Psychiatria kiedyś i dziś. Już nie myślimy, że to „nienormalne”. Ale system nadal nie nadąża

Rozmowa z Anną Mateją, autorką książki „Psychiatria w Polsce. Nieznane historie”, o tym, jak dawne uprzedzenia wobec osób z zaburzeniami psychicznymi wciąż mają wpływ na nasze zachowania i na decyzje państwa.

PAWEŁ WALEWSKI: – Opowieść o historii psychiatrii w Polsce zaczyna pani od alkoholu. Traktowanego jako lek. ANNA MATEJA: – Tak, Antoni Kępiński, nauczyciel i mistrz kilku pokoleń psychiatrów, twierdził, że alkohol był najstarszym neuroleptykiem. Ludzie sięgali po niego, by poprawić

Kennedy przejmuje CDC. Znów chodzi o szczepionki i autyzm

Robert F. Kennedy Jr właśnie zmusił CDC do publicznego przyznania, że „nie ma dowodów, iż szczepionki nie powodują autyzmu”. Amerykanie popadają w obłęd.

Refundacja in vitro: jak program pada ofiarą własnego sukcesu. To ważny sygnał dla rządu

Program in vitro miał być symbolem normalności, ale pozostaje symbolem wyjątkowości. Zarezerwowanej dla tych, którzy zdążyli się zakwalifikować, zanim fundusze zostaną skonsumowane przez niezaspokojony popyt.

Gdzie umieramy. Śmierć w domu i w szpitalu to zupełnie różne pożegnania. Nie chodzi o adres

Coraz więcej rodzin w Polsce szuka sposobu, by rozstawanie z bliskimi stało się aktem miłości. Ale system rzadko daje im na to szansę.

Obwodowa tolerancja immunologiczna. Za co przyznano medycznego Nobla 2025?

Przyznaniem Nobla z medycyny lub fizjologii w 2025 r. doceniono badania dotyczące układu odpornościowego, a laureatami zostali: Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell oraz Shimon Sakaguchi. Całą trójkę uhonorowano za odkrycia dotyczące obwodowej tolerancji immunologicznej.

organizmu przez nasz własny system obrony, który chroni nas m.in. przed bakteriami i wirusami. Ich prace pozwoliły zrozumieć, w jaki sposób układ odpornościowy może być utrzymywany w ryzach (choć nie zawsze się to udaje, co prowadzi do chorób autoimmunologicznych, np. cukrzycy typu 1, chorób

Trump, Kennedy i matki lekomanki. Nie, paracetamol nie powoduje autyzmu

Donald Trump i Robert F. Kennedy Jr. niebezpiecznie udają lekarzy. Ale zarówno kobiety w ciąży, o których mówią politycy, społeczność osób z autyzmem, jak i my wszyscy zasługujemy na dyskurs, w którym ostatnie słowo ma nauka, a nie show.

Pacjent zabił matkę. Lekarze nie przewidzieli? Psychiatria sądowa jest jak tykająca bomba

Ucieczki niebezpiecznych pacjentów, ciągły brak miejsc w szpitalach, opieszałe procedury – polska psychiatria sądowa jest jak tykająca bomba.

Od kortu do zastrzyku w brzuch. Serena Williams promuje leki na odchudzanie. Ale czy gra fair?

Serena Williams zaczęła swoją publiczną walkę z otyłością. W cieniu US Open 2025 reklamuje biznes męża. Zwycięstwo czy marketing?

Kiedy Serena Williams, ikona tenisa, a obecnie jedna z najbardziej rozpoznawalnych celebrytek świata, ogłosiła, że zaczęła wreszcie skutecznie chudnąć dzięki lekom GLP-1 od firmy Ro, Ameryka wstrzymała oddech. Tu, jak dawniej, nie chodziło o jej kolejny mistrzowski forehand na kortach Flushing

Leki, które miały ratować, zatruwają nam środowisko. „Suplementy to szara strefa”

Z jednej strony kampanie proekologiczne, z drugiej – antybiotyki w rybach i cytostatyki w ściekach. Leki, które miały ratować życie, zatruwają środowisko, bo brakuje skutecznego systemu ich zbiórki.

Podejrzenie cholery w Polsce. Globalne bezpieczeństwo zdrowotne to iluzja

W Polsce pojawiło się podejrzenie cholery. Trwają badania, jaki rodzaj bakterii doprowadził do zakażenia u 78-letniej mieszkanki Stargardu i co jest jego źródłem. Ryzyka epidemii nie ma, ale co trzeba wiedzieć i na co się przygotować?

województwie zachodniopomorskim przypadku – zarówno główny inspektor sanitarny dr Paweł Grzesiowski, jak i prof. Miłosz Parczewski, konsultant krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych, u którego w szczecińskim szpitalu leczona jest teraz pacjentka – nie wiedzą jeszcze, jak mogło dojść u niej do

Chude lata dla otyłych. Czy Ozempic to naprawdę Święty Graal? Jesteśmy świadkami rewolucji

Jesteśmy świadkami jednej z największych rewolucji społecznych ostatnich lat. Leki takie jak semaglutyd (Ozempic, Wegovy) lub tirzepatyd (Mounjaro, Zepbound) okazały się – wreszcie? – skuteczne w walce z otyłością. I już zmieniają świat: od półek sklepowych po relacje intymne.

znaczenie dla regulacji poziomu glukozy we krwi. Odkryta przez nią w latach 80. XX w. sekwencja jednego z hormonów (GLP-1, o którym piszemy poniżej) stała się wyjściowym szablonem dla nowych leków odchudzających. Pierwszy z nich pojawił się w 2005 r., ale dopiero jego następca o nazwie semaglutyd (teraz

Chaos w głowie? Może to ADHD. Droga do diagnozy w Polsce przypomina ruletkę

Przez lata myśleli, że są nieogarnięci, leniwi, dziwni. Diagnoza ADHD okazała się nie piętnem, lecz wybawieniem – i początkiem życia bez wstydu.

Psychiatrycznego, twierdzi, że w przeszłości wiele takich osób uznawano za cierpiące na depresję, zaburzenia lękowe lub chorobę dwubiegunową i choć rozpoznania te mogły być nawet trafne, pomijały współistnienie ADHD: – Dane epidemiologiczne sugerują, że może ono dotyczyć nawet 1 mln dorosłych, ale

Nie czupryna i nie zaczeska. Łysa głowa inspiruje. Czy Pitbull nas przekona, że łysi są hot?

Łysa głowa Pitbulla, ikona jego koncertów, stała się dla jego fanów w czepkach symbolem buntu przeciw normom. Dla reszty świata wypadanie włosów to jednak nie zabawa, lecz walka z kompleksami i mitem młodości.

zaburzenia tarczycy, po nowotwory. Może wynikać z przyjmowania leków, stresu, infekcji (jak w przypadku ostrego łysienia telogenowego po covid-19, które doprowadza do utraty nawet 1 tys. włosów dziennie) albo autoimmunologicznych schorzeń, takich jak łysienie plackowate. Każda z tych przyczyn wymaga innej

Robert F. Kennedy jr: ordynator amator. Chce uzdrowić Amerykę, a sieje zamęt jak Musk

Sekretarz Robert F. Kennedy jr chce uzdrowić otyłą i odurzoną Amerykę. Gorzej, że w tej krucjacie pogubiły się fakty i wiedza.

Pacjenci w Polsce umierają w cierpieniu. „Chory z bólem kosztuje pięć razy więcej”

Ból nie powinien być wyrokiem. A jednak w Polsce pacjenci umierają w cierpieniu, mimo że medycyna zna sposoby, by im ulżyć. Co więc zawodzi?

Chroniczne zmęczenie: co to za tajemnicza choroba?

Postęp w zrozumieniu tajemniczej choroby, jaką jest zespół przewlekłego zmęczenia, hamują kontrowersje dotyczące jej przyczyn. Ale jesteśmy bliżej przełomu.

Dziecko nie rodzi się otyłe. Jak z tym walczyć? Mamy z jedzeniem relacje patologiczne

Dziecko nie rodzi się otyłe. Wpada w otyłość z winy rodziców i środowiska. 22 maja obchodzimy Europejski Dzień Walki z Otyłością.

Ekrany zmieniły pokolenie Z w armię neurotycznych zombie? Jest druga strona medalu

W książce „Niespokojne pokolenie” psycholog społeczny Jonathan Haidt stawia tezę, że m.in. media społecznościowe i smartfony niszczą dzieciństwo. Ale czy technologia ma tylko mroczną stronę?

Seksuologia do terapii! Po co ona dzieciom? Zostały nam w Polsce tylko dwa ośrodki

Kiedy państwo wycofuje się z opieki nad zdrowiem seksualnym dzieci i młodzieży, do gry wchodzi rynek. Tylko ten nie zawsze gra fair.

Seniorzy w kampanii. Kto i jak zamierza zadbać o ich los?

Debata prezydencka o polityce senioralnej w Warszawie okazała się farsą: główni kandydaci odrzucili zaproszenie, a ci, którzy przyszli, zaserwowali garść ogólników i azjatyckich anegdot.

Tragedia w Krakowie to krzyk o opamiętanie. Kiedy zaczniemy chronić tych, którzy nas ratują?

Dzisiejszy poranek w Krakowie zapisze się czarnymi literami w historii polskiej ochrony zdrowia. W Szpitalu Uniwersyteckim zamordowany przez pacjenta został lekarz, który poświęcił życie ratowaniu innych.

Lipoproteina: niewielu o niej wie, a może zwiększyć ryzyko zawału u młodych ludzi

Przyczyną zawałów serca w młodym wieku jest cząsteczka, o istnieniu której wie niewielu. Znana nauce od 60 lat, dopiero niedawno ujawniła groźne oblicze. A od maja oznaczanie jej niebezpiecznego poziomu trafi do pakietu dostępnych nam badań profilaktycznych.

Dzieci najczęściej umierają w nocy, boją się naszego lęku. „Płaczę, gdy wracam z dyżuru do domu”

Rozmowa z dr Katarzyną Żak-Jasińską, pediatrą zajmującą się opieką paliatywną, o przeżywaniu ostatnich chwil z dziećmi i szukaniu drogi powrotu do życia po ich stracie.

PAWEŁ WALEWSKI: – Dlaczego dzieci najczęściej umierają w nocy? KATARZYNA ŻAK-JASIŃSKA: – Wczesnym świtem, po cichu. Jakby nie chciały przeszkadzać. Rodzeństwo zazwyczaj wtedy śpi, a mama i tata mogą być tylko przy nich. Może dają tym ostatnim chwilom całą przestrzeń, pragnąc, by świat

Biegli niezbyt biegli. Sądy grają w ruletkę ludzkim losem, gdy tacy ludzie osądzają lekarzy

Problem z każdym rokiem robi się coraz poważniejszy. Brakuje lekarzy chętnych do sporządzania opinii dla sądów. Procesy więc ciągną się latami, a sędziowie desperacko szukają kogokolwiek, kto zgodzi się na rolę biegłego. Sytuacja wymaga natychmiastowych zmian.

Naga prawda o polskich szpitalach. Dotyk bez zgody, bezbronność w świetle jarzeniówek

Dotyk bez zgody, naga bezbronność w świetle jarzeniówek. W ochronie zdrowia intymność to fikcja, a godność przegrywa z rutyną i systemem, który nie widzi problemu.

Błonica, zabójczy relikt. A jeśli zakażonych jest więcej? GIS wszczął dochodzenie

Błonica we Wrocławiu to coś więcej niż medyczna ciekawostka. To ostrzeżenie, które musimy wziąć sobie do serca. Szczególnie że hospitalizowane od kilku dni dziecko może nie być jedynym zakażonym. Oto, co wiemy o samej chorobie i możliwych scenariuszach tej sytuacji.

Ptasia grypa krąży po świecie i mutuje. Czy okaże się bardziej zabójcza niż covid?

Ptasia grypa krąży po świecie, mutując i zakażając coraz więcej gatunków zwierząt. Na końcu szeregu są ludzie. Z własnej winy.

Terapia daremna: tu wola pacjenta się nie liczy, wygrywa strach. W Polsce to nadal wielkie tabu

Gdy medycyna przestaje leczyć, zaczyna podtrzymywać. Wola pacjenta nie ma jednak znaczenia, górę bierze strach: lekarzy, polityków, rodzin.

Nawrocki i antyszczepionkowa ignorancja. Niczym Duda – plecie, a pojęcia nie ma

Karol Nawrocki walczy z przymusowymi szczepieniami, choć nie bardzo wie, czym one są. Tymczasem w Teksasie, gdzie podobna retoryka ma się świetnie, zmarło właśnie na odrę niezaszczepione dziecko.

Lucy Letby: morderczyni noworodków czy niewinnie skazana pielęgniarka? Eksperci podważyli dowody

Po przeanalizowaniu 14 zgonów noworodków, do których wedle ławy przysięgłych przyczyniła się pielęgniarka Lucy Letby, panel specjalistów podważył prowadzące do skazania argumenty prokuratury. Wlk. Brytania mierzy się być może z najtragiczniejszą pomyłką w historii swojego sądownictwa.

Kennedy o krok od objęcia stanowiska. Będzie szaleć. Co to znaczy dla lekarzy, nauki, świata?

Pozwolę mu poszaleć na punkcie zdrowia, żywności i leków – wykrzyczał na jednym z wieców Donald Trump, odnosząc się do kandydatury Roberta F. Kennedy’ego jr. na stanowisko sekretarza ds. zdrowia. Jego nominat jest o włos od objęcia tego stanowiska.

Donald Trump w swoich mediach społecznościowych napisał: „20 lat temu autyzm u dzieci był z częstością 1:10 000, teraz jest 1:34. Wow! Coś jest naprawdę nie tak. Potrzebujemy Bobby’ego! Dziękuję. DJT”. Czy prezydentowi, o poglądach podobnych do swojego protegowanego nominata, chodzi

W opiece nad seniorem wybór jest zwykle zły albo gorszy. „Własna rodzina uczy lekarza pokory”

Lekarze dr Małgorzata Stompór i prof. Tomasz Stompór o medycynie schyłku życia: jak wygląda w polskiej rzeczywistości i co powinno się zmienić. A także o terapii daremnej i prawie do spokojnej śmierci.

PAWEŁ WALEWSKI: – Jak rodzeństwo lekarzy radzi sobie z opieką nad rodzicami w starszym wieku? MAŁGORZATA STOMPÓR: – Oj, różnie bywa. Mama ma 80 lat, tata 81 i oboje są niesprawni. U mamy udało się wyrównać niewydolność serca, ale cierpi na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) i w wyniku

Co o miłości mówią neurobiologia i medycyna

„Jest taka choroba, na którą od wieków szukano lekarstwa i nie znaleziono. Nazywa się miłość” – pisał prof. Andrzej Szczeklik.

Grypa: przyczajona i groźna. Zdumiewa, że największym placówkom grozi paraliż

Fala zakażeń grypą wymusza wprowadzenie ostrzejszych wymogów sanitarnych. Skąd ta niechęć do noszenia maseczek i mycia rąk? Niezwykła jest w naszym społeczeństwie alergia na wszelkie metody zabezpieczeń ograniczające rozprzestrzenianie drobnoustrojów.