Historia, jakiej nie znacie: Szekspir, Falstaff i śledzie

Można zaryzykować twierdzenie, że najlepsze historie (te literackie) biorą się ze znajomości historii (tej, która zaczyna się od Herodota).

Historia, jakiej nie znacie: Od Vasco da Gamy do wojny Indii z Chinami

Niedawno na granicy między Indiami i Chinami doszło do militarnej konfrontacji. Co ma z tym wspólnego Vasco da Gama i pieprz?

Historia, jakiej nie znacie: Jeden koniak, dwie bomby

Hitlera otaczała tak szczelna sieć ochrony, że nawet atak samobójczy nie dawał gwarancji sukcesu – wiele prób zakończyło się fiaskiem.

Konstytucyjnego. Co ciekawe, obaj, Schlabrendorff i Alvensleben, zostali członkami niemieckiego protestanckiego odłamu Zakonu św. Jana. Czytaj też: Kto dopuścił Hitlera do władzy?

Kim są kawalerowie maltańscy? Tak się tytułuje Szumowski

Uznawany przez rządy 103 państw, zakon jest obserwatorem przy ONZ, liczy 12,5 tys. kawalerów, dam i kapelanów, w 40 krajach prowadzi szpitale, domy opieki i hospicja.

Na początku przedstawmy naszych bohaterów: pełna i nieco skomplikowana nazwa brzmi: „Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników Świętego Jana z Jerozolimy, z Rodos i z Malty”. W tych dziewięciu słowach w zasadzie zawarta jest cała historia zgromadzenia, dla uproszczenia nazywanego też

Historia, jakiej nie znacie: Zabójcy tyranów zwykle źle kończyli

Zabójstwo władcy Mediolanu miało być iskrą rzuconą na prochy rewolucji. A jak to się skończyło: dla spiskowców i dla rewolucji?

Jak porwano gen. Heinricha Kreipe

Brytyjsko-grecka akcja na Krecie.

Historia, jakiej nie znacie: Oto dlaczego upadło Królestwo Jerozolimskie

Krucjaty, odwieczny przedmiot sporów. Dla jednych najwspanialsza w dziejach przygoda rycerska wielu pokoleń Europejczyków, dla innych przykład rodzącego się imperializmu białego człowieka.

, Wenecjanie, Pizańczycy, joannici, templariusze i krzyżacy mieli w Akce własne dzielnice, bronione przez liczne twierdze. Wolną enklawę w mieście posiadał też starożytny klasztor Mar Saba, założony przez św. Jana Jerozolimskiego w 485 r., istniejący zresztą nieprzerwanie do dziś. Budynki klasztoru

Historia, jakiej nie znacie: Zarazki na wojnie

Przerażające pojęcie „broni biologicznej” kojarzy się z XX w. Ale na pomysł, by wykorzystywać trucizny i choroby, wojskowi wpadli na długo, zanim ktoś po raz pierwszy wypowiedział słowo „wirus”.

Historia, jakiej nie znacie: Jedyna słabość Peryklesa

Czyli opowieść o budżecie, kobiecie, demokracji i zarazie.

Historia, jakiej nie znacie: Dżuma też miała skutki ekonomiczne

Koronawirus, bohater kilku ostatnich tygodni, napędził nam niezłego stracha. Nie pierwszy raz w historii.

Historia, jakiej nie znacie: Niebywała akcja ratunkowa

Rajd na filipiński obóz w Los Baños to mało znana, choć najlepiej przeprowadzona militarna operacja ratunkowa w dziejach.

gen. Joseph Swing, dowódca 11. Dywizji Powietrznodesantowej USA, który rozkazał wycofać z linii 1. Batalion 511. Pułku Piechoty Spadochronowej i przygotować się do misji. Na odpoczynek i planowanie żołnierze mieli dwa dni. Danych wywiadowczych dostarczyli działający aktywnie filipińscy partyzanci

Historia, jakiej nie znacie: Sokrates, filozof w zbroi

Kilka słów o Sokratesie, który własną filozofię stosował nie tylko w czasie uczt i jałowych dyskusji.

Historia, jakiej nie znacie: Zemsta pilota na gestapo

Pilot myśliwca baron Jean de Sélys Longchamps miał z gestapo własne porachunki. Zgłosił dowództwu chęć ataku, ale jego memorandum nie spotkało się z żadną reakcją.

(to oczywiste), zagorzałym patriotą i zawodowym oficerem, od 1937 r. służącym w 1. pułku gwardii, z tradycji kawaleryjskim, ale od 1938 r. wyposażonym w pojazdy pancerne. Od 10 maja 1940 r., czyli dnia niemieckiego ataku, wciąż w ogniu. Po kapitulacji 28 maja nie chciał się poddać ani iść do niewoli

Historia, jakiej nie znacie: Wiktor Zieliński, pierwszy bandzior lat 20.

Czym żyła w 1926 r. prasa w Polsce? Przewidywaniem skutków zamachu majowego? Wyborem Ignacego Mościckiego na prezydenta? Przyjęciem Niemiec do Ligii Narodów? Bynajmniej. Najgorętsze wiadomości dotyczyły pościgu za Wiktorem Zielińskim.

wskazanego przez „Raka” adresu – mieszkania wynajmowanego przez rzeźnika Racińskiego przy ul. Przyokopowej 1, lokal nr 7. Po kilku dniach informator doniósł, że Zieliński jest w mieszkaniu z kochanką, bratem i bratową. Relacje o tym, co wydarzyło się dokładnie, są sprzeczne

Nie wszyscy trzymali kciuki za nowe „Gwiezdne wojny”

Wśród publiczności z niecierpliwością oczekującej najnowszych „Gwiezdnych wojen” jest też niemała grupa życząca filmowi Disneya jak najgorzej.

Historia, jakiej nie znacie: Nowoczesny wiek XIV i zagłada templariuszy

Aresztowanie templariuszy to pierwszy znany z historii przykład działania nowoczesnego państwa policyjnego.

Jak zatopić „Midway”. Emmerich miał materiał idealny, zrobił kino żadne

Bitwa o atol Midway była wielkim zwycięstwem amerykańskiej floty. Film Rolanda Emmericha – wręcz przeciwnie.

Historia, jakiej nie znacie: Kobiecy wyścig dookoła świata

130 lat temu rozpoczął się zapomniany dziś, a wzbudzający niegdyś wielkie emocje kobiecy wyścig śladami Fileasa Fogga.

Historia, jakiej nie znacie: Pierwsze ataki lotnicze? Porażka!

Wśród wszystkich rocznic wypadających 1 listopada znajdziemy i taką: w 1911 r. po raz pierwszy zrzucono bombę z samolotu.

rzeczywiście przypominał gołębia i miał podobną wytrzymałość. Latanie na czymś takim wymagało niemałej odwagi (niżej podpisany bałby się wsiąść do tego aeroplanu nawet w muzeum), ale tej pionierom lotnictwa nie brakowało. Do takiej maszyny wdrapał się 1 listopada 1911 r. porucznik Giulio Gavotti

Historia, jakiej nie znacie: Most na rzece Kwai. Rasizm, kłamstwa i bomba

Książka o niewolniczej pracy brytyjskich jeńców wojennych w Birmie stała się światowym bestsellerem, a jej filmowa adaptacja zdobyła siedem Oskarów i Złoty Glob. Tyle że nic się w tej historii nie zgadzało.

radiem bomby VB-1 Azon. Prawda, jak to często bywa, przegrała z opowieścią. Szkoda, że kosztem prawdziwych bohaterów. Przy budowie kolei birmańskiej zginęło ok. 12 tys. jeńców i od 80 do 100 tys. cywilów, zmuszonych do niewolniczej pracy przez Japończyków. Betonowy most odbudowano i jest dziś na

Historia, jakiej nie znacie: Bitwa pod Koronowem, czyli o pożytkach z polskiej gościnności

Jednym ze stałych zmartwień polskiego króla była krzyżacka propaganda, przedstawiająca nas na Zachodzie jako dzikusów, fałszywych chrześcijan i sojuszników pogan, a miał zakon wielu zagranicznych przyjaciół wspierających te działania.

Historia, jakiej nie znacie: Lukullus – generał, co z urzędem skarbowym przegrał

Lukullus kojarzy się przede wszystkim z luksusem i kulinarnym wyrafinowaniem. Ten smakosz i żarłok miał wznieść sztukę bankietową na niespotykane wyżyny. Rzecz w tym, że wystawny tryb życia miał mu to życie uratować.

Historia, jakiej nie znacie: Jak król Sobieski ateński Akropol wysadził

26 września 1687 r. „szczęśliwy strzał” z weneckiego moździerza, jak później określono to tragiczne wydarzenie, wysadził w powietrze magazyn prochu umieszczony w ateńskim Partenonie. Eksplozja zniszczyła świątynię, doprowadzając ją do stanu znanej nam dziś ruiny. I, niestety, mieliśmy w tym swój udział.

całej wyspy w 1669 r. Rozgrzani zwycięstwem Turcy wzięli się następnie za naszą sfatygowaną wojnami połowy XVII w. Rzeczpospolitą i gdyby nie militarny geniusz Jana Sobieskiego, kebab na cienkim z ostrym sosem stałby się naszą narodową potrawą już 300 lat temu. No ale Jego Hetmańska Mość opuścił

Historia, jakiej nie znacie: Co mają wspólnego rowery i feminizm

Znane powiedzonko głosi, że wszystkiemu (co złe i związane z postępem) winni są „Żydzi, masoni i cykliści”. Dziś używa się go, by wykazać absurdalność spiskowych teorii. Choć akurat cykliści (i cyklistki) mieli swój udział w rewolucyjnych zmianach obyczajowych i politycznych, demolujących świat Zachodu na przełomie XIX i XX w.

Historia, jakiej nie znacie: Jak i po co premier Francji uwięził papieża

No może nie premier, tylko „pierwszy minister”, a cała rzecz miała miejsce 7 września 1303 r. Ale reszta się zgadza. Zacznijmy jednak od początku.

Historia, jakiej nie znacie: Seks w czasach zimnej wojny

Szpiegostwo jest często nazywane drugim najstarszym zawodem świata. Z tym pierwszym też ma zresztą wiele wspólnego.

szczebla i sekretarki rozmaitych instytucji miały się stać ofiarami agentów Stasi. Przygotowywano ich starannie – z branych pod uwagę młodych mężczyzn do działań przechodził zaledwie 1 proc. kandydatów. Wybierano wcale nie najprzystojniejszych, ale najbardziej inteligentnych i mających dobre

Historia, jakiej nie znacie: Jak kamień uratował Europę

Termopil bronili nie tylko Spartanie, a Leonidas walczył nie o honor, lecz o bezpieczny odwrót greckiej floty. Koalicją demokratyczną rządzili batem Spartanie, a dzień po Salaminie nie było jeszcze „pozamiatane”. To jak było naprawdę?

pamięcią nieco głębiej: Maraton, 490 r. p.n.e. – 1:0 dla walecznej drużyny z Aten. 480 r. p.n.e. – perski najazd, bohaterska, lecz daremna obrona Termopil przez mężnego Leonidasa i jego trzystu Spartan, zwycięstwo zjednoczonych Greków pod Salaminą. Persja odparta, Hellada i Zachód uratowane

Historia, jakiej nie znacie: Jak Polacy bronili Malborka przed Krzyżakami

Wszyscy pamiętamy, że po wielkiej bitwie grunwaldzkiej król Władysław Jagiełło usiłował zdobyć Malbork i niewiele z tego wynikło. Ale fakt, że Polacy przez trzy lata bronili Malborka przed Krzyżakami, jakoś nam umyka.

Historia, jakiej nie znacie: Jak John F. Kennedy wypłynął w polityce

Różne są drogi do prezydentury, szczególnie w USA. John F. Kennedy, 35. lokator Białego Domu, wypłynął na szerokie wody polityki na pokładzie kutra torpedowego.

broniące odizolowanych placówek zaopatrywano nocami przy pomocy eskadr szybkich niszczycieli. Rejsy te Amerykanie nazwali „Tokyo Express”. W nocy z 1 na 2 sierpnia 1943 r. 15 kutrów PT miało zapolować na japoński konwój – jednym z nich, o oznaczeniu PT-109, dowodził cherlawy

Rycerza portret współczesny, czyli źródła „Gry o tron”

Kultura popularna wykpiwa ideały rycerskie, nie wierząc, by kiedykolwiek były one możliwe do spełnienia. Został nam dziś tylko kostium: miecz, zbroja i koń. Dlaczego?

Czy odbudowa Pałacu Saskiego ma sens? Planowano ją już wiele razy

Prawa strona ma argument, który można skrócić do słów: „nie będzie nam Hitler meblował Warszawy”. Argumenty ratusza wzmacnia niestety „odbudowana” bryła Pałacu Jabłonowskich, kojarząca się z wyprzedażami materiałów w marketach budowlanych.

niezrealizowanych obietnic Lecha Kaczyńskiego, złożonych przez niego w czasie pełnienia funkcji prezydenta Warszawy. Pałac zbudowany przez Morsztyna Pałac, znany później jako Saski, zbudował w połowie XVII w. na miejscu rodzinnego dworu Jan Andrzej Morsztyn, dworzanin, poeta i polityk stronnictwa

Bitwa o Dodekanez, ostatnie zwycięstwo Niemców w II wojnie

Bitwa o Dodekanez to jedna z najmniej znanych kampanii i ważna, osobista porażka polityki Winstona Churchilla.

przeciwlotniczych, łącznie ok. 1600 ludzi, na wyspie stacjonował też dwukrotnie liczniejszy garnizon włoski, który przyłączył się do Brytyjczyków – opanowały wyspę Kos. Ich pozycję zaatakowało niemieckie lotnictwo. Bombardowania prowadzone do 1 listopada skutecznie zmiękczyły brytyjskie pozycje

Stanisław Skalski (1916–2004)

przed 1 września 1939 r. 4. pułk lotniczy, w tym i eskadra Skalskiego, został przeniesiony na lotnisko polowe. Wbrew obiegowym opiniom, ukształtowanym przez niemiecką propagandę, lotnictwo polskie nie zostało rozbite 1 września. Na zbombardowanych lotniskach zniszczono głównie samoloty szkolne i

Szkoła Orląt

Lotnicze szlify w II RP.

szkoleniu obserwatorów, a w 1933 r. wstrzymano nabór kandydatów. Sytuacja zmieniła się dopiero w 1935 r. – rozpoczęto powtórnie szkolenie pilotów, naukę w Dęblinie przedłużono z dwóch do trzech lat. W 1937 r. utworzono tam Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 1, w skład którego weszły: Szkoła

Jan Zumbach (1915–86)

komendanta miejscowego garnizonu. 6 maja 1945 r., jako najwyższy stopniem, przyjął na swoje ręce jego kapitulację. Według listy Bajana Jan Zumbach w czasie działań wojennych zestrzelił 12 i 1/3 samolotów, pięć dalszych zwycięstw uznano za prawdopodobne. Otrzymał Krzyż Srebrny Virtuti Militari, cztery

Witold Urbanowicz (1908–96)

, trzysilnikowych fokkerów F-VIIB. Zrzucanie bomb nie bardzo mu się udawało, więc skierowany na kurs pilotażu, powtórnie trafił do Dęblina 1 sierpnia 1933 r. Ukończył sześciotygodniowy kurs podstawowego pilotażu, o mało zresztą nie ulegając ciężkiemu wypadkowi w pierwszym locie samodzielnym. W październiku

Cyrk Skalskiego

Zabójcze akrobacje nad Afryką.

Netflix: trzy kreskówki, których absolutnie nie oglądaj z dziećmi

Przedstawiamy trzy serie z Netflixa, od których odpowiedzialny rodzic powinien trzymać swoje pociechy jak najdalej. W tym premierową produkcję twórcy „Simpsonów” i „Futuramy”.

Dlaczego stosunki grecko-tureckie stały się tak jawnie wrogie?

Takiej eskalacji incydentów z użyciem marynarki wojennej i lotnictwa obu państw nie było od ponad 20 lat.

„Troja: upadek miasta”. Serial, który urąga Homerowi

Czym jest „Troja: upadek miasta”? Nieudaną próbą odcięcia kuponów od fenomenu „Gry o tron”.

Netflix to nie tylko amerykańskie seriale. I całe szczęście

Znużeni amerykańskimi serialami, możemy wybrać spośród produkcji oryginalnych, kręconych z dala od słonecznej Kalifornii.

Netflix nie samymi serialami stoi. To też wybitne dokumenty

Niektórych widzów dokumenty te mogą zainteresować bardziej niż seriale o superbohaterach.

Kiedy lud się buntuje

Bunt, tyranobójstwo, rewolucja – kiedy lud sięga po ostateczny argument przeciw władzy.

bunty chłopskie. W 1358 r. francuscy kmiecie wywołali krwawe powstanie nazwane żakerią (określano tak później pogardliwie wszystkie wystąpienia ludowe). Powody? Na trwającą już dwie dekady wojnę stuletnią nałożyły się niszczące skutki „czarnej śmierci”; zasiadający na tronie Jan II, zwany

Jak blisko do rozwiązania zagadki zaginięcia Amelii Earhart?

Media obiegła wieść o rozwiązaniu zagadki zaginięcia najsłynniejszej lotniczki w dziejach awiacji. Ale czy jest się czym ekscytować?