Karol III: monarcha nieoświecony? Naukowcy łapią się za głowy

Książę Karol jako następca brytyjskiego tronu wielokrotnie atakował współczesną naukę, medycynę i wartości oświecenia. Czy będzie tak robił również jako król Karol III?

Czy dziwny obiekt Oumuamua to pojazd kosmiczny obcych? Naukowcy już wiedzą

Oumuamua to słoneczny żagiel lub próbnik wystrzelony z pojazdu obcych? Naukowcy proponują nowe rozwiązanie zagadki tajemniczego przybysza z przestrzeni międzygwiezdnej.

teleskop Pan-STARRS 1 dostrzegł na niebie niezwykły obiekt kilkusetmetrowej wielkości. Poruszał się dość szybko, a jego trajektoria wskazywała, że we wrześniu niezauważony znalazł się w najbliższym w stosunku do Słońca miejscu swojej trasy, zaś 14 października minął Ziemię w odległości 24,2 mln km (dla

W niespotykanym tempie w oceanach przybywa mikroplastiku. To biliony drobin o wadze milionów ton

Naukowcy ostrzegają: od 2005 r. w bezprecedensowym tempie przybywa w oceanach zanieczyszczeń mikroplastikiem. To zagrożenie nie tylko dla morskiego życia.

Rakietą do nieszkodliwych balonów. Nad ziemią latają ich tysiące

Amerykanie chwalili się, że ich samoloty strąciły trzy potencjalnie groźne „niezidentyfikowane obiekty”. Nie wykluczali nawet, że jeden z nich to UFO. Teraz wycofują się z tego rakiem.

np. tzw. pico balony, czyli małe obiekty (o średnicy do 1 m) zaopatrzone w GPS, bardzo prosty nadajnik radiowy, baterie i panele fotowoltaiczne (a niektóre dodatkowo w kamerki). Zabawa polega na obserwacji, jak długo i jak daleko taki balon poleci. Np. australijski amator o imieniu Andy wypuścił

To mrozi krew w żyłach. Wirusy i bakterie czyhają w wiecznej zmarzlinie

Czy globalne ocieplenie uwolni z topniejącej wiecznej zmarzliny uśpione od wieków groźne bakterie i wirusy?

Niebo jaśnieje coraz szybciej. Co to dla nas znaczy?

Gwiazdy gasną, bo niebo jaśnieje. I to w niespodziewanie szybkim tempie. To zaś oznacza poważne kłopoty, gdyż sztuczne światło nocą zagraża nie tylko obserwacjom astronomicznym, ale również dzikiej przyrodzie.

Naukowcy poprawili dietę astronautów. Są efekty

Wzbogacenie posiłków m.in. o ryby i owoce nie tylko poprawiło parametry zdrowotne, ale również sprawność umysłu astronautów. Oto wyniki eksperymentu przeprowadzonego w ośrodku NASA.

USA dopuszczają do użycia pierwszą szczepionkę... dla pszczół

Preparat ma zabezpieczać przed jedną z najgroźniejszych chorób zakaźnych atakujących te pożyteczne owady. Odpowiada ona za poważne straty w pszczelarstwie.

Neuropolityka pyta: jak nasz mózg przekształca glukozę w poglądy

Jak ludzki mózg przekształca glukozę w poglądy polityczne? To jedno z najważniejszych i najtrudniejszych pytań, na które od dwóch dekad szuka odpowiedzi interdyscyplinarna nauka: neuropolityka.

Malaria. Ten test może być rewolucją w wykrywaniu groźnej choroby

Wystarczy mały spektroskop, smartfon i kilkadziesiąt sekund, by stwierdzić, czy ktoś ma we krwi groźnego pasożyta.

Obecne w smogu pyły mogą odpowiadać za 40 proc. martwych ciąż

Naukowcy oszacowali wpływ zanieczyszczonego powietrza na zdrowie ciężarnych kobiet w 137 krajach. Policzyli również, ile żyć dorosłych osób dałoby się uratować, gdyby choć trochę poprawić jakość powietrza.

Triumf AI. Programy komputerowe pokonały ludzi w grach, w których nie powinny

Naukowcy z dwóch firm pracujących nad sztuczną inteligencją osiągnęli spektakularny sukces. Nauczyli komputer negocjować, zawierać sojusze, zdradzać i blefować. A także mówić po ludzku.

Prawie połowa ludzkości wierzy w czarną magię – wskazują badania

Amerykański naukowiec postanowił przyjrzeć się temu, ile osób, w jakich krajach i dlaczego uważa, że można szkodzić innym za pomocą magii. Z jego analiz wynika, że rozpowszechnieniu zabobonów sprzyjają przede wszystkim słabość instytucji państwowych oraz religie. Ale również bieda.

Powstała uniwersalna szczepionka przeciwko grypie. To przełom w walce z wirusem

Sukcesem zakończyły się testy na zwierzętach uniwersalnego preparatu antygrypowego, który może chronić nie tylko przed już istniejącymi wirusami, ale również wariantami, które dopiero się pojawią. Powstał on dzięki technologii mRNA.

Polska Akademia Niezależności? PAN wybrała nowego prezesa

Nie będziemy się przejmować tym, że możemy się narazić którejś ze stron sporu politycznego – mówi prof. Marek Konarzewski, biolog i popularyzator nauki, wybrany właśnie na stanowisko prezesa Polskiej Akademii Nauk na lata 2023–26.

ze statutem możliwe są dwie). Prof. Marek Konarzewski będzie 13. uczonym pełniącym tę funkcję. MARCIN ROTKIEWICZ: – Zacznie pan w styczniu rządy w dość trudnych okolicznościach. Bieda znów zaczyna zaglądać naukowcom w oczy, szczególnie doktorantom żyjącym ze stypendiów. MAREK KONARZEWSKI

Biodruk 3D i jego niezwykłe zastosowania w medycynie

Możemy stworzyć komórki rakowe i otaczającą je tkankę, a następnie badać, jak bardzo nowotwór jest progresywny. Pod tym względem mamy niesamowite możliwości modelowania – mówi dr inż. Małgorzata Włodarczyk-Biegun, tegoroczna laureatka Nagrody Naukowej POLITYKI w kategorii Nauki ścisłe.

MARCIN ROTKIEWICZ: – Zajmuje się pani naukowo biodrukiem 3D. Co to takiego? DR INŻ. MAŁGORZATA WŁODARCZYK-BIEGUN: – Biodruk bazuje na tej samej technologii co druk 3D. Służy do produkcji, warstwa po warstwie, jakiegoś materiału lub obiektu. W drukarkach 3D używa się płynnego tworzywa

Putin grozi bombą, płyn Lugola znika z aptek. Nie dajmy się panice!

Putin grozi bronią jądrową. Polacy w panice wykupują więc w aptekach jod. Czy ten środek może im pomóc, czy raczej zaszkodzić?

Wygrana wojna o złote ziarna. Wreszcie można uprawiać ryż GMO

Rolnicy w Azji wreszcie mogą uprawiać ryż, który ratuje przed ślepotą. Czekali na niego prawie dwie dekady.

tego konsekwencji dla świata można przeczytać w książce Marcina Rotkiewicza „W królestwie Monszatana. GMO, gluten i szczepionki” (wyd. Czarne). Właśnie ukazało się jej poszerzone i zaktualizowane drugie wydanie.

Czym grozi zniszczenie elektrowni atomowej w Ukrainie?

Czym może grozić zniszczenie ukraińskiej elektrowni atomowej? Odpowiadają dr inż. Paweł Gajda i inż. Adam Rajewski, specjaliści od energetyki jądrowej.

MARCIN ROTKIEWICZ: – Każdy dzień okupowania przez Rosjan terenów Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej (ZEJ) dramatycznie zwiększa ryzyko skażenia nuklearnego w Europie – ostrzega prezydent Wołodymyr Zełenski. Rzeczywiście grozi nam taki scenariusz? ADAM RAJEWSKI: – Jestem całym sercem

Czy słodziki faktycznie szkodzą zdrowiu? A kawa? Sprawdźmy

Słodziki wywołują raka. Kawa z cukrem wydłuża życie. Do takich sensacji trzeba podchodzić ostrożnie. Bo badania wpływu żywności na zdrowie bywają mało wiarygodne, a wnioski naukowców wyolbrzymiane.

jednak używać tych substancji (ryzyko względne)? Da się to oszacować. Przy ryzyku względnym na poziomie 13 proc. liczba nowotworów zwiększyłaby się średnio o 4 przypadki (do 35), przy czym margines błędu jest tu dość spory, bo od 1 do 8 dodatkowych przypadków (czyli byłoby od 32 do 39 nowotworów na

Groźne eksperymenty. Czy wirus może uciec z laboratorium?

Naukowcy, by odkryć tajemnice zarazków, tworzą ich znacznie groźniejsze wersje. Czy tego typu eksperymenty mogą się zakończyć globalną katastrofą?

Chinami a USA, oskarżającymi się nawzajem o uwolnienie zarazka, który dotąd zabił ponad 6,3 mln ludzi. Znaleźli się nawet naukowcy – choć to grupa będąca w zdecydowanej mniejszości – twierdzący (o czym pisał obszernie Marcin Rotkiewicz w tekście „Tajemnica Wuhanu: skąd wziął się

Prof. Jerzy Vetulani. Trudny umysł, dzikie serce

Prof. Jerzy Vetulani, wybitny neurobiolog i popularyzator nauki, miał ogromną rzeszę fanów. Właśnie ukazała się jego pierwsza biografia, która dla części wielbicieli może okazać się momentami szokująca.

Masz gorączkę, boli cię głowa lub ramię po szczepieniu? To może być tylko autosugestia

Źle się czuła(e)ś po przyjęciu szczepionki? Winy za to nie musi ponosić wstrzyknięty preparat, ale twoje nastawienie do niego.

Ilu Polaków ocaliły dotąd szczepionki? A ilu mogłyby ocalić? Można to policzyć

Ile zgonów mielibyśmy mniej, gdyby wszyscy w naszym kraju zaszczepili się przeciw covid-19? Dostępne dane pozwalają na takie wyliczenia, a wyniki są porażające!

Sąd za pisanie o procederze „leczenia” komórkami macierzystymi

Firma zaangażowana w biznes „terapii” komórkami macierzystymi chce walczyć ze swoimi krytykami w sądzie. Między innymi żąda od dziennikarzy wielkich pieniędzy w ramach odszkodowania.

Brzydki umysł. Ile mamy w sobie z psychopaty?

„Ludzie z takim zaburzeniem osobowości w kontaktach interpersonalnych potrafią zaskarbiać sobie sympatię powierzchownym urokiem i »gładkością«, jednocześnie manipulując i oszukując” – opowiada dr Dean A. Haycock, neurobiolog.

MARCIN ROTKIEWICZ: – Na świecie żyje ok. 78 mln psychopatów. Dość przerażająca liczba… DEAN A. HAYCOCK: – To jednak tylko niewielki procent światowej populacji. Badanie przeprowadzone w 2009 r. w Wielkiej Brytanii wykazało, że cechy psychopatyczne występują u 0,06 do 1,6 proc

Liczby zgonów osób zaszczepionych mogą łatwo zmylić

Dziennikarka TVP Info błędnie zinterpretowała dane o zgonach osób wśród zaszczepionych przeciw covid-19. To stały element narracji antyszczepionkowców.

Warto przeczytać o nauce

dokonywanych przez człowieka w organizmach, z których przygotowujemy posiłki. Wbrew rozpowszechnionym przekonaniom i tytułowi książki autorzy w przekonujący sposób pokazują, że żywność naturalna, ekologiczna to w dużym stopniu mit. I dlatego GMO nie jest nagłym zwrotem „przeciw naturze”. MARCIN ROTKIEWICZ

Omikron – groźny i tajemniczy wariant SARS-CoV-2. Co o nim wiemy?

WHO uznała omikron za „bardzo duże globalne zagrożenie”. Co już wiadomo o B.1.1.529, nowym wariancie koronawirusa?

Omikron już w Europie. Jak groźny jest dziś koronawirus?

AY.4.2, popularnie: delta plus, łatwiej zakaża niż delta i ma szansę ją zastąpić. Ogromny niepokój specjalistów budzi też nowy wariant: B.1.1.529, nazwany przez WHO omikronem. Mamy się czego obawiać?

Przeszłościowi hedoniści. Czym są mentalne podróże w czasie?

Rozmowa z psychologiem Maciejem Stolarskim, laureatem Nagrody Naukowej POLITYKI, o mentalnych podróżach w czasie i ich skutkach.

MARCIN ROTKIEWICZ: – Człowiek to jedyne zwierzę, które potrafi odbywać podróże w czasie? MACIEJ STOLARSKI: – Większość naszych umiejętności poznawczych można dostrzec u jakiegoś innego gatunku lub grup gatunków, zwłaszcza naczelnych. Jednak najprawdopodobniej nie umieją ani rozważać

Wybitna piątka – laureaci naszych Nagród Naukowych

Ponad 400 zgłoszeń, 15 wybitnych finalistów, pięciu wyjątkowych laureatów. Tak można najkrócej podsumować 21. edycję Nagród Naukowych POLITYKI.

finalistów wzrosła do imponującej liczby 347 osób!). Są to: prof. dr hab. Artur Krężel, kierownik Zakładu Chemii Biologicznej na Wydziale Biotechnologii Uniwersytetu Wrocławskiego, laureat z dziedziny chemii w 2010 r., oraz dr hab. Marcin Grynberg z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN, laureat z dziedziny

Nagrody Naukowe. Oto finaliści 21. edycji!

Dziś wyjątkowo ważna staje się obrona prestiżu i dobrego imienia rzetelnej nauki. Mamy nadzieję, że pomoże w tym kolejna, już 21. edycja Nagród Naukowych POLITYKI.

Biotechnologii Uniwersytetu Wrocławskiego, laureat z dziedziny chemii w 2010 r., oraz dr hab. Marcin Grynberg z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN, laureat z dziedziny biologii w 2004 r. Przed tegorocznymi finalistami pozostał jeszcze ostatni etap, w ramach którego druga Kapituła, tzw. Społeczna (złożona nie

Lektury dla antyszczepionkowców

Szukając rzetelnej odpowiedzi na to pytanie, warto sięgnąć po jedną z ciekawszych książek poświęconych kontrowersjom wokół szczepień.

Ponad 200 mln ludzi zainfekowanych koronawirusem

Właśnie przekroczyliśmy kolejną symboliczną granicę pandemii covid-19, której końca na razie nie widać.

), Etiopii (1,6) czy Chinach (1,4). Najlepiej, jeśli chodzi o wskaźnik R, wypada Ameryka Południowa – wszędzie, poza Gujaną Francuską, wynosi on poniżej 1. Pandemia wraca też do Chin, które w ostatnim czasie odnotowują więcej przypadków nowych infekcji SARS-CoV-2, aczkolwiek nadal są to niewielkie

37. Dlaczego bonobo wolą pokój i seks zamiast zabijania?

42. Czy ewolucja człowieka już się zakończyła?

ewolucja kulturowa. Ona wprawdzie nie jest zapisana w genach, ale człowiek pod względem szybkości i bogactwa różnych form kulturowych stał się gatunkiem naprawdę wyjątkowym w świecie przyrody. Ewolucjonista dr Marcin Ryszkiewicz uważa wręcz, że nasza kultura potrafi wznosić bariery znacznie wyższe

47. Co bardziej kształtuje człowieka: geny czy wychowanie?

27. Czy energia jądrowa może być bezpieczna?

). Dla porównania: w 2019 r. działalność człowieka na całym świecie skutkowała emisją 33 gigaton CO2. Liczba ta byłaby jeszcze mniejsza, gdyby na świecie zbudowano więcej reaktorów jądrowych. Niestety, w tej chwili globalnie wytwarzają one zaledwie 10 proc. energii elektrycznej. MARCIN ROTKIEWICZSzef działu naukowego POLITYKI

31. Czy życie mogło powstać na Marsie?

32. Jak wyglądał pierwszy ziemski organizm? Czy można stworzyć życie w probówce?

36. Czy należy bać się inżynierii genetycznej?

68. Czy mózg człowieka zbudowany jest z wyspecjalizowanych modułów?

72. Jakie są największe grzechy naszej pamięci?