Wieś sielska i walcząca

Tak to już jest, że na mniejsze skupiska ludzi zwraca się uwagę dopiero przed wyborami. Politycy łaszą się o głosy gospodyń, choć wcześniej nie zwracali na nie uwagi. Bo mało spektakularne?

. Uprzedmiotowienie staje się upupieniem. O tym, że współczesna wieś nie jest skansenem i cepeliowskim światem rozgrywanym na potrzeby miastowych, piszą Sylwia Urbańska i Katarzyna Dębska w raporcie „Mieszkanki wsi w działaniu: lokalne rewolucje” powstałym na zlecenie Funduszu Feministycznego (można

Śpiąc z mężczyznami

Długi jest żywot mizoginii, skoro o George Sand do dziś mówi się u nas głównie jako o partnerce Fryderyka Chopina.

Iwaszkiewiczowej, którą mizoginia pozbawiła wiary w siebie. Sylwia Góra w książce „W stronę Anny” opisuje jej zmagania o własną niezależność w konfrontacji z zaborczością bliskich mężczyzn. „Uważam Hanię za moją niepodzielną własność” – deklaruje ojciec Anny (zwanej

Futerkowa hipokryzja

Obywatele i obywatelki od dawna mówili „dość” męczeniu zwierząt. Teraz wreszcie zjednoczyli się politycy.

. Kiedy kilka lat temu Sylwia była na jednym z przedstawień, po wniesienia akwarium wśród widowni przeszedł szmer oburzenia – odzwyczajamy się od rozrywki, która jest męczarnią dla żywych istot. Wreszcie. Widać to było również w polskim parlamencie w 2020 r., gdy poparto tzw. piątkę dla zwierząt

Ludzie we mgle

Nawet pisząc ten tekst, skupiamy się na paskudnych ludzkich czynach. Tymczasem odeszła Jane Goodall, która poświęciła życie jego ochronie.

Dziury w pamięci

Choć od drugiej wojny światowej minęły dekady, w polskiej literaturze ze świecą szukać osobistych świadectw pisarzy odkrywających niechlubną przeszłość przodków czy przodkiń.

Owulacja z ondulacją

Nauka o zdrowiu i społeczeństwie, ewidentnie niezbędna, to potężny straszak dla tych, którzy w wiedzy medycznej i obywatelskiej upatrują wcielonego diabła.

Gorzkie ugody

Czy pisarce wypada wyciągać rękę po swoje, oto jest pytanie. Odpowiedź zostawiamy tym, którzy dostają wynagrodzenie za swoją pracę. Co by było, gdyby się narobili, ale wypłaty nie dostali?

Nieracjonalny Józef P.

Panu Józefowi Perudze życzymy, żeby spełnił swoje piękne marzenie. Oby mu się powiodło na maturze, a może i na studiach. Piszemy „Józef P.”, bo nie chcemy więcej „Józefów K.” niczym z powieści Franza Kafki.

Przetrwają koleżanki

W manosferze lądują rady, jak manipulować kobietami, a oddzielny krąg piekielny stanowią zakątki dla tych, którzy chcą się migać od płacenia alimentów. Ale bywa gorzej.

Stały czytelnik naszych felietonów zapytał Sylwię, nieco żartobliwie, czy nie znudziło nam się „feminizowanie” w tekstach. Skoro piszemy o kobietach, to czy zwracamy się głównie do nich, pomijając mężczyzn? Odpowiedź brzmi: nie. Nie piszemy tylko dla kobiet, nie pomijamy nikogo, nie

Klęska Robin Hooda

Wielki majątek jednej osoby budzi niezdrowe emocje w ludziach posiadających mniej. Może zabronić dziedziczenia? Albo mocno je opodatkować?

Dwa plecaki

Zestaw ucieczkowy przypomina schrony budowane przez Amerykanów w czasach zimnej wojny. Miały zapewnić przetrwanie na jakiś czas. Na jak długo?

i piwnic w kamienicach i blokach. Sylwia na wszelki wypadek opróżniła swoją z niepotrzebnych gratów. Sąsiad był sceptyczny: „E tam, ma pani okienko, schowanie się nic nie da”. Widmo wojny, panika podsycane są przez media. W czasie bombardowania Iranu przez Izrael (i odwrotnie) media

Żadnych królów!

Nazywanie populistów złodziejami, oszustami czy szaleńcami nie robi już na nikim wrażenia. A oni wysyłają spójny przekaz, który trafia do wielu. Niestety, lewica tego nie umie.

Nie wstyd się wstydzić

Ukrycie się i samobiczowanie znamy wszyscy aż za dobrze. Ale wstyd może równie dobrze leżakować latami, by odpalić z nagła potężnym fermentem, najczęściej w postaci agresji.

Igrzyska bez chleba

Infantylna tiktokowa rzeczywistość każe poważnym ludziom stawać w szranki z performerami. Przez to w Stanach wygrał Trump, chociaż obraca zasobem może pięciuset słów.

Rzecz niekobieca

Odrzucamy model kobiecości polegający na byciu emocjonalnym silnikiem zgromadzenia. Dbanie o miłą atmosferę kosztem własnych nerwów to już nie najświętszy obowiązek.

sprawczość nazywa bezczelnością, zdecydowałyśmy się „być daleko”, choć to rzecz niekobieca. Grażyna zamieszkała w Sztokholmie, a potem w Brukseli, bo nie chciało jej się stać i wierzyć. A patrzeć można z różnych miejsc, w podróży widzi się więcej. Sylwia co chwila pakuje tobołki i gdzieś

Krytyka braku krytyki

Od lat tkwimy w czytelniczym pacie. Nowości już nikt nie przerabia, nawet ci, którzy robią to zawodowo. Krytyków i krytyczek ubywa, recenzje kurczą się do rozmiaru znaczka pocztowego.

Róża

Rosła w ruinach wbrew pożodze, starannie hodowana przez starego mężczyznę. W czasie bombardowania Aleppo zdjęcie róży stało się wiralem.

Wnuczki rzemieślników

Szkoda, że tak mało zostało rzemieślników i rzemieślniczek, bo ta grupa ciężko pracujących ludzi była bardzo ciekawa. Miała swój kodeks postępowania, powiedzonka, specyficzne poczucie humoru.

chce starej odzieży, nikt jej nie naprawia. W jednorazowym świecie praca rąk jest bezcenna. Kiedy Sylwii zepsuła się pralka, mechanik zapytał, jak długo maszyna już pracuje. Pięć lat? Uuu, to nie ma co naprawiać. Nie opłaca się. Sprzęt AGD zaprogramowany jest na mniej więcej tyle lat i na nic zdały

Poznajcie Osobę

Karmi się nas wiadomościami jak gęsi na niesławne foie gras. Łykamy i zapominamy, krztusimy się, a tu już jedzie kolejna porcja. Tak było i ze sprawą katastrofy Odry.

Gorączka złota na AI-asce

Zapędy Elonów Musków tego świata do inwestowania w narzędzia do sztucznej inteligencji oznaczają zakusy na sterowanie polityczne. Do czegoś im te zabaweczki mają przecież służyć.

I co im zrobisz?

Świat jak piłka odbija się między drużynami. Z jednej strony były kagebista, z drugiej team narcyzów. Wszelkie zdobycze poprzednich dekad – postanowienia klimatyczne, dbałość o równość społeczną itd. – na naszych oczach szlag trafia.

Działania miękkie

Niezależnie od powodów ludzie wiążą się ze sobą, kultury i tożsamości się przenikają, tworząc miks, w którym znajdzie się miejsce i na coś własnego, i nowego, a dzięki temu oryginalnego. Dlaczego miałby to być problem, a nie atut?

Efekt Gisèle

Francja od miesięcy żyje sprawą Gisèle Pelicot, monstrualną jak zbrodnie Belga Marca Dutroux, seryjnego zabójcy, gwałciciela i pedofila. Tyle że Pelicot jest ofiarą, która dłużej być nią nie zamierza.

Lekarstwo na pamięć

Tak zwane życie po prostu meandruje, poddając nas próbom jak bohaterów baśni. Komu zranienia nie dają cieszyć się życiem, temu przyda się terapia jako inwestycja w siebie. My w nowym roku proponujemy chałupniczy kurs empatii.

Czas się zagapić

Przed czym tak zwiewamy, zajadając się nerwowo sieczką komunikatów?

W damskim przebraniu

Kristi Noem, kandydatka na stanowisko ministra bezpieczeństwa wewnętrznego w rządzie Trumpa, przebija twardzielstwem najbardziej komicznych twardzieli. Tyle że w tym przypadku to oblicze jest tragiczne.

w Nowym Sączu. A może ultramęskie i supertradycyjne kobiety ockną się w porę i zaczną grać do swojej, a nie patriarchatu, bramki. Dlatego Sylwia napisała kolejną książkę dla najmłodszych: „Łobuziary.” Jej literackie bohaterki nie bały się łamać zasad. Buntowniczki w stylu Pippi, Małej Mi

Frajerki

Nasza książka dopiero się pisze, ale wymyśliłyśmy już strategię promocyjną. Zamierzamy rozpętać dyskusję na temat tego, czym jest dobro czytelników.

Lepsze rozmowy

Nieoczywiste sojusze i próby znalezienia punktów wspólnych bywają ciekawe, poszerzają horyzonty i zmniejszają poziom agresji, a przynajmniej niosą taki potencjał. Bo w historiach sporów nie zawsze chodzi o przekonanie kogoś do swojej racji.

Wilcze opowieści

Ochrona zwierząt wzbudza wiele emocji, o dziwo, natury ideologicznej. Lewa strona ma „psiecko” i „osoby nieludzkie”, a prawa chce „jeść wszystko, co się rusza”.

Egzamin z ludzkości

W takich ekstremalnych sytuacjach, jak klęska żywiołowa czy konflikt zbrojny, widać nasze podejście do innych istot, ludzkich i pozaludzkich.

Ulubione zabijanie

Nie zachęcamy do tego, by znów dać się ogłupić lobby tzw. myśliwych. Zabijanie nie jest sposobem rozwiązywania problemów. Może psychicznych – u tych, którzy lubią mordować.

Średnio na jeża

Czemu chcemy być tacy jak reszta społeczeństwa? Dlaczego boimy się wyróżniać? A przecież jesteśmy narodem indywidualistów, tak w każdym razie lubimy o sobie myśleć. Gdzie pięciu Polaków, tam sześć opinii, swary i kłótnie to nasza specjalność.

Poszukiwana legalna blondynka

Poszukujemy legalnej blondynki (uprzedzając pytania, i blondyn może być! Lub szatyn/ka), która postawi na polską literaturę. Nie tylko na opowieści akcji, ale i na książki, które opisują nasze wspólne doświadczenie, wciągają, dają do myślenia, prowokują do rozmów i bawią.

Igrzyska oburzenia

Jeśli nie jest w stanie połączyć nas sport, to co? W czasach, gdy nad światem krąży widmo Trumpa, kiedy na naszą codzienność rzuca cień Putin, warto się zastanowić, kto nas dzieli i po co.

Wystraszone Blade Twarze

Apartheid został w 1968 r. uznany przez ONZ za zbrodnię przeciwko ludzkości, ale w głowach ma się całkiem dobrze. Oby Mbappé, Williams i Yamal poszerzyli europejskie horyzonty.

Wiecznie stara

Te z nas, które wieku nie kryją, wykazują się odwagą. W naszym kraju kobiecość ma osobliwie krótką datę ważności, po trzydziestce kobiety kurczą się ze strachu, że zaczynają być stare.

Czytanie szkodzi

Zanim zabierzecie ze sobą książki na wakacje – bo przecież to zrobicie, mamy nadzieję, mimo naszych przestróg – zapytajcie w ulubionej księgarni, co jej dolega i jak długo jeszcze pociągnie.

i nigdy nie kłócą. W Brukseli się przekonała, że takie miejsca istnieją. Trafiła na Librairie Flagey, przybytek wypełniony świetnymi książkami. Właściciel mówi o nich mądrze, dowcipnie, nic dziwnego, że ściągają tu ludzie z innych dzielnic. Sylwia skończyła Liceum Księgarskie. Uczyła się fachu od

Poza widokiem

Gdybyśmy były bogate, pieniądze przeznaczyłybyśmy na dofinansowanie organizacji walczących z ludzkim bestialstwem wobec zwierząt. Jedną z nich są Otwarte Klatki, które właśnie wypuściły przejmujący film.

„Nie brakuje wam tematów do felietonów?” – zapytał Łukasz Wojtusik podczas świetnego festiwalu literackiego Granatowe Góry w Wiśle, gdzie opowiadałyśmy, jak się pisze na cztery ręce. „Nigdy, my żyjemy tym, co dzieje się na świecie” – odparła Sylwia. Grażyna

Czy Polska pomaga?

Etos działacza chałupnika, który wspomoże polską kulturę, bo państwu brak w tej dziedzinie woli i pomysłów, niech odejdzie w przeszłość. Skoro Skarb Państwa stać na wynajem wypasionych siedzib dla polskich instytucji, znajdą się i środki na skuteczny system wsparcia kultury.

Handel ledwo żywym towarem

Powoli leczymy się z antropocentryzmu, ale wciąż zdarzają się przypadki ciężkie, takie jak Łukasz Warzecha.

Legofobia

Większość z nas nie ma zatem nadziei na emeryturę, część nie posiada ubezpieczeń społecznych. I nie mówimy tu wyłącznie o zarabianiu na publikowaniu książek, tylko o szeroko pojętej pracy pisarskiej.

Głos dzieci i ryb

„Widać, że nie czytasz ze zrozumieniem” – ten komentarz (hit awantur internetowych) ma rangę obelgi, bo słyszeliśmy go w szkole, padał z ust kadry nauczycielskiej.

PiS-washing i kawusia

Na płotach powstaje wiekopomna literatura. Kandydatka do Rady Powiatu Sieradzkiego pisze: „Mądrość, kawusia i wielka pokora, najlepszy wybór Anna Sikora”. Milutko, choć brakuje nam życzeń „miłego dzionka”.

Wpadnijcie do hutnika

Szkodzi nam koszmarny stereotyp. Kim jest pisarz, pisarka? To darmozjad. Wziąłby się do „normalnej pracy”. Nie zawracałby głowy swoim hobby, każdy może napisać książkę, ale na emeryturze.

Niewygodny głos

Fascynacja rosyjską kulturą i wiara Zachodu w to, że z Rosją można się jednak dogadać, to już pieśń przeszłości. Dziś mówi się o kryminalnym reżimie i wymienia jego ofiary.

Wraca manel

Bez równości nie ma sprawiedliwości, ale to już wiemy od czasów francuskiej rewolucji. A my niezmiennie z pewnym zażenowaniem piszemy felietony na tematy, takie jak ten, bo wydaje nam się, że pewne sprawy w społecznej ewolucji człowieka zostały już odhaczone.

Zbawiać czy zabawiać?

Rozrywki nam nie zabraknie. Format programu z tropieniem polityków poszukiwanych przez wymiar sprawiedliwości być może zostanie kupiony przez międzynarodowe stacje, żeby zapewnić kanałom oglądalność na czas okołowyborczy.

Najazd na Jazdów

Miasto nie musi być tylko dla bogatych. Władze niektórych dzielnic Brukseli już to rozumieją. Oby i w Warszawie tak myślano o miejskim organizmie.

Woźny spada z drabiny

Idzie nowe, odchodzi stare. Moment „pomiędzy” zmianami jest najtrudniejszy. Posprzątać po tych, co byli przed nami, to jedno. Ale co zrobić z nimi samymi?

Pasmo kobiece

Szufladkowanie, profilowanie, targetowanie, upupianie to specjalność rynku.

jako mężczyzna również mogę sięgnąć po pani książkę?”, zapytał z kolei Sylwię inny mądrala. Umysł zatkał mu się na informacji, że tekst został napisany przez kobietę i jego bohaterkami są m.in. kobiety. Opadanie rąk i zgrzytanie zębami nie oddają tego, co dzieje się z człowiekiem piszącym, który