Od powietrza wody i ognia

Jedenaste: nie klonuj?

Prof. dr hab. Piotr P. Stępień. Zakład Genetyki Uniwersytetu Warszawskiego i Instytut Biochemii i Biofizyki PAN

Wojna po 20 latach

Szacunek zwyciężonym

Spekulacje na cierpieniu

Tydzień w kraju

Cytaty

Tydzień na świecie

Polisa za wałem

Fala powodziowa wpłynęła do Zatoki Gdańskiej. Zalani, lokalne i centralne władze, towarzystwa ubezpieczeniowe podliczają straty. Do powodzian nadal płynie pomoc z Europy i od rodaków. Jeszcze raz okazało się, że w chwilach trudnych potrafimy być wyjątkowo solidarni. Po raz kolejny też wyszło na jaw, że począwszy od gospodarzy kraju, a na gospodarzach na zagrodzie skończywszy – cierpimy na notoryczny brak wyobraźni.

Na chwilę przed potopem

Na zboczach tryskającej lawą Etny ludzie zanoszą modły do świętej Agaty, której chusta ma chronić przed kataklizmem. I mają więcej szczęścia niż mieszkańcy Korei Południowej, chińskiego Tajwanu czy indyjskiego stanu Orissa. W okolicach Seulu powodzie spowodowały śmierć ponad 60 osób. Tajfun Toradżi zabił prawie 200 osób w szalejących powodziach i lawinach błotnych. W Orissie zginęło kilkadziesiąt osób, dwa lata temu potężny cyklon przyniósł tam śmierć aż dziesięciu tysiącom.

Co polityk ma i gdzie

Z pozoru zalała nas lawina poselskich oświadczeń majątkowych. Stan posiadania zdradzili jednak przede wszystkim liderzy ugrupowań, i to głównie tych, które – paradoksalnie – głosowały za utrzymaniem poufności oświadczeń. Kilkuset posłów nie podzieliło się dotąd tą wiedzą. Poza tym oświadczenia nie są precyzyjne: nie określają tak naprawdę majątku parlamentarzystów. Pozostają tylko grube szacunki. Posłowie serwują opinii publicznej dowolnie skrojone przez siebie „wypisy” i – w obliczu kampanii wyborczej – udają całkowicie otwartych.

Jawna gra

Ujawnianie oświadczeń stało się modą tego sezonu i kto żyw ujawnia co może, na ogół by dowieść, że tak naprawdę jest człowiekiem mało zamożnym i życiowy dorobek posiada niewielki lub nie posiada go wcale. Zamożny, a nawet średnio zamożny poseł staje się więc kimś w rodzaju peerelowskiego badylarza, z góry napiętnowanego za nieuczciwość, choć być może ze swych transakcji rozliczał się z urzędem skarbowym i płacił Skarbowi Państwa należne podatki.

Do roboty Wung przybywa

Polska zatrudnia już obywateli całego świata. W międzynarodowych koncernach i wielu agencjach reklamowych językiem, za pomocą którego najłatwiej porozumieć się z szefem, jest angielski. W orientalnej gastronomii, zamawiając cielęcinę w pięciu smakach, najlepiej pokazać ją palcem, bo stojący za barem Azjata niekoniecznie zdążył się już nauczyć polskiego. Bazary i budowy rozbrzmiewają różnymi odmianami śpiewnej słowiańszczyzny, a remontowane drogi twardym niemieckim. Obywatele świata przeważnie jednak pracują u nas nielegalnie.

Decentralizacja, socjalizacja, koordynacja, nękanie

Według różnych szacunków do Genui, gdzie doszło do zbrojnej konfrontacji globalistów z antyglobalistami, z Polski pojechało od kilkudziesięciu do kilkuset osób. Ich przeciętny wiek – dwadzieścia kilka lat, choć zdarzali się licealiści i sześćdziesięciolatkowie. Byli to zarówno studenci jak i pracujący. Wyjechali z własnej inicjatywy – nie byli „delegatami” swoich organizacji, finansowali wyjazd z własnych środków, czasami z nieznaczną pomocą (np. Nurtu Lewicy Rewolucyjnej lub anarchistów niemieckich w załatwieniu autokaru z Berlina).

Trochę czyjeś, trochę nasze

Święty Wojciech był Czechem, Władysław Jagiełło Litwinem, Stefan Batory Węgrem, a Janosik Słowakiem. W Bolesławcu stoi pomnik Michaiła Kutuzowa, w Pokoju – Fryderyka Wielkiego, a w Bielsku-Białej Marcina Lutra. Chronili się w Polsce przed prześladowaniami Czesi, Rosjanie i Holendrzy. Dzieje Polski współtworzyli ludzie różnych narodowości. Na terenie Rzeczypospolitej pozostało wiele miejsc, ważnych nie tylko dla Polaków. Dziś należą zarówno do polskiej jak i niepolskiej kultury. Odpowiadamy za nie przed światem, bo stały się niejako depozytem w polskich granicach. Dziś w naszym Półprzewodniku proponujemy odwiedzenie takich miejsc.

Ćpajcie, ale nie nudźcie

Tonący chwyta się brzytwy. Po tęgim laniu wyborczym brytyjscy konserwatyści nie mogą przyjść do siebie. W sukurs sfrustrowanej partii ruszyli dwaj popularni politycy: Michael Portillo i Peter Lilley. Zróbmy coś, co zdejmie z nas odium ludzi oderwanych od spraw, którymi żyje społeczeństwo – przekonywali działaczy – przestańmy w kółko wałkować euro, odbierzmy lewicy monopol na reformy społeczne, zainicjujmy poważną dyskusję o legalizacji marihuany.

Sen jest wrogiem bandyty

Była gwałcona tyle razy, że o seksie nie chciała nawet myśleć, a o dziecku nie mogła. Ale chciała mieć przy sobie mężczyznę innego niż ci, których poznała w bandyckiej dolinie rzeki Chambal, między cesarską Agrą a królewskim Gwaliorem. Byli bowiem zarośnięci, brudni, przepoceni, wiecznie głodni i ciągle niewyspani.

Ława dla generałów

Przed Trybunałem w Hadze stanął kolejny oskarżony o zbrodnie wojenne w byłej Jugosławii – chorwacki generał Rahim Ademi. Udał się tam dobrowolnie, choć gdyby tego nie uczynił, zostałby deportowany. Inny oskarżony, generał Ante Gotovina, rozpłynął się gdzieś w Hercegowinie. Chorwaci zdają kolejny egzamin z historii. Jedni są oburzeni wydaniem bohaterów, inni twierdzą, że takiego bohaterstwa naród powinien się wstydzić.

Pięćset lat fatalnej reputacji

Ja... Wandal?! Plakietkę z takim właśnie epitetem dałem sobie jednak z oporami przypiąć. Dr Marie-Louise von Plessen, kurator wystawy „Prawdziwa historia Wandali”, odbywającej się w szwedzkiej miejscowości Varnamo, zdołała mnie bowiem przekonać, że właśnie z nią łatwiej będzie mi już na progu pozbyć się uprzedzeń i przesądów w stosunku do tego plemienia. Na początku naszej ery opuścić miało tereny dzisiejszej południowej Szwecji, przewędrowało na południe i opanowało basen Morza Śródziemnego przyczyniając się do upadku Imperium Rzymskiego.

„Listonosz idzie z torbami”

„W stronę Elimelecha”

„Kilka razy student”

„Buty po Reaganie”

„Pomyłka nieomylnego”

„Republika tajnych służb”

Animowane majtki

Rockowa układanka

[średnie]

Uduchowiona biurokracja

[dobre]

Letnia noc w ujeżdżalni

[bardzo dobre]

Kapitan Corelli

[bardzo dobre]

Kariera Lary Croft

Wystąpiła w pięciu grach komputerowych, teledyskach dwóch znanych zespołów, a ostatnio – w filmie. Światowe firmy walczą o reklamy z jej udziałem. To poważny dorobek jak na pięć lat, zwłaszcza dla osoby, która nie istnieje.

Strzelam w słusznej sprawie

Rozmowa z Angeliną Jolie, odtwórczynią roli Lary Croft w filmie „Tomb Raider”

Klasa turystyczna

Wydawać by się mogło, że nie ma nic osobliwego w beztroskim wylegiwaniu się latem na tropikalnej plaży, filmowaniu podczas urlopu miejscowych obyczajów czy zakupie pamiątek: choćby miniaturowej wieży Eiffla albo kiczowatej Statui Wolności. Tymczasem wszystkie te czynności, którym tak beztrosko się oddajemy, zostały wnikliwie opisane, a postać nowoczesnego turysty stała się ważnym symbolem aspiracji i dążeń w naszej globalnej kulturze. Próbuje nas o tym przekonać książka amerykańskiego socjologa Deana MacCannela, która ukazuje się właśnie w Polsce.

Sami pofruniemy

[warto mieć w biblioteczce]

Galeria potworów

[tylko dla znawców]

Inna Syberia

[warto mieć w biblioteczce]

Pieszczoty pędzlem

Czy sztuka powinna zmieniać świat, czy cieszyć oko? Ów stary dylemat zdaje się powracać w Polsce z nową siłą. Przez minione dziesięć lat prestiżowymi galeriami i przychylnością krytyków zdecydowanie zawładnęli artyści tropiący, obnażający, krytykujący, walczący. Dziś podobno nadchodzi czas tych twórców, którzy nie będą nas pouczać, ale będą nas bawić.

Płace na smyczy

Przestoje w drapaniu

Lokujemy za granicą

Jak w banku

Optimus na Ukrainie

Belvedere w posagu

Francuzi mówią nie

Szczypanie monopolisty

Wakacje w Polsce

Jak rdzewieje stal

Zanosi się na trzecią z rzędu prywatyzacyjną klapę polskiego hutnictwa. W poprzednich latach strategiczni partnerzy – choć byli już po słowie – dwukrotnie z hukiem opuszczali Hutę Katowice i raz Hutę Sendzimira. Tym razem giganty wystawione zostały na sprzedaż wspólnie, a do tego – dla uatrakcyjnienia oferty – w jednym koszyku znalazły się z nimi huty Cedler w Sosnowcu i Florian w Świętochłowicach. Jeżeli i tym razem wyjdą z tego nici, to rozwiązaniem awaryjnym będzie połączenie czterech hut, z siedmiu pozostających jeszcze w rękach państwa, w koncern Polskie Huty Stali.

Mit drogo opłacony

Dwadzieścia lat temu Polacy wieszali na Edwardzie Gierku psy, dziś z rozrzewnieniem wspominają jego dekadę. Wbrew pozorom wiemy o niej niewiele. Badania historyków dopiero się rozpoczynają.

Zabetonowane okno

Dwudziestoośmioletnia historia muru berlińskiego – wzniesionego w 1961 r., zburzonego w 1989 r. – to fantazyjne ucieczki z NRD wodą, ziemią i powietrzem – wpław, podkopem lub balonem, w przebudowanych samochodach, kufrach podróżnych. Mur to także ofiary: uciekinierzy zastrzeleni przez straż graniczną w centrum europejskiej metropolii. To efektowne akcje propagandowe: pikowanie radzieckich Migów nad Reichstagiem w czasie wyjazdowego posiedzenia Bundestagu w Berlinie Zachodnim, a także słynne historie szpiegowskie.

„Kursk” na linach

Chcąc zamazać złe wrażenie sprzed roku, Rosjanie postanowili wydobywać „Kursk” przy otwartej kurtynie. Najważniejszy akt tego spektaklu rozegra się jednak dopiero za kilkanaście miesięcy.

Choroba Alzheimera i jej ukryte ofiary

„Jestem ostatnim fajtłapą” – napisał o sobie pan Stefan i podsunął kartkę Zofii. Wtedy dotarło do niej, jak bardzo mąż zdaje sobie sprawę ze swojego stanu zdrowia i jak bardzo to przeżywa. Zawsze był pracowity i sumienny, a teraz każdą czynność wykonuje z trudem. Do żony uśmiecha się rzadko. Nie pamięta nawet, że to jego żona.

Przepraszam, odchodzę

Im więcej mówiono o Jedwabnem, tym częściej wspominano o człowieku, który rządzi tym miasteczkiem. Ale rozgłos wokół jego osoby wywoływał niechętne reakcje miejscowych. Uznali, że burmistrz zdradził tych, którzy go wybrali, a przystał do tych, co szkalują. Godlewski wolałby pewnie, aby było jak dawniej: o Jedwabnem cisza, a on spokojnie wypełnia obowiązki. Ale historia upomniała się o swoje.

Wpadli na dzień do Tomaszowa

Na Festiwal Kultury Indii zorganizowany przez Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny w Tomaszowie Mazowieckim wpadli bojówkarze w kominiarkach i kijami bejsbolowymi pobili uczestników, m.in. 12-letnią dziewczynkę. Po całym zajściu nie było niemal śladu w policyjnej kartotece. Dochodzenie wszczęto dopiero, gdy o sprawie napisała lokalna prasa. Trwa już drugi miesiąc, efekty są mizerne. – Sprawcy działali profesjonalnie, oddalili się z miejsca zdarzenia w nieznanym kierunku – narzekają policjanci.

Sporty ekstremalne: skoki na linie. Może kiedyś zginę

W skwarną lipcową niedzielę 25-letni Piotrek przyszedł z kościoła do domu, zjadł obiad i pobiegł na spotkanie z kolegą. Za godzinę wracam! – krzyknął z samochodu do babci Reginy. Z zawodu tapicer, z zamiłowania paralotniarz i skoczek chwilę potem skoczył dwukrotnie na taśmie tapicerskiej z 30-metrowego mostu w pobliskiej Świnnej Porębie pod Wadowicami. Za drugim razem taśma pękła, Piotr zginął na miejscu.

Co zrobić z tym złotem

26 lipca, wygrywając z Czechami 2:1, reprezentacja Polski w piłce nożnej do lat 18 zdobyła tytuł mistrza Starego Kontynentu. Fakt ten zakrawa na cud. W Polsce nie istnieje bowiem żaden system szkolenia młodzieży. Na nastolatka, który zdecyduje się zapisać do klubu piłkarskiego, czekają: piaszczyste boiska, szatnie bez ciepłej wody i opieka sfrustrowanego, bo zarabiającego mniej niż połowę średniej krajowej, trenera.

Bieg przez dolara

5 imprez rangi mistrzostw świata. 7 mityngów Golden League. 36 mityngów Grand Prix oraz 46 mityngów kontynentalnych. No i najważniejsza impreza, wielki rewanż za igrzyska w Sydney – mistrzostwa świata w Edmonton w Kanadzie (3–12 sierpnia). Kalendarz lekkoatletów jest jak autostrada w korku – ani przejechać, ani przepłynąć. Tyle tylko, że ta droga wysłana jest dolarami.

Zemsta doskonała

Łowcy blondynek

Napisz powieść z Pilchem

Rok bez siedmiu minut

Dział kadr

Inna bajka

Opinie

Dziecinne pytania

Z Komorowa do Lasek

Wyrwać się z azbestu

Był 1983 r. Robert Wiśniewski, student nauk politycznych Uniwersytetu Nowojorskiego, przyszedł na zabawę sylwestrową do lokalu w mitycznej polskiej dzielnicy – Greenpoint. Niestety, zabawa skończyła się dużo przed północą. Zidentyfikowany jako warszawiak Robert został pożegnany komendą: „Tu się k... Łomża bawi”. Opuścił zabawę na dobre. Dziś Wiśniewski, prawnik, ma własną kancelarię na Broadwayu, w czwartki chodzi na Madison Avenue na lekcje tanga. Jego hiszpańska narzeczona wybrała kurs salsy. Z daleka od Greenpointu wyrastają Polacy profesjonalni, których z polskim gettem łączą najwyżej wigilijne zakupy. Różni ich od „Łomży” poczucie niesmaku wobec gettowej rzeczywistości polonijnej oraz mgliste na razie przekonanie o konieczności zorganizowania się na nowo.

Polityka i obyczaje