Imperium strachu

Dopóki będziemy straszyć dzieci, tak jak my byliśmy straszeni, dopóty zamknięty będzie krąg przemocy i strachu, kwitnąć będzie imperium strachu.

problem zatytułowany „sraka”. Pani od matmy w liceum Sylwii uwielbiała poniżać uczniów. Komentowała ich wygląd, wyśmiewała wiedzę. Jednego roku nie zdało z tego przedmiotu dziesięć osób. Nikt nie miał podejrzeń, że może to nauczycielka nie umie kształcić. Sylwia do tej pory boi się liczb. Tak

Obrońcy drzew

Rosną szeregi obrończyń i obrońców przyrody. I nie jest to żadna „ideologia”, którą wszędzie tropią pokrzywione psychicznie jednostki ludzkie.

LP, pilarz czy ksiądz to nasz pan? Niedoczekanie! Sylwia znaczy „z lasu” – to imię zobowiązuje. W pamięci pozostaje piękne drzewo za oknem pokoju w rodzinnym domu, zresztą na ulicy Podleśnej. Pod powiekami tkwią obrazy wędrówek po szlakach, no i najważniejszy las dzieciństwa

Małgorzata – mistrzyni

Co zrobić, by w ramach życia wewnętrznego nie dostać w bonusie zniewolenia?

. Podobno, gdy ją palono, zapadła niezwykła cisza. Ludzie nie bawili się, patrząc na trawione ogniem ciało, jak to mieli w zwyczaju, ale płakali. Był 1 czerwca 1310 r. Jednak jej książka przetrwała. Inkwizytorzy jej raczej nie przeczytali, bo była wysublimowana, literacko kunsztowna. Ścigali autorkę za

Gorset zerojedynkowy

Wielkie społeczne debaty XXI w. wzbogacają nasz rozwój jako jednostek i jako grup.

2020 r. ukazała się we Francji. Czy książka białej autorki z Polski, opisującej rodzinę emigrantów z Konga, których rodzinnym miastem była Kinszasa, mogłaby ukazać się w Stanach? Sylwia rozmyśla o swojej podróży do Indii, po której napisała kilka tekstów, między innymi opisujących pobyt w Mumbaju

Ruletka przywileju

Na szczęście idzie wiosna, wiatr rozpędza zimowe chmury. Aż się prosi, by wystawić do słońca zamaskowaną twarz.

jeździć wcale, bo nigdzie nie ma wolnych porcji. Ludzie miotają się w przychodniach, gdzie na drzwiach wiszą kartki: „nie ma szczepionek i nie wiemy, kiedy będą”. Czasem człowiek już jest w ogródku, już wita się z gąską, a tu – porażka, anulowanie szczepienia. Przyjaciółce Sylwii

Obieranie z tożsamości

Ile można tkwić w toksycznej relacji z Polską, która ostatnio więcej zabiera sił życiowych, niż daje.

rozpaczy. Sylwia doskonale rozumie tych, którzy jednak decydują się wyjechać. Ile bowiem można tkwić w toksycznej relacji z Polską, która ostatnio więcej zabiera sił życiowych, niż daje. Męczennictwo jest w naszym narodzie dobrze punktowane, ale nawet najsilniejsze jednostki uginają się pod ciężarem

Pandemino

Czasem jednak zaciskamy zęby i nucimy w głowie piosenkę Tiltu „Jeszcze będzie przepięknie”, bo trudno jest patrzeć na to, co dookoła.

Zielone w mieście

„Seks w zielonym mieście”? To jest nasza przyszłość.

czasu Zieloni (Ecolo) i od razu jest lepiej – piesi mogą chodzić, ptaki śpiewać, a cykliści (za przeproszeniem) pedałować, ile wlezie. Od 1 stycznia miasto przyjęło dumną nazwę Ville 30 (Miasto 30), co oznacza w praktyce, że ktokolwiek dociśnie pedał gazu i osiągnie prędkość powyżej 30 km/h, temu

Lista marzeń

Tożsamości jest wiele, a zawężanie ich do dwóch płci i wbijanie ludzi w konserwatywne wzorce kulturowe to zawracanie Wisły kijem.

Własny pokój

W Polsce, w Chinach, wszędzie, zmagamy się z tym samym problemem: opisywane przez nas doświadczenie wciąż traktowane jest jako „kobiece”, a nie jako uniwersalne.

Sex talk

W kontekście kobiecej rewolucji na ulicach szczególnie groźna jest nienawiść wobec kobiet.

Po prostu zapytaj

Chciałyśmy rozmawiać, ale nikt nie słuchał. Niewidzialne kobiety zaczęły krzyczeć.

Tylko spróbuj!

To jest walka o równość, a nie lokalne potyczki z zaciętą figurynką, która skacze ruchem konika szachowego między Żoliborzem a Wiejską. Warto się trzymać tej szerokiej perspektywy.

maszerują ze swoimi wnuczkami i córkami, upominając się o ludzkie traktowanie kobiet. Sylwia widziała je wiele razy w akcji. Kiedyś jedna z Babć weszła między faszystów z ONR i stała wśród nich z tęczową flagą. „Prawdziwych Polaków” zmroziło: mają bić starszą kobietę? Cóż, policja od razu

Zgruzowstałość

Tożsamości – te powojenne, zgruzowane, i dzisiejsze, ksenofobicznie zawężone – są zabójcze.

przez wiele lat musiało zmagać się z konsekwencjami wojny. Wymyślić się na nowo jako społeczeństwo. Stąd nowa książka Sylwii nosi tytuł „Miasto zgruzowstałe”. Władysław Broniewski w wierszu o mieście podnoszącym się ze zniszczeń pisał, że po ulicach mają jeździć buldożery „przez te

Robin Hoodki

Starzenie się wciąż nie jest wpisane w kobiecy kalendarz kulturowy.

umieramy dla siebie”. Zdaniem Sylwii przekaz arcybiskupa oznacza, że nie wolno kochać osoby tej samej płci biologicznej. Nie wolno tworzyć z nią rodziny. Nie wolno również żyć samotnie. Jedyne wyjście to idealna rodzinka niczym z plakatu. Ksiądz wie, co mówi – sam jest singlem. Arcybiskup

Księżniczki lubią groch

Szkoda, że tak mało jest miejsc, gdzie można rozmawiać o literaturze. Prawdziwie, z pasją, bez cenzury.

biblioteka w Żorach otworzyła swoją nową siedzibę. Multimedia, obszerne sale spotkań i debat. A wszystko to mieści się w dawnym młynie, więc jest klimacik. Poproszono nas, żebyśmy napisały kilka słów o literaturze, cytaty zamieszczono na metalowych stojakach. Wyglądają poważnie. Sylwia napisała

Szugar dziady

Zjawisko jest, a nie ma słów na jego opisanie. Kołtuństwo? Tabu? A może wkrada się tu pojęcie honoru, tak ważkie w serioznym podejściu Polaków i Polek do samych siebie.

Szczep pamięci

Na kupie gruzów po wojnie wyrosła nowa dzielnica, z podziemnym miastem i duchami dawnych mieszkańców.

zapisana skrupulatnie w wojennym dokumencie tożsamości była wyrokiem. Polak, Żyd. „Podludzie” Polacy mieli szansę, by ujść z życiem, ich najbliżsi sąsiedzi już nie. Uliczkę dalej, w mieszkaniu na Nowolipkach, babcia Sylwii rodziła w 1958 r. Kiedy przyszła akuszerka, było już po wszystkim

Na dystans

Żadna, nawet najbardziej wypasiona maseczka nie odgrodzi nas od mowy nienawiści.

Polski i Węgier, widząc dystans swoich rządów wobec zasad demokracji. Żadna, nawet najbardziej wypasiona maseczka nie odgrodzi nas od mowy nienawiści. Po ulicach Warszawy nadal jeżdżą furgonetki obklejone homofobicznymi hasłami. 1 sierpnia Grażyna siedziała w ogródku warszawskiej restauracji, gdy

Yoho synonim obciachu

Jak wiele jeszcze statystyki, badań, raportów i opowieści o przemocy domowej należy przedstawić, by wzięto je pod uwagę?

Balkoning all inclusive

Chodzi o to, aby zminimalizować interakcje, wszak urlop jest po to, aby odpocząć, a nie kłócić się o zmywarkę.

Systemowe ogłupianie

Kiedy patrzymy na pokolenie naszych córek, widzimy młode, odważne dziewczyny z Młodzieżowego Strajku Klimatycznego. Nastolatki chcą zmieniać ten świat. Na lepsze.

”, czytany przez młodzież płci obojga. Sylwia doskonale pamięta pismo „Dziewczyna” głoszące komunikat z XIX w. – to wygląd jest wszystkim, bo tylko wygląd może zapewnić kobiecie sukces. Głównie reprodukcyjny. A to on jest dla kobiety najważniejszy. Ten kolorowy magazyn zamieniał kategorię

Duch Leopolda

Na cokole pomnika Leopolda II od dwóch dni czerni się napis: „Zrzućcie wszystkie rasistowskie pomniki!”.

Biedacy, do kontenera!

Co dziś krąży po Europie? Kapitalizm uszminkowany. Mimo wysiłków spółki Marks & Engels kapitalizm wrócił i ma się dobrze, wręcz przeżywa drugą młodość.

Czas bardów

Z badań wynika, że z izolacji jest więcej pozytywów, choć w mediach trwa wyrywanie sobie włosów z głowy.

Budujemy nowy dom

Religia „mieć-mieć-mieć” zbiera żniwo – zasoby ziemi są drenowane, zalewają nas śmieci, różnice ekonomiczne między ludźmi przypominają system feudalny.

cegły jedna na drugą. Te budynki stoją do dziś. Więc może nie cały socjalizm był zły? Zastanawiamy się nad tym, Sylwia – bo ostatnio znów się zakochała w tym systemie politycznym, Grażyna – ponieważ lubi przełamywać lęki, a ten przed powrotem socjalizmu jest jak strach przed tarantulą

Aborcja jako test

Gra polityczna to dziś zabawa w otwieranie puszki Pandory.

I przyszedł Józef Tkaczuk

Kiedy naród siedzi w domach i z przerażeniem zerka zza firanki, partia rządząca dokręca śrubę.

Dom Letni

Trzymamy na uwięzi nasze indywidualne emocje, ale te zbiorowe to już cięższy kaliber. Co będzie, jak się uwolnią?

moment, w którym objawiła się ona w tragicznej scenie ekshumacji zwłok ojca. Razem z nim stajemy twarzą w twarz z czystym złem. Takim, które trudno wytłumaczyć lub – co już zupełnie niemożliwe – usprawiedliwić. Dla Sylwii film nagle stał się o czymś innym. Wykonał twist, ukazując

Wirus rasizmu

O wirusie nienawiści mówi się mniej niż o koronawirusie, a szkoda. Bo na ograniczenie rozprzestrzeniania się nienawiści są jednak sposoby.

. Nienawistnik ma się za pana świata. Do rozprzestrzeniania się rasizmu walnie przykładają się media. Grażyna bywa w Polsce średnio co miesiąc i za każdym razem, gdy włącza radio czy telewizor, uderza ją, że znów się podniósł poziom nienawiści. Spiralę nakręca się niepostrzeżenie, ale planowo. Sylwia

Jak Wiera dla Wołodii

Jedziemy na głodowych stawkach, uratować może tylko Nobel.

Przezroczysta pięćdziesiątka

Kobieta koło pięćdziesiątki staje się przezroczysta jako matka, kochanka, żona – a więc jakby trochę znika ze sceny.

kobietą. Teraz, w XXI w., wydaje mi się, że starość zaczyna się po siedemdziesiątce. Kobiety pięćdziesięcioletnie i sześćdziesięcioletnie są sprawne, piękne, energiczne i aktywne zawodowo.” A gdy starość nadejdzie, nie trzeba od razu kłaść się do trumny. Sylwia nie może się doczekać, aż

Zapytaj babci, zapytaj dziadka

Nie namawiamy, żeby chwalić się babciami czy dziadkami, bo nie od nas zależy, kto nas urodził. To ich odwaga lub jej brak, nie nasza.

, że żydowskiego pochodzenia. Pośmiertnie odznaczono ją medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata oraz Krzyżem Komandorskim przyznanym przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W rodzinie Sylwii opowiadano o prześladowaniach Żydów sąsiadów mieszkających w tej samej wsi. Każda z nas słyszała inne historie

Rok bez ubrań

Chociaż umęczyłyśmy się w ławach szkolnych tyle, ile lat ma szwedzka aktywistka, w kwestii klimatycznej wiemy tyle, że nic nie wiemy.

bywają i dodatkowe, nieprzewidziane) nawet laptop ciąży, kiedy trzeba samej targać czemadany. Dlaczego pociągiem, a nie samolotem? Żeby nie zostawiać monumentalnego śladu węglowego. Ktoś musi zmniejszyć swój, żeby w samolocie rozpierać się mógł ktoś. Sylwia pisze swoją część tekstu w ubraniu kupionym

Matka Joanna od Demonów

Pani Kidawo-Błońska: prosimy przestać być miłą i sympatyczną dla wszystkich. Ta strategia odeszła do lamusa wraz z minioną dekadą.

Moc początku

Coraz więcej ludzi poświęca dziś swój wolny czas, żeby bronić resztek niezniszczonej natury.

Wypluty knebel

Niektórzy mają paskudne uczucie, że demokracja robi ich ostatnio w konia.

?”. Niektórzy mają paskudne uczucie, że demokracja robi ich ostatnio w konia. Oddają swoje cenne głosy, a tu Biedroń się wije, nie wiadomo, czy jedzie do Brukseli, czy zostaje, stoi na czele silnej Wiosny, czy piją sobie z dzióbków z Czarzastym. Sylwia Spurek zostaje wybrana do europarlamentu, ale

Bioprzyszłość

Jak będzie wyglądało społeczeństwo po biorewolucji?

młode matki z dziećmi zawiniętymi w chusty, młodzieńcy na rowerach, panie, które nie farbują siwych włosów. Mało jest panów – trudno powiedzieć, czy to dlatego, że nie robią zakupów, bo tym zajmują się panie, czy też dlatego, że nie chodzą do tego rodzaju sklepów. W Warszawie Sylwia również

Machiavelli zaciera ręce

Orbán dobrze się wyedukował. Wie, jak zmontować system autorytarny.

Środkowoeuropejskiego. Bo przywódca Fideszu zawziął się na edukację, która jemu pozwoliła zajść tak daleko. Sylwia podpisywała coraz to nowe petycje w tej sprawie, mając jednak poczucie, że problemy te są za górami i lasami. Wówczas dopiero zaczynało się to, co dziś jest rzeczywistością. A jaka ona jest dziś u

Stonka LGBT

Trudno polemizować z homofobią, bo to nie pogląd, tylko dyskryminacja.

Ostatnie pokolenie

Chciwość zaślepia każdego. Czy jest to chłopina kiwający się nad ostatnim ziarnkiem ryżu, czy prezeska wielkiej korporacji.

Kobiece mecenaski

Jeśli pytają się nas na spotkaniach autorskich „a co to jest właściwie feminizm”, odpowiadamy – solidarność kobiet.

Felieton Sylwii Chutnik i Grażyny Plebanek

Naturalna ciekawość świata, do tej pory zamkniętego przed Polakami i Polkami na kłódkę, pognała ludzi na Zachód. Wschodu wszyscy mieli dość, bo zbyt dobrze go znali.

części Warszawy nałogowo krąży. Ojczyznę przodków, złożoną z lasów i miasteczka, które zna z dzieciństwa i młodości, pasjami odkrywa. Sylwia tworzy matczyzny wszędzie tam, gdzie aktualnie mieszka. I przygląda się tym, które dla wielu są najważniejsze – od lat zasiada w jury konkursu dla

Kręgosłup czytelniczy

„Racjonalne” wypowiadanie się bywa opłacalne. Radykalne się nie opłaca.

Człowiek nikomu nie szkodzi

Opieranie życia na poczuciu krzywdy i podsycanie pragnienia zemsty to ożywianie trupa przeszłości metodą usta-usta.

”. „Nie tylko oskarża ona chrześcijaństwo o niszczenie przyrody – wyjaśnił – ale też uważa przyrodę za ważniejszą od człowieka, którego ma za szkodnika”. Widać w tym wystąpieniu autentyczny wysiłek. Doceniamy. Obie mamy magistra, a Sylwia doktora, ze zbitek słów zazwyczaj

Konsumentko, ratuj się sama

Jak potoczą się losy naszego gatunku, zdecyduje najbliższe kilkanaście lat.

Przenosimy góry

Nie uważamy, że „tylko kobiety zbawią świat”. Jesteśmy dorosłe i okres zbawiennej naiwności dawno za nami.

Rutkiewicz, która wydawała jej się po prostu boginią. Sylwia podziwiała szalone artystki w stylu Lydii Lunch lub piratki, o których czytała w książkach podróżniczych. Idolki naszej nastoletniości żyły pasją. Bywały w związkach, ale nie do bycia czyjąś kobietą aspirowały. Za to też je kochamy, bo nie

Partia Prawdy

Profesor Władysław Bartoszewski miał rację: warto być przyzwoitym.

Głośna bohaterka

Na panelu w Warszawie na widowni było więcej kobiet, i to młodych. To one zabrały głos w sprawie klimatu.

. Ale, ale, przecież i my tu jesteśmy! Po rodzynku na każdy męskoosobowy panel, jedyne kobiety, w dodatku ciągle się o coś bijące. Nie w roli paprotki, raczej rosiczki. Dziękujemy za zaproszenie na obchody – Sylwii do Gdańska, Grażyny do Warszawy. I za to, że dr Hanna Machińska, zastępczyni