabija Rosjan?

Od kilku dni w sieci ukazują się doniesienia o tym, że rosyjscy żołnierze, którzy okupowali teren wokół elektrowni w Czarnobylu, i to już na samym wstępie wojny, teraz cierpią na chorobę popromienną, a nawet – że jeden zmarł z powodu napromieniowania.

sałdatów. Czytaj także: Nie ma zagrożenia nuklearnego. Rosjanie z dala od reaktorów Choroba popromienna. Czy Rosjanie mogli już na nią zapaść? Otóż ostra choroba popromienna zaczyna się u ludzi, którzy przyjęli na całe ciało dawkę jednego siwerta (1 Sv) w krótkim czasie, kilkunastu lub 20–30 godz

Pięć tysięcy nowych światów

21 marca zanotowano okrągłą datę i wynik. Licznik obcych planet odkrytych przez nasze teleskopy i obserwatoria kosmiczne osiągnął liczbę 5 tys. Odkrycia pierwszych pozasłonecznych planet w ogóle prof. Aleksander Wolszczan dokonał dokładnie 30 lat temu.

planeta jest mała i można ją zidentyfikować tylko dzięki ugięciu światła, obiektu jaśniejącego za nią, przez co staje się lepiej widoczny. Czytaj także: Teleskop, który zmieni wszystko? Niezwykłe światy Odkryto wiele światów niezwykłych, jak układ TRAPIST-1 leżący w odległości 40 lat świetlnych od

Bierzmy przykład z gwiazd. Świat czeka na elektrownie termojądrowe

Z jednego grama mieszaniny deuteru i trytu, w której dojdzie do zapłonu termojądrowego i w rezultacie do reakcji syntezy, otrzymamy energię równą spaleniu kilkunastu ton węgla. Gra toczy się o kontrolowanie tej reakcji. Stawka jest naprawdę wysoka.

odpowiednim stanie istnieć, by w ogóle mogło do syntezy dojść. Kryterium Lawsona to iloczyn tych trzech wartości, który dla plazmy deuterowo-trytowej powinien być wyższy niż 10 do 21 kiloelektronowolta w jednej sekundzie na 1 m sześc. Wynika z tego, że optymalna temperatura plazmy w reaktorze powinna wynosić

Strasznie wieje i wiać będzie. Skąd w Polsce tak potężne wichury?

Będzie wiać może nawet mocniej. A mamy zimę. W dodatku jeszcze do niedawna Polska uchodziła za tzw. kraj zaciszny. Skąd te nieznośne wiatry, a właściwie huragany?

Front szkwałowy nad Polską. Czy to normalne w styczniu?

Na szczęście front szkwałowy w naszym kraju dość szybko się przemieszczał i uderzał w coraz to nowe obszary. Towarzyszył mu tzw. wał szkwałowy i sam szkwał, czyli niezwykle porywisty wiatr. Straty są głównie materialne.

Kosmos 2022 – będzie się działo

Rok 2021 przyniósł wiele: m.in. lądowanie na Marsie superłazika Perseverance i helikoptera Ingenuity oraz start najdroższego pojedynczego urządzenia, jakie wysłaliśmy w kosmos – James Webb Space Telescope. A w tym roku wydarzy się więcej.

: Na Księżycu jest niebezpiecznie. Jest sens tam latać? Pierwszy prywatny lot na ISS 21 lutego rozpocznie się pierwszy całkowicie prywatny załogowy lot na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) – misja Ax-1. Kapsuła Crew Dragon firmy Space X dostarczy na stację cztery osoby, które spędzą na jej

Będzie śnieg na święta? Od lat to samo pytanie!

Staje się ono już nudne, bo od dawna nie mamy w grudniu prawdziwej zimy. Coś tam popada, gdzieś lekko przymrozi, ale prawie wszędzie na plusie. W zeszłym roku w święta też nie było śniegu ani mrozu. Ani wcześniej.

gwiazdka w tym roku będzie przypominać wiele poprzednich: 1–2 stopnie powyżej zera, gdzieniegdzie niewielkie opady śniegu lub śniegu z deszczem. A to oznacza raczej tzw. pluchę niż prawdziwą zimę. W tym roku Wigilia i święta będą bardziej późnojesienne niż zimowe. Tak jest od lat. Czytaj też

Samobójcza misja sondy DART

Dzisiaj rano z bazy sił kosmicznych Vandenberg w Kalifornii rakieta Space X wyniosła w kosmos sondę DART, która za niecały rok ma się zderzyć z asteroidą.

Ale wybuch! Pierwsze tak niezwykłe zdjęcie supernowej

NASA udostępniła właśnie niezwykłe zdjęcie wybuchu supernowej. Jego wyjątkowość polega na tym, że uchwycono na nim dokładnie chwilę eksplozji. Jeszcze nigdy nie udało się zaobserwować wybuchających gwiazd tak wcześnie.

Turyści na orbicie. Misja Inspiration4 dotrze dalej niż Bezos i Branson

Dzisiaj w nocy, ok. godz. 2:00 czasu polskiego, jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, w kosmos zostanie wystrzelona rakieta Falcon 9 firmy SpaceX z kapsułą Crew Dragon, na pokładzie której znajdzie się czworo astronautów amatorów.

Oto planety oceaniczne. Być może jest na nich życie

Ich nazwa, planety hyceańskie, bierze się ze zbitki słów: hydrogen (ang. wodór) i ocean. Niedawno w czasopiśmie „Astrophysical Journal” ukazał się bardzo ciekawy artykuł na ich temat. Wydaje się, że mogą skrywać życie.

Jaki będzie koniec tego lata w Polsce? Wrócą jeszcze upały?

Czy koniec lata będzie piękny, słoneczny i ciepły, czy raczej zimny i kapryśny? Dla miłośników upałów nie mamy dobrych wiadomości. Ale nie będzie tragicznie.

Czeka nas jeszcze jeden potężny deszcz – meteorów

Co roku Ziemia przecina orbitę roju meteoroidów zwanych Perseidami. Dochodzi do tego między 17 lipca a 24 sierpnia. Maksimum roju widać między 12 a 13 sierpnia. Wtedy obserwujemy jego deszcz.

Pożary w Europie. Żywioł goni żywioł, katastrofa katastrofę

Dopiero co zakończyły się tragiczne w skutkach błyskawiczne powodzie w zachodniej Europie, a mamy kolejne wielkie nieszczęście w Europie Południowo-Wschodniej. Ogromne pożary.

Ekspresowy potop. Czas się przygotować na błyskawiczne powodzie

Jest wiele typów powodzi występujących w naszej szerokości geograficznej. Jednak jedna z nich, niezwykle groźna, zdarza się coraz częściej. To tzw. powódź błyskawiczna.

Jeff Bezos w kosmosie? To nieprawda, nie był nawet w pobliżu

Statek New Shepard zbudowany przez firmę Blue Orgin należącą do najbogatszego człowieka świata wzniósł się nieco ponad 100 km nad Ziemię, po czym kapsuła z uczestnikami lotu bezpiecznie opadła i osiadła na Ziemi. Brawo.

Niemcy. Powodzie rujnują kraj, setki ofiar śmiertelnych i rannych

Do do 156 osób wzrosła liczba ofiar śmiertelnych pośród mieszkańców zachodniej części Niemiec. Policja podała, że rannych jest 670. Trwa szacowanie strat i poszukiwania setek zaginionych.

Pogoda, czas ciągłych anomalii. Czekają nas burze i wysokie temperatury

Już powinniśmy się przyzwyczaić do tego, że latem fale upałów nawiedzają nawet najbardziej wysunięte na północ obszary, a zimą potworny mróz sięga głęboko na południe. I że śnieg na Saharze nie jest niczym niezwykłym.

Czy powstanie materiał doskonały? Powstanie

Rozmowa z prof. Łukaszem Kurpaską z Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku o tym, czy już niedługo powstanie materiał doskonały, który wywoła rewolucję w światowej technice.

PRZEMEK BERG: – Co oznacza skrót HEA? ŁUKASZ KURPASKA: – To po angielsku High Entrophy Alloy, czyli tzw. stop wysokiej entropii. Zupełnie nowy rodzaj materiału stopowego, który niedawno stał się naukowym hitem. Kto go wymyślił? Pierwszy pomysł, choć jeszcze nie konkretny stop, pojawił

Kosmos made in China

Udane trzykrotne lądowanie na Księżycu, rozpoczęcie budowy stałej stacji kosmicznej na orbicie, a teraz zakończona powodzeniem misja osadzenia łazika na Marsie. To ostatnie ich dokonania. Chiny szybko próbują dogonić największe kosmiczne potęgi świata. Dlaczego?

oni na orbitę pierwszy moduł badawczy Tiangong-1 (Niebiański Pałac). Miał pełnić funkcję tymczasowej stacji kosmicznej mogącej pomieścić dwóch astronautów. I udało się, już w 2012 r. pierwsza załoga przybyła do Niebiańskiego Pałacu i pozostała w nim kilka dni. Tiangong-1 przestał funkcjonować w

Cykady Brood X szturmują Amerykę. Skąd się wzięły?

To najdłużej żyjące owady na świecie, zwierzęta niezwykłe. Właśnie się przepoczwarzają i wkrótce zaatakują wschodnie stany USA. Już wyłażą z ziemi i niedługo wszystkie pofruną.

mają cykl 17- lub 13-letni, wylęgając się, nie natrafiają na intensywne występowanie swoich prześladowców. 13 i 17 to liczby pierwsze, które dzielą się jedynie przez siebie i przez 1. Bezbronne cykady byłyby jako gatunek w wielkim niebezpieczeństwie tylko wówczas, gdyby ich cykl życiowy był taki sam

Czy Długi Marsz uderzy w Ziemię?

29 kwietnia chińska agencja kosmiczna wysłała w kosmos potężną rakietę Long March 5B z głównym modułem budowanej stacji kosmicznej Tiangong. Teraz pierwszy główny człon rakiety w sposób niekontrolowany leci w stronę Ziemi.

terytorium Chile i Argentyny. Na szczęście w zupełnym pustkowiu, gdzie nikomu nie zagrażały. Ale ile jeszcze razy będziemy mieć takie szczęście? Czytaj także: Tiangong-1 spadnie na Ziemię. Gdzie dokładnie? Nie da się przewidzieć Jak będzie obecnie, tego nikt jeszcze przewidzieć nie może. Uczeni

Marsjański helikopter wystartował i... wylądował!

To przełomowe wydarzenie. Po raz pierwszy w historii podboju kosmosu urządzenie zbudowane przez człowieka dokonało startu, lotu i lądowania w atmosferze obcej planety. WOW!

barier technologicznych w podboju kosmosu. Jeśli helikopter zbudowany przez człowieka może latać w niezwykle rozrzedzonej marsjańskiej atmosferze (to 1 proc. gęstości atmosfery ziemskiej), podobne urządzenia latające mogą też unosić się i przemieszczać w atmosferach innych planet lub księżyców. A to

Czekamy na powódź?

Póki co – powodzi jeszcze nie ma. Na szczęście! Sytuacja jest jednak bardzo dynamiczna. Choć stan na środkowej Wiśle wydaje się na razie opanowany, wciąż zagraża nam czas, gdy ruszą wody z gór.

Wylądować w kosmosie, czyli nie tylko Perseverance

Wielu z nas kilka dni temu podziwiało precyzję, z jaką amerykański łazik Perseverance wylądował na powierzchni Czerwonej Planety. Ale takich spektakularnych lądowań było w historii podboju kosmosu więcej.

Wisła się zatkała. Czy Płock znów czeka powódź?

Od kilku dni uwagę mieszkańców Płocka, władz lokalnych i służb przykuwa trudna sytuacja na Wiśle. W okolicy Duninowa utworzył się potężny zator lodowy. Rozpoczęto nawet ewakuację mieszkańców jednej z nisko położonych ulic miasta.

. Straty były bardzo duże. Czytaj także: Sami prosimy się o powódź? Winna zapora we Włocławku? Obecny zator jest monitorowany przez satelitę SAR Sentinel 1, którego radarowe obrazy pozwalają co dwa lub trzy dni śledzić dokładnie sytuację. Prawdą jest, że po to, by utworzyć w pokrywie lodowej rodzaj

Zima zła, czyli powrót do normalności

Dość szybko zapomnieliśmy, że kiedyś, jeszcze kilkanaście lat temu, niemal wszystkie zimy były przez wiele dni surowe – to znaczy mroźne i śnieżne. I niemal nikogo nie dziwiły.

Koniunkcja Saturna i Jowisza. Wielki spektakl na niebie

Przez kilka dni wkrótce po zachodzie słońca patrzcie na południowo-zachodnie niebo nisko nad horyzontem. Jeśli pogoda dopisze, znajdziecie tam Jowisza i Saturna w tzw. wielkiej koniunkcji.

Po wiedzę i cenne pierwiastki. OSIRIS-REx chwyta kosmos

Kilka dni temu amerykańska sonda OSIRIS-REx pochwyciła z dość bliskiej nam asteroidy Bennu maleńką część jej masy. Za ponad dwa lata ta materia wyląduje na Ziemi i wtedy dowiemy się, co tak naprawdę dzieje się w kosmosie.

Nobel z fizyki 2020. Kim są odkrywcy czarnych dziur?

Uhonorowani Noblem za badania nad czarnymi dziurami Penrose, Genzel i Ghez to dziś najjaśniejsze gwiazdy w dziedzinie astrofizyki. Co warto o nich wiedzieć?

Na Księżycu jest niebezpiecznie. Jest sens tam latać?

Niemiecki czujnik LND zbadał, jaka jest radiacja na Księżycu. Okazuje się, że wysoka, co pod znakiem zapytania stawia długotrwałe załogowe misje kosmiczne na Srebrny Glob.

działający obecnie czujnik LND potrafi śledzić różne charakterystyki radiacji księżycowej w interwałach 1-, 10- i 60-minutowych. Czytaj też: Chińska misja na księżycu Ciała bez pola magnetycznego Okazuje się, że radiacja księżycowa jest wysoka, niewiele mniejsza od tej, jaką rejestruje się w otwartej

Ludzkość na rozdrożu

Z najnowszego raportu ONZ na temat bioróżnorodności przyrodniczej na Ziemi wynika, że przez ostatnią dekadę ludzkość nie zrobiła prawie nic, by tę bioróżnorodność chronić.

Zdumiewające odkrycie na Wenus. Jest tam życie?

Zespół astronomów i astrobiologów odkrył w atmosferze Wenus fosfinę, szczególny gaz, który na Ziemi powstaje głównie w procesie beztlenowego rozkładu żywych mikroorganizmów.

, sięgające od 50 do 70 km nad powierzchnię planety, mogłyby być ich zdaniem niszą, w której proste formy życia zdołałyby się utrzymać. Ciśnienie na tej wysokości to ok. 1 atmosfery, a temperatura to ok. 15 st. C. Warunki są więc raczej umiarkowane. Niedawno do idei tej wrócił Sanjay Limaye, badacz