Nie tylko Tina Turner. Wspominamy tych, którzy odeszli w minionym roku
Jerzy Połomski (18 września 1933 – 14 listopada 2022)
Na przełomie lat 60. i 70. był jednym z najpopularniejszych artystów estradowych w Polsce. Uznanie przyniosły mu wykonania takich utworów jak „Cała sala śpiewa z nami”, „Bo z dziewczynami”, „Komu piosenkę” czy „Daj”. Jako absolwent warszawskiej PWST w latach 50. występował na deskach warszawskich teatrów Buffo i Syrena. W 2019 r., po ponad 60 latach na estradzie, Jerzy Połomski zakończył karierę i zamieszkał w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. Zmarł w wieku 89 lat.
Czytaj także: Jerzy Połomski – ikona popkultury PRL. Polski Sinatra, postać z innej planety
Jan Nowicki (5 listopada 1939 – 7 grudnia 2022)
Aktor, najlepiej zapamiętany ze znakomitych ról w „Wielkim Szu”, „Sanatorium pod klepsydrą”, „Panu Wołodyjowskim” czy „Sztosie”. Na ekranie debiutował w latach 60., grał u Aleksandra Forda, Andrzeja Wajdy, Wojciecha Jerzego Hasa, Krzysztofa Zanussiego, a także w węgierskich filmach żony Marty Meszaros, jednak przez większość zawodowego życia związany był z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie. Zmarł w wieku 83 lat.
Juliusz Ćwieluch: Coraz mniej tu, coraz bliżej Tam... Ostatnia rozmowa z Janem Nowickim
Emilian Kamiński (10 lipca 1952 – 26 grudnia 2022)
Aktor, reżyser, założyciel i dyrektor Teatru Kamienica oraz Fundacji Wspierania Twórczych Inicjatyw Teatralnych Atut. Znany z ról filmowych, ale szczególnie teatralnych – grał u najwybitniejszych polskich reżyserów swojej epoki, u Adama Hanuszkiewicza w Narodowym, u Tadeusza Łomnickiego, Kazimierza Dejmka, Janusza Warmińskiego, Jana Englerta. Emilian Kamiński miał 70 lat.
Czytaj także: Rodzina i teatr to był jego napęd. Jerzy Baczyński wspomina Emiliana Kamińskiego
Lisa Marie Presley (1 lutego 1968 – 12 stycznia 2023)
Aktorka, autorka tekstów piosenek, piosenkarka. Córka Priscilli i Elvisa Presleya, „króla rock′n′rolla”. Żona m.in. Nicolasa Cage′a, Michaela Jacksona i Michaela Lockwooda. Zmarła w Kalifornii w wieku 54 lat.
Gina Lollobrigida (4 lipca 1927 – 16 stycznia 2023)
„Ekspresja, naturalny wdzięk, kuszące spojrzenie, ciemna karnacja i wyjątkowe umiejętności aktorskie błyskawicznie wywindowały ją na szczyt. Specjalizowała się w kreowaniu pełnych temperamentu kobiet umiejętnie manipulujących mężczyznami albo samodzielnie borykających się z przeciwnościami losu. W drugiej połowie lat 50. była najbardziej rozchwytywaną gwiazdą europejskiego kina” – pisał na naszych łamach o „bogini ekranu, najpiękniejszej kobiecie świata” Janusz Wróblewski.
Choć Gina Lollobrigida została zapamiętana najbardziej jako aktorka, symbol seksu, włoska diva, zajmowała się także fotografią, rzeźbą, malarstwem, opublikowała sześć książek. Udało jej się przeprowadzić ekskluzywny wywiad z Fidelem Castro oraz wyprodukować, wyreżyserować i napisać scenariusz do krótkometrażowego filmu dokumentalnego „Ritratto di Fidel”. Próbowała sił w polityce, była także oddaną filantropką i ambasadorką dobrej woli przy UNICEF i FAO.
Aleksander Krawczuk (7 czerwca 1922 – 27 stycznia 2023)
Popularyzator historii starożytnej, pracownik Zakładu Historii Starożytnej UJ, prowadzący telewizyjnego cyklu dokumentalnego „Antyczny świat profesora Krawczuka”, autor prac naukowych i książek popularnonaukowych, m.in. „Polski za Nerona”, „Kronik starożytnego Rzymu”, „Tytusa i Bereniki”, „Rodu Argeadów”, „Mitologii starożytnej Italii”. W trakcie II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej.
Powrót Imperium Romanum – z prof. Aleksandrem Krawczukiem, historykiem, o jego fascynacji antykiem, starożytnych agentach i o Unii Europejskiej rozmawia Janina Paradowska
Anna Czerwińska (10 lipca 1949 – 31 stycznia 2023)
Jako druga Polka (po Wandzie Rutkiewicz) stanęła na najwyższym szczycie świata – Mount Evereście. W sumie zdobyła sześć ośmiotysięczników (Mount Everest, Lhotse, Nanga Parbat, Czo Oju, Gaszerbrum II, Makalu) i Koronę Ziemi. Czerwińska za swój największy wyczyn uważała wspinaczkę nową drogą Magic Line na K2 (8611 m), choć do szczytu zabrakło jej 400 m.
„Góry są moim partnerem, z którym chcę negocjować. Patrzę sobie na taką górę, patrzę, gdzie ma słaby punkt, i mówię na przykład: no, K2, nie rób mi tego, daj się zdobyć” – mówiła „Polityce” w 2012 r.
Leonard Pietraszak (6 listopada 1936 — 1 lutego 2023)
Wybitny aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z roli doktora Karola Stelmacha w „Czterdziestolatku”, Krzysztofa Dowgirda w serialu „Czarne chmury”, pułkownika Waredy w „Karierze Nikodema Dyzmy” czy Gustawa Kramera w „Vabanku” i „Vabanku II”. Został odznaczony Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Paco Rabanne (18 lutego 1934 – 3 lutego 2023)
Hiszpańsko-francuski projektant mody, naprawdę nazywał się Francisco Rabaneda Cuervo. Projektował biżuterię i ubrania dla największych domów mody, od 1966 r. działał pod własną marką. Nazywany enfant terrible francuskiego świata mody XX w. W swoich projektach stosował niekonwencjonalne materiały: aluminium, plastik, papier. Zmarł w wieku 88 lat.
Szewach Weiss (5 lipca 1935 – 3 lutego 2023)
Izraelski polityk, dyplomata, publicysta, autor książek naukowych i literackich. Był profesorem nauk politycznych i posłem do Knesetu od 1981 do 1999 r. (pełnił funkcję przewodniczącego izraelskiego parlamentu od 1992 do 1996 r.). Był także przewodniczącym Rady Instytutu Pamięci Yad Vashem, a w latach 2000–03 ambasadorem Izraela w Polsce. Wielki przyjaciel Polski, działał na rzecz dialogu międzykulturowego, uhonorowany Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi RP, Kawaler Orderu Orła Białego, doktor honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Wrocławskiego.
Raquel Welch (5 września 1940 – 15 lutego 2023)
Amerykańska aktorka, tzw. symbol seksu lat 60. i 70. Największą popularność przyniosła jej rola Constance de Bonancieux w „Trzech Muszkieterach”, za którą otrzymała Złoty Glob. Zmarła w wieku 82 lat.
Janusz Weiss (31 maja 1948 – 10 marca 2023)
Polski dziennikarz, artysta kabaretowy, prezenter radiowy i telewizyjny, konferansjer, członek Salonu Niezależnych. Od 1969 do 2005 r. związany z Telewizją Polską, prowadził m.in. teleturniej „Miliard w rozumie”. Współtwórca Radia ZET, znany z audycji „Dzwonię do Pani, Pana w bardzo nietypowej sprawie” i programu „Wszystkie pytania świata”. Miał 74 lata.
Dubravka Ugrešić (27 marca 1949 – 17 marca 2023)
Chorwacka pisarka, eseistka, publicystka, krytyk kultury, tłumaczka, autorka scenariuszy filmowych. „Czarownica i nomadka”, jak pisała o niej Justyna Sobolewska. Autorka znakomitych „Forsowania powieści-rzeki”, „Stefci Ćwiek w szponach życia (patchwork story)”, esejów „Kultura kłamstwa” i „Amerykański fikcjonarz”, powieści „Muzeum bezwarunkowej kapitulacji” i „Ministerstwo bólu”.
„Siła książek Dubravki Ugrešić to przemieszanie ironii, złośliwości, humoru i melancholii. Można ten jej ostry ton rozpoznać zarówno w jej esejach o byłej Jugosławii (»Kultura Kłamstwa«), jak i w powieściach takich jak »Muzeum bezwarunkowej kapitulacji« o Berlinie czy w »Ministerstwie bólu«, w którym jednak proporcje były nieco inne: mniej humoru, złości, a więcej goryczy, rezygnacji i oschłości. Może to zresztą wpływ miasta – Amsterdamu, który jest nie tylko tłem, ale i jednym z bohaterów tej książki. Opowiada o wygnańcach, ale też o języku, z którym na wygnaniu dzieje się coś złego” – pisała Sobolewska.
Pisarka zmarła w wieku 73 lat w Amsterdamie. Od lat była wymieniana na liście kandydatów do Nagrody Nobla.
Ryūichi Sakamoto (17 stycznia 1952 – 28 marca 2023)
Japoński muzyk i kompozytor, zdobywca Oscara z 1987 r. za najlepszą ścieżkę dźwiękową do filmu „Ostatni cesarz”, autor muzyki do ponad 30 filmów. Zmarł w wieku 71 lat.
Paweł Śpiewak (17 kwietnia 1951 – 30 marca 2023)
Polski socjolog i historyk idei, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, poseł na Sejm V kadencji, w latach 2011–20 dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. Współzałożyciel podziemnego kwartalnika „Res Publica”, od 1980 r. członek NSZZ „Solidarność”, sygnatariusz apelu 64 naukowców, literatów i publicystów o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami. Syn poetów i tłumaczy Anny Kamieńskiej i Jana Śpiewaka.
Jerry Springer (13 lutego 1944 – 27 kwietnia 2023)
Dziennikarz i prezenter, legenda amerykańskiej telewizji. Autor i prowadzący skandalizujący „The Jerry Springer Show” („Potyczki Jerry′ego Springera”). Były polityk i burmistrz Cincinnati. Jego rodzice uciekli przed pogromami Żydów z niemieckiego Szczecinka do Wielkiej Brytanii. Tam w 1944 r. urodził się Jerry.
Paweł Smoleński (7 lipca 1959 – 2 maja 2023)
Od 1989 r. dziennikarz „Gazety Wyborczej” (wcześniej publikował w drugim obiegu). W grudniu 2002 r. opisał na jej łamach aferę Rywina w artykule „Ustawa za łapówkę, czyli przychodzi Rywin do Michnika”. Autor książek, reportaży i esejów, takich jak znakomite „Pochówek dla rezuna” i „Izrael już nie frunie”, a także „Szcze ne wmerła i nie umrze” (wywiad rzeka z Jurijem Andruchowyczem), „Oczy zasypane piaskiem”, „Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie”, „Syrop z piołunu. Wygnani w akcji Wisła” czy „Królowe Mogadiszu”.
Tina Turner (26 listopada 1939 – 24 maja 2023)
Jedna z największych rockowych wokalistek w historii muzyki, „legenda”, „ikona”, „królowa”, dla wielu: simply the best. „Historia Tiny Turner to jedna z najbardziej pozytywnych opowieści przemysłu rozrywkowego. Mimo że zaczyna się raczej źle” – pisał o niej Bartek Chaciński. „Pokolenie wokalistek nauczyła śpiewać, a Micka Jaggera tańczyć. Całej reszcie pokazała, jak trzeba żyć” – podsumował w innym artykule.
Wśród największych przebojów Tiny Turner, które nuci do dziś cały świat, są m.in. „Simply the best”, „Foreign Affair”, „We Don′t Need Another Hero”, „I Don′t Wanna Lose You”, „Look Me In the Heart” czy „What′s Love Got To Do With It”. Zdobyła m.in. 12 nagród Grammy. W 2010 r. czasopismo „Rolling Stone” ogłosiło ranking 100 najwybitniejszych artystów wszech czasów, w którym Turner zajęła 63. miejsce. Zagrała m.in. z Melem Gibsonem w filmie „Mad Max pod Kopułą Gromu”. Nagrała także tytułową piosenkę do filmu o Jamesie Bondzie „Goldeneye”.
W 1995 r. Turner zamieszkała w Szwajcarii z niemieckim producentem płyt Erwinem Bachem. W 2009 r., zaraz po zakończeniu trasy „Tina!”, która była zwieńczeniem 50 lat kariery wokalistki, ogłosiła przejście na emeryturę. Zmarła w wieku 83 lat.
Silvio Berlusconi (29 września 1936 – 12 czerwca 2023)
Premier Włoch w latach 1994–95, 2001–06, 2008–11, założyciel w 1994 r. partii Forza Italia, potentat medialny. Mediaset, imperium, które kontroluje pakiet stacji telewizyjnych, gazet, czasopism i agencji reklamowych, Berlusconi zaczął tworzyć w latach 70. od założenia pierwszej ogólnokrajowej prywatnej telewizji Canale 5. Właściciel – w latach 1986–2017 – i prezes klubu piłkarskiego AC Milan.
„Dla polityki – włoskiej, europejskiej, globalnej – to koniec pewnej epoki. Był pierwszym, który działalność polityczną łączył z rozrywkową, rządzenie zamienił w spektakl, a normy liberalnej demokracji spalił na ołtarzu własnej popularności” – pisał na naszych łamach o Berlusconim Mateusz Mazzini.
Berlusconi został skazany m.in. za oszustwa podatkowe i defraudację pieniędzy jego koncernu, a także ze względu na intymne relacje z niepełnoletnią pracownicą seksualną. Zmarł w wieku 86 lat.
Czytaj także: Arcywłoch Silvio Berlusconi. Ojciec chrzestny współczesnej Italii
Wiktoria Amelina (1 stycznia 1986 – 1 lipca 2023 r.)
Ukraińska pisarka, autorka powieści „Dom dla Doma”. Zmarła wskutek ran odniesionych podczas rosyjskiego ataku rakietowego na Kramatorsk.
„Nadal Cię widzę, mądra dziewczyno w czarnej sukni. Słyszę, jak opowiadasz o domu, tak pięknie jak nikt inny. Ukraina zwycięży dla Ciebie. Wiktoria potrzebuje domu, w którym będą o niej pamiętać” – pisał na naszych łamach tłumacz i znawca literatury ukraińskiej Marcin Gaczkowski.
„Wiktoria Amelina odeszła wraz ze wszystkimi nienapisanymi utworami, pozostawiając po sobie wielką pustkę. To cena, jaką nie tylko Ukrainki i Ukraińcy płacą bezpośrednio za imperialne fantazje Rosjan, to cena, jaką płacimy za fantazje wszyscy. Świat bez Wiktorii Ameliny, jej społecznego zaangażowania i jej oryginalnej twórczości będzie po prostu uboższym, gorszym miejscem do życia” – przekonywał z kolei Edwin Bendyk.
Milan Kundera (1 kwietnia 1929 – 11 lipca 2023)
Czesko-francuski pisarz, dramaturg i eseista, najbardziej znany z emigracyjnych powieści „Księga śmiechu i zapomnienia” i „Nieznośna lekkość bytu”, którą z udziałem Juliette Binoche i Daniela Day-Lewisa sfilmował Philip Kaufman. Jest także autorem „Żartu”, „Księgi śmiechu i zapomnienia”, „Śmiesznych miłości”, „Życie jest gdzie indziej”, „Walca pożegnalnego”, „Nieśmiertelności”, „Powolności”, „Tożsamości” czy „Święta nieistotności”.
„Śmierć Milana Kundery to koniec epoki, w której czescy pisarze zmieniali świat – pisał Aleksander Kaczorowski. – Dla mnie pozostanie jednym z największych pisarzy XX w.”. „Nie byłby prawdziwym Czechem, gdyby nie potrafił łączyć odwiecznych tematów dramatu egzystencji z humorem i diagnozą właśnie lekkości ludzkiego bytu. Konfrontacja naszej wrażliwości i ułomności z polityczną, okropną gębą systemu ma w jego powieściach wymiar ponadczasowy” – wskazywał z kolei Jacek Kubiak w swoim tekście „Milan Kundera. Lekkość bytu w czasie przeszłym dokonanym”.
Kundera zmarł w Paryżu w wieku 94 lat.
Jane Birkin (14 grudnia 1946 – 16 lipca 2023)
Jane Birkin to ikona mody lat 60. i 70., aktorka (zagrała w „Powiększeniu” Michelangelo Antonioniego), piosenkarka. Wydała 15 albumów. Zagrała w filmie „Slogan”, choć nie znała francuskiego. Związała się z Serge’em Gainsbourgiem, z którym zaśpiewała piosenkę „La chanson de slogan”, a potem, w 1969, utwór „Je t’aime... moi non plus”.
Tony Bennett (3 sierpnia 1926 – 21 lipca 2023)
Amerykański wokalista jazzowy o włoskich korzeniach, wykonawca takich przebojów jak „Because of You”, „Cold, Cold Heart”, „Rags to Riches” oraz „I Wanna Be Around”. Wydał ponad 70 albumów, był laureatem Grammy. Współpracował m.in. z Arethą Franklin, Ellą Fitzgerald, Frankiem Sinatrą, Amy Winehouse czy Dianą Krall. Mając 88 lat, Bennett pobił w 2014 r. rekord jako najstarszy żyjący wykonawca, którego album „Cheek to Cheek” – stworzony z Lady Gagą – zajął pierwsze miejsce na liście tygodnika „Billboard”.
„Brzmiał klasycznie, żył z klasą” – podsumował z górą 70-letnią karierę wokalną Tony′ego Bennetta Bartek Chaciński. Piosenkarz miał 96 lata, chorował na alzheimera.
Sinéad O’Connor (8 grudnia 1966 – 26 lipca 2023)
„Dla dużej części opinii publicznej kariera Sinéad O’Connor trwała ledwie dwa i pół roku: od premiery głośnego singla »Nothing Compares 2U« do gestu zniszczenia zdjęcia Jana Pawła II przed kamerami amerykańskiej telewizji. To mocno uproszczona wizja – przekonuje w pożegnalnym tekście poświęconym irlandzkiej wokalistce Bartek Chaciński. – Opowieści o gwieździe jednego przeboju są w wypadku Sinéad tyleż częste, co niesprawiedliwe. Trudno wskazać w ostatnich dekadach postaci, które w równie uparty i samodzielny sposób zbudowałyby swoją obecność na scenie”.
Nagrała dziesięć studyjnych albumów, począwszy od jednego z najbłyskotliwszych debiutów lat 80. „The Lion and the Cobra”. Znakomicie odebrane „I Do Not Want What I Haven't Got” (1990) – z przebojem „Nothing Compares 2U” – przyniosło jej Grammy. Zapamiętana została jednak nie tylko ze względu na swoją twórczość muzyczną, lecz także śmiałe gesty i poglądy. By zaprotestować przeciwko tuszowaniu pedofilii w Kościele katolickim, na antenie amerykańskiej telewizji podarła zdjęcie Jana Pawła II, wywołując skandal, o którym głośno było na całym świecie. I który omal nie zaprzepaścił jej kariery. Walczyła o prawo do antykoncepcji i aborcji. Gdy zmarła, miała 56 lat.
Czytaj także: Sinéad O’Connor – zawsze wbrew całemu światu. Podziwiana, odtrącona, opłakiwana
Miriam Aleksandrowicz (1 września 1957 – 5 lipca 2023)
Aleksandrowicz była jedną z najbardziej znanych aktorek dubbingowych w dziejach polskiego kina i telewizji. Zmarła w wieku 65 lat.
Andrzej Precigs (22 sierpnia 1949 – 26 sierpnia 2023)
Aktor filmowy, teatralny i telewizyjny, znany z takich seriali jak „Klan” czy „M jak miłość”. Można go było podziwiać w filmach Stanisława Barei, Krzysztofa Kieślowskiego czy Krzysztofa Krauzego. Związany m.in. z Teatrem Polskim i Teatrem Nowym w Warszawie. Zmarł w wieku 74 lat.
Michał Głowiński (4 listopada 1934 – 29 września 2023)
Profesor, teoretyk literatury, współautor „Słownika terminów literackich”, analityk języka propagandy PRL. Wieloletni pracownik naukowy w Instytucie Badan Literackich PAN. Autor prozy wspomnieniowej. „Można powiedzieć, że słowo Żyd staje się powoli wyrażeniem neutralnym. Słowo gej stanie się nim – miejmy nadzieję – w niedalekiej przyszłości” – mówił Joannie Podgórskiej w 2010 r. przy okazji autobiografii „Kręgi obcości”. Profesor Michał Głowiński zmarł w wieku 88 lat.
Janusz Grudziński (17 października 1961 – 2 października 2023)
„Przez dekady czołowy muzyk Kultu, współtwórca repertuaru i stylu tej grupy, jeden z niedocenianych w Polsce rockowych klawiszowców” – tak na naszych łamach przedstawiał w skrócie Janusza Grudzińskiego Bartek Chaciński. I tłumaczył: „Jak najszybciej zrozumieć znaczenie Janusza Grudzińskiego na polskiej scenie muzycznej? Posłuchać »Arahji«, kluczowej piosenki Kultu, z partią organów równie istotną co wokalna linia Kazika Staszewskiego”. Grudziński z Kultem, w którym grał na klawiszach i gitarze, związany był przez prawie 40 lat, jest współkompozytorem wielu utworów formacji. Miał 62 lata.
Małgorzata Daniszewska (12 marca 1951 – 3 października 2023)
Dziennikarka, redaktorka, wydawczyni. Redaktor naczelna miesięcznika „Zły”, wydawczyni tygodnika „Nie”, żona Jerzego Urbana. Odeszła dokładnie w pierwszą rocznicę śmierci męża.
Stanisław Radwan (10 marca 1939 – 14 października 2023)
Wieloletni dyrektor Narodowego Starego Teatru w Krakowie, uznany kompozytor, aktor, scenarzysta, reżyser.
„Radwan to człowiek orkiestra. Żyje muzyką, literaturą, sztuką, podróżami po świecie. Ma w życiu szczęście, bo dzięki swym talentom i pasjom poznał wybitnych ludzi kultury polskiej i światowej, pracował z naszymi wielkimi od teatru: Swinarskim, Hübnerem, Jarockim, Grzegorzewskim; sam był dyrektorem krakowskiego Starego Teatru i reżyserował. Zaprzyjaźniony z Piwnicą pod Baranami, a zarazem, jak to w Krakowie, z klerem. Nie tym ze Smarzowskiego. Na swojej drodze spotkał kardynałów Sapiehę i Wojtyłę, a także ludzi »Tygodnika Powszechnego«” – opisywał Radwana w recenzji książki „»Zagram ci to kiedyś«. Stanisław Radwan w rozmowie z Jerzym Illgiem” Adam Szostkiewicz. Radwan był także mężem aktorki Doroty Segdy. Miał 84 lata.
Wojciech Korda (11 marca 1944 – 21 października 2023)
Wokalista rockowy – lider formacji Niebiesko-Czarni, gitarzysta, kompozytor, współtwórca muzyki do pierwszej polskiej rock-opery „Naga”. Mąż Ady Rusowicz, ojciec Ani Rusowicz.
Wanda Półtawska (2 listopada 1921 – 25 października 2023)
Najbardziej znana jako „wieloletnia przyjaciółka papieża Jana Pawła II”. Podczas II wojny światowej była harcerką Szarych Szeregów, łączniczką, rozwoziła pocztę, broń i pieniądze. W 1941 r. została aresztowana przez gestapo. Przebywała w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück, poddawana była tam eksperymentom medycznym. Po wojnie studiowała medycynę i psychologię, uzyskała tytuł doktora psychiatrii i pracowała na Akademii Medycznej w Krakowie. Była nie tylko lekarką, ale też przyjaciółką Karola Wojtyły, a w czasie pontyfikatu Jana Pawła II bliską współpracowniczką papieża.
Była przeciwniczką in vitro, aborcji i antykoncepcji. W 2014 r. opublikowała „Deklarację wiary”. Półtawska 2 listopada skończyłaby 102 lata.
Ewa Winnicka: O seksie, cielesności i wpływie dr Półtawskiej na doktrynę Kościoła
Matthew Perry (19 sierpnia 1969 – 28 października 2023)
Najbardziej znany z kultowego serialu „Przyjaciele”, w którym przez 10 lat wcielał się w rolę Chandlera Binga. „Rola w »Przyjaciołach« okazała się trampoliną do większej kariery. Perry grywał w komediach, m.in. w filmach »Polubić czy poślubić« (partnerował Salmie Hayek), »Dzieciak« (u boku Bruce’a Willisa), w obu częściach »Jak ugryźć 10 milionów«” – przypomina w pożegnalnym tekście o Perrym Aleksandra Żelazińska.
„Cześć, mam na imię Matthew, chociaż być może znacie mnie pod innym imieniem. Przyjaciele mówią na mnie Matty. Powinienem już nie żyć. Jeśli chcecie, możecie spojrzeć na to, co tu przeczytacie, jak na wiadomość z zaświatów. Z moich zaświatów” – tak Perry rozpoczął swoją autobiograficzną książkę „Przyjaciele, kochankowie i ta Wielka Straszna Rzecz”, w której opowiedział o swoich zmaganiach z uzależnieniem od leków, narkotyków i alkoholu. Aktor zmarł w swoim domu w Los Angeles, prawdopodobnie wskutek utonięcia w wannie. Miał 54 lata.