Prosto z książki

chwili uciec przed Zagładą. A potem: jak potrzebna była współpraca wielu dyplomatów, takich jak ambasador Tadeusz Romer w Tokio, by akceptować „lipne” wizy. Ale przede wszystkim potrzebna była dobra wola konsula „z dalekiego kraju”, by wykazać się empatią – za cenę własnej kariery! – wobec obcych mu kulturowo Żydów z Polski. To jest arcyciekawe i Skotnicki rozwiązuje tę zagadkę. MARIAN TURSKI

Prosto z książki

. Młode pokolenie Niemców próbuje coraz intensywniej rozpatrywać czyny dziadków. Książka Wielińskiego mogłaby pomóc w zmianie mentalnego status quo. Może w Lueneburgu dojrzeje świadomość, że nie tylko garstka lekarzy i sanitariuszy odpowiadała za T4. Uwaga krytyczna: nieprawdziwa jest powtórzona w książce teza, że w Wannsee zapadła decyzja o „Endlösung”. Tam zdecydowano o logistyce. MARIAN TURSKI

Einsatzgruppen w Operacji Barbarossa

Za Wehrmachtem szły Grupy Operacyjne, masowo mordujące tzw. elementy niepożądane. Można słusznie zakładać, że doświadczenia tych oddziałów, zebrane podczas operacji Barbarossa, wpłynęły na podjęcie decyzji o masowej eksterminacji Żydów.

zadania. Ustanowione zostały cztery Grupy Operacyjne oznaczone literami. Dowódcą Grupy A został dr Franz Walter Stahlecker. Liczyła 1 tys. żołnierzy, jej terenem operacyjnym były kraje bałtyckie i tereny po Leningrad. Grupa B, 655 żołnierzy, Arthur Nebe, i Smoleńszczyzna, aż po przedpola Moskwy. Grupa

Nagrody Historyczne POLITYKI: Tegoroczne nominacje w kategoriach: prace naukowe, monografie i prace popularnonaukowe

Poniżej przedstawiamy nominacje do Nagród Historycznych POLITYKI za 2020 r. w kategoriach: prace naukowe, monografie oraz prace popularnonaukowe, publicystyka.

*** Nominowało Jury w składzie: prof. dr hab. WŁODZIMIERZ BORODZIEJ, prof. dr hab. DARIUSZ STOLA, dr hab. BOŻENA SZAYNOK, red. MARIAN TURSKI, prof. dr hab. WIESŁAW WŁADYKA, dr hab. MARCIN ZAREMBA.

Nagrody Historyczne POLITYKI: Tegoroczne nominacje w kategoriach: pamiętniki, źródła i debiuty

Poniżej prezentujemy nominacje w kategoriach: pamiętniki, źródła i debiuty. Za tydzień zapraszamy do zapoznania się z nominacjami za prace naukowe, monografie i prace popularnonaukowe.

wobec sąsiadów, wobec członków rodzin, wobec kapłanów, wobec dziedziców. Tylko 5 klas podstawówki, ale znakomite oczytanie i piękny, wręcz nowatorski język. Świetna literatura. MARIAN TURSKI *** Kategoria Źródła Dziennik Reni Spiegel. Życie młodej dziewczyny w cieniu Holokaustu, Wydawnictwo

Prosto z książki

... pomagali im (zmuszeni, oczywiście) w procesie ludobójstwa. Michał Wójcik rekonstruuje – a dotarł do niemal wszystkich dostępnych zeznań i świadectw – okoliczności wybuchu powstań w Treblince, Sobiborze i Auschwitz-Birkenau. Okrutnie szczerze. Nie owijając w bawełnę, nie oszczędzając surowych ocen. Wobec nikogo. Rzecz fascynująca: tragiczna, jednak podnosi na duchu. MARIAN TURSKI

Prosto z książki

sprawiedliwości dla słabszych, dla jednostki ludzkiej i dla grup społecznych. Również dla takich metafizycznych zjawisk jak zamordowany język zgładzonego narodu. Panie Włodku, jest mi Pan bardzo bliskim człowiekiem. MARIAN TURSKI

Prosto z książki

faktem bieżącym. I to w największym stopniu decyduje o uroku jego pisarstwa. Również dlatego, że Hen nie próbuje przedstawiać się jako obiektywny symetrysta. Wie, co ma komu do wygarnięcia. Dziękuję. MARIAN TURSKI *** Wcielenia przemocy Historia terroryzmu. Od starożytności do Da’isz, pod red

Prosto z książki

: (bez)ład informatyczny w świecie współczesnym; jak można kształtować orwellowskiego człowieka, gdy uzyska się odpowiednie algorytmy. W tej dziedzinie jestem ignorantem i może dlatego ona powaliła mnie na kolana. Jednak nie przypadkiem jeden z najlepszych uniwersytetów, Johnsa Hopkinsa w Baltimore, powołał ją na wykładowczynię. Jaka mądra ta Ania! MARIAN TURSKI

Eksterminacja narodu żydowskiego

Od programowego antysemityzmu Hitlera, wyłożonego już w „Mein Kampf” (Moja droga), do „ostatecznego rozwiązania” (Endlösung), czyli do eksterminacji ludności żydowskiej, prowadzić musiały etapy przygotowawcze, zarówno dla sprawców jak i ofiar.

potem – komory gazowe. W komorach gazowych Bełżca zginęło ok. 600 tys. Żydów, Sobiboru – ok. 250 tys., Treblinki – ok. 900 tys., Chełmna – co najmniej 150 tys., Majdanka – powyżej 100 tys., Oświęcimia-Brzezinki – 1–1,2 mln. W gettach w czasie akcji ich

Skąd się wziął mit wujka Stalina?

Uncle Joe, czyli Wujaszek Józio, to Józef Stalin. Dziś czytamy ze zdziwieniem, jeśli nie z przerażeniem, pochwały, jakie znajdujemy pod adresem tego zbrodniarza w literaturze amerykańskiej i brytyjskiej, w dokumentacji lub wspomnieniach mężów stanu i dyplomatów. Skąd się wziął ów mit?

. Amerykanie mieli co prawda zdecydowaną przewagę nad japońską flotą i lotnictwem, ale droga do ostatecznego dobicia wroga na lądzie była jeszcze otwarta. Bitwa o Okinawę była mordercza i uciążliwa. Trwała od 1 kwietnia do 21 czerwca. Na wyspie znajdowało się 120 tys. żołnierzy japońskich, ale przeciw

Nagrody Historyczne POLITYKI: Nominacje

Poniżej przedstawiamy nominacje do Nagród Historycznych POLITYKI za 2019 r. w trzech kategoriach: Debiuty, Pamiętniki i Źródła.

intelektualnej z najwyższej półki. Jego dziennik to nieocenione źródło dla badaczy losów i postaw inteligencji polskiej po II wojnie, dla badaczy kultury Polski Ludowej, a zwłaszcza jej życia muzycznego. MARIAN TURSKI Wiktor Woroszylski, Dzienniki, t. 1. 1953–1982, t. 2. 1983–1987

Nagrody Historyczne POLITYKI. Tegoroczne nominacje

W tym roku wyjątkowo prezentujemy nominacje w dwóch częściach: monografie i prace popularnonaukowe prezentujemy poniżej, a debiuty, pamiętniki i źródła pojawią się za tydzień na łamach POLITYKI. Laureatów Nagród Historycznych za 2019 r. ogłosimy w numerze 20. POLITYKI, ukazującym się 13 maja w kioskach, i na polityka.pl.

półmilionowego (czytanego przez dwa miliony) „Przekroju” uczyli się savoir-vivre’u, nowych nawyków kuchennych, poznawali Gałczyńskiego, Mrożka, Szaniawskiego, Borgesa, nowe prądy w malarstwie czy w jazzie. Zasłużona nominacja. MARIAN TURSKI Paweł Piotr Reszka, Płuczki. Poszukiwacze

Marian Turski: Auschwitz nie spadło z nieba

Nie bądźcie obojętni – apelował Marian Turski. Były więzień Auschwitz, nasz redakcyjny kolega, wziął udział w uroczystościach z okazji 75. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau.

połowy moich współwięźniów. Byliśmy razem w kolumnie 600-osobowej. Wedle wszelkiego prawdopodobieństwa nie doczekam już następnego jubileuszu. Takie są ludzkie prawa. Marian Turski: Przeżyłem dwa marsze śmierci. Po wojnie nic nie pamiętałem Dlatego wybaczcie mi, że w tym, co będę mówił, będzie trochę

Prosto z książki

dzienników. Ale skoro całość – to całość! Więc nie wiem, czy wydany tom „Rok 1939 w dzienniku Hansa Franka” to zwiastun czy już pierwszy tom zamierzonej całości? MARIAN TURSKI

Prosto z książki

udzielenia im wywiadu rzeki. MARIAN TURSKI *** Partia bez demonów Towarzysze z betonu, Przemysław Gasztold, IPN Warszawa 2019, s. 830 Często stawia się zarzuty młodym badaczom dziejów peerelowskich, że – bezradni w obliczu kilometrów zapisów archiwalnych źródeł – nie potrafią poza

Prosto z książki

. Kluczem dla Szabłowskiego są kuchnia i kucharze. Czy przeżyli dyktatorów? Czy trauma nie zmusi ich do milczenia lub zachowania anonimowości? Dotarcie do nich zajęło autorowi cztery lata. Chapeau bas! Świetne czytadło. MARIAN TURSKI *** Cztery gabinety Od Mazowieckiego do Suchockiej. Pierwsze rządy

To była zaplanowana rzeź

Co tak naprawdę stało się w 1943 roku na Wołyniu? Opowiada o tym. prof. Grzegorz Motyka, znawca polsko-ukraińskich stosunków.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w lipcu 2013 roku. Rozmowa z prof. Grzegorzem Motyką o przebiegu zdarzeń, ich podłożu, liczbie ofiar, rozkazodawcach i współczesnych sporach polsko-ukraińskich o wzajemne winy. Marian Turski, Jagienka Wilczak: – Ustalmy na początek, skąd się wzięła ta

Lech Wałęsa w 1989 r.: Jestem człowiekiem ewolucji

Rząd może powiedzieć, że „Solidarność” to jest walka z władzą albo groźba anarchii. I ma rację. Ktoś inny powie, że to walka o reformę. I też ma rację – mówił Lech Wałęsa 30 lat temu w rozmowie z Jerzym Baczyńskim i Marianem Turskim.

Laureaci Nagród Historycznych POLITYKI 2019 i sprzed 60 lat

No więc mamy jubileusz. w 1959 r. po raz pierwszy przyznaliśmy Nagrody Historyczne.

*** Skład Jury Nagród Historycznych POLITYKI:prof. dr hab. Włodzimierz Borodziej, prof. dr hab. Dariusz Stola, dr hab. Bożena Szaynok, red. Marian Turski (przewodniczący), prof. Wiesław Władyka, dr hab. Marcin Zaremba. Wybrane nagrodzone książki można nabyć na stronie: sklep.polityka.pl

Nagrody Historyczne POLITYKI – nominacje na 60-lecie nagrody!

Nagrody Historyczne POLITYKI obchodzą w tym roku 60-lecie.

przewodniczący jury red. Marian Turski (pomysłodawca Nagrody, od początku stojący na czele Kapituły) postanowił rozdzielić prace naukowe i popularnonaukowe. Poniżej prezentujemy NOMINACJE do Nagród Historycznych POLITYKI za książki wydane w 2018 r. W dziale prac naukowych i monografii Łukasz Garbal, Jan

Jak Wojtyła został papieżem

Jacek Moskwa ujawnia w swojej książce wiele sensacyjnych sekretów z kuchni konklawe, na którym w 1978 r. wybrano Karola Wojtyłę.

Tadeusz Drewnowski (1926-2018)

Odszedł literaturoznawca, wieloletni szef działu kultury POLITYKI, kolejny z moich przyjaciół.

O czym Karski rozmawiał z Rooseveltem

O czym rozmawiał słynny emisariusz polskiego podziemia z prezydentem Stanów Zjednoczonych?

Perła z popiołów

W omówieniu nagród skupiłem się tym razem na jednej, chyba szczególnej pozycji.

znany badaczom z wielu krajów, ale nie był takim wydarzeniem jak dziennik Anny Frank. Już kiedyś cytowałem Leszka Kołakowskiego: trzy najważniejsze osobiste wspomnienia z Zagłady to – „Spowiedź” Calka Perechodnika, „Dni długie jak wieki” Mariana Berlanda, „Dziennik

Biografia Sendlerowej nie ukazuje prawdy prostej i dlatego spotka się z krytyką

Książka Anny Bikont – którą za tydzień można będzie kupić z POLITYKĄ – to najpoważniejsza dotąd biografia Ireny Sendlerowej.

sklepie POLITYKI. Od środy 25 października w kioskach i salonach sprzedaży tylko z tygodnikiem POLITYKA. Myślę, że nie popełnię błędu, dzieląc ówczesne społeczeństwo na cztery zasadnicze kategorie: 1. ludzie lewicy przedwojennej, 2. ludzie dobrego serca, bez względu na ich oblicze polityczne

Rozmowa z prof. Grzegorzem Motyką w rocznicę zbrodni wołyńskiej

Rozmowa z prof. Grzegorzem Motyką w rocznicę zbrodni wołyńskiej – o przebiegu zdarzeń, ich podłożu, liczbie ofiar, rozkazodawcach i współczesnych sporach polsko-ukraińskich o wzajemne winy.

[Artykuł został opublikowany w lipcu 2013 r. w 70. rocznicę rzezi wołyńskiej]Marian Turski, Jagienka Wilczak: – Ustalmy na początek, skąd się wzięła ta data: 11 lipca 1943 r.? Jakie fakty spina?Grzegorz Motyka: – Dla mnie jest to data symboliczna – tego dnia oddaje się hołd

Nietypowe narracje

Wszystkie nagrodzone w tym roku książki wymykają się szablonom – odbiegają od (skądinąd dobrych i potrzebnych) schematów pracy historycznej.

Nowe państwo, nowy układ sił

Prof. Janusz Reykowski, członek Biura Politycznego KC PZPR, o zagrożeniach demokracji, nowym układzie sił i cechach dobrego przywództwa.

Wywiad ukazał się 17 czerwca 1989 r. (numer 24/1676). Marian Turski: – Proponuję, abyśmy porozmawiali nie o tym, co nas czeka w najbliższym tygodniu, a więc nie o drugiej turze wyborów, lecz o tym, co nastąpi po 18 czerwca, o układzie sil, który już teraz, po pierwszej

Wywiad z prof. Januszem Reykowskim, członkiem Biura Politycznego KC PZPR

25 lat temu prof. Janusz Reykowski wyrokował, czym poskutkują obrady Okrągłego Stołu, punktował zagrożenia, podkreślał potrzebę reform. Prof. Reykowski, wówczas członek Biura Politycznego KC PZPR, udzielił wywiadu Marianowi Turskiemu.

[Wywiad ukazał się 25 lutego 1989 roku (POLITYKA nr 8/1660)] Marian Turski: Oto mamy, panie profesorze, „okrągły stół”. Polska ogląda co wieczór serial polityczny, jakiego u nas jeszcze nie było. Serial, w którym dopuszczone zostały do głosu siły i nurty