Szwedzi ratujący ofiary wojny

Białe Autobusy – akcja szwedzkiego Czerwonego Krzyża podjęta w marcu 1945 r., w której uratowano kilkanaście tysięcy więźniów (w tym wielu Polaków) z niemieckich obozów koncentracyjnych, pozwoliła Szwecji wyjść z twarzą z wojny mimo sprzecznych z deklarowaną neutralnością ustępstw wobec Hitlera. Prawie z twarzą…

budy było niemożliwe, bo riksiarz nic by nie widział. Władzom niemieckim, stwierdza prof. Tomasz Szarota („Okupowanej Warszawy dzień powszedni”), pomysł się podobał i zleciły produkcję riksz fabryce Perkun, a później zakładom Steinhagena. Riksze zastępowały taksówki. Jeździło ich po Warszawie ok. 200–250, co wobec ok. 600 dorożek i ponad 500 wózków rowerowych do przewożenia towarów nie było dużo, ale riksze rzucały się w oczy.

Astrid z krainy kamieni

Nie tylko pisała dla dzieci, lecz również walczyła o ich prawa.

Szwecja w ruinie?

Europejska skrajna prawica marzy, aby w przyjmującej imigrantów Szwecji w końcu coś się popsuło. Dobry wynik populistów w niedzielnych wyborach w tym psuciu może pomóc.

określa się w Skandynawii od wieków burzliwe, chaotyczne i bezproduktywne dyskusje; w szerszym znaczeniu używany jest jako bezład i zamęt. TOMASZ WALAT ZE SZTOKHOLMU

Skandynawski problem z alkoholem

Już półtora wieku Szwedzi walczą z alkoholem, który doprowadzał ich do nędzy i degeneracji. Graniczące z prohibicją zakazy zmieniły kulturę picia, ale spożycie niewiele się zmniejszyło.

wprawdzie nie wyszło (w referendum poparło ją „tylko” 49 proc. głosujących), ale w 1917 r. wprowadzono system racjonowania napojów alkoholowych w formie książeczek, w których zapisywano każdy zakup mieszczący się w granicach miesięcznych norm: od 1 do 4 l alkoholu na osobę, w zależności od

Demokracja po szwedzku

Wśród Szwedów dominuje przekonanie, że ­post-demokracja nie jest jakąś jej nową wersją. Oznacza po prostu odchodzenie od zasad demokracji.

Szwedzi wprowadzają umowę na seks. Żeby było więcej wyroków?

Po fali #MeToo Szwedzi chcą zaostrzyć i tak już restrykcyjne kary dla przestępców seksualnych. Pojawia się jednak pytanie: czy chodzi o to, żeby było więcej wyroków, czy mniej gwałtów?

jako pierwsi zaczęliśmy posługiwać się nożem i widelcem. Szwedzi tak robią. Tomasz Walat ze Sztokholmu *** 21 lutego wraz z 8. numerem POLITYKI będzie można kupić film dokumentalny „Szwedzka teoria miłości”.

Szwedzka minister do uchodźców: Szukajcie szczęścia gdzie indziej

Magdalena Andersson przyznała samokrytycznie, że Szwecja nie jest w stanie zintegrować tak wielkiej liczby uchodźców ze społeczeństwem i zapewnić im podobnego standardu życia.

Daniel Carleton Gajdusek: noblista skazany za pedofilię

W Szwecji pokazano film o nobliście Danielu Gajdusku, którego odkrycie uratowało tysiące ludzi. U schyłku życia został skazany w USA za pedofilię. Podobnie jak w przypadku Polańskiego, rozpętała się wówczas dyskusja, czy wybitnym ludziom wolno więcej.

Jak Szwedzi rzucają palenie

Szwedzi, kiedyś naród nałogowych palaczy, dziś w Europie są najbliżej porzucenia palenia w ogóle. I zrobili to, nie rezygnując z nikotyny.

Sztokholm może przejść do historii jako miejsce nieudanych zamachów terrorystycznych

Centrum miasta zostało odblokowane i mieszkańcy Sztokholmu, którzy szybko je zapełnili, wyrażali poparcie dla działań policji i szybkiego usunięcia niebezpieczeństwa.

Szwecja wyciągnęła wnioski z zamachu Breivika w Oslo

Cztery osoby zginęły, a piętnaście zostało rannych w następstwie ataku z użyciem samochodu ciężarowego, do którego doszło w piątek po południu na głównej handlowej ulicy Sztokholmu.

Tajemnica szwedzkich kryminałów

POLITYKA będzie dołączać tego lata do kolejnych numerów szwedzkie kryminały. Lubią z nimi spędzać wakacje także sami Szwedzi.

Martine. Bo Hedström, jak na szwedzką feministkę przystało, zmienia mu płeć. Tomasz Walat ze Sztokholmu *** Mistrzowie skandynawskiego kryminału to licząca 10 tomów kolekcja, powstała we współpracy z wydawnictwem Czarna Owca. Wszystkie tomy dołączane będą do części nakładu

Dla odważnej minister ze Szwecji nie ma tematów tabu

Jak pokazuje przykład Szwedki Margot Wallström, szefując MSZ, czasami warto być dyplomatą niedyplomatycznym.

dalej wdraża feministyczną politykę zagraniczną. Jedyne, co może jej w tym przeszkodzić, to chwiejna pozycja mniejszościowego rządu socjaldemokratów i zielonych. Premier Stefan Löfven dołuje w sondażach. Utrzymuje się przy władzy głównie dzięki obawom przed prawicowymi populistami z partii Demokraci Szwecji. Tomasz Walat ze Sztokholmu

Henning Mankell: człowiek, który ożywił zbrodnię

Henning Mankell, zmarły niedawno szwedzki pisarz, twórca znanej z książek i filmów postaci komisarza policji Kurta Wallandera, dla rodaków był figurą wyjątkową. W Polsce miałby etykietę lewaka.

Duńska komisarz podniosła rękę na Google

Duńska komisarz Margrethe Vestager dobrała się do skóry Google oraz Gazpromowi i wyrasta na gwiazdę Komisji Europejskiej.

Szwecja: orgia nacjonalizmu w Falun

Gdy skandynawscy narciarze bili się o medale mistrzostw świata w Szwecji, na trybunach ich kibice stoczyli ze sobą wojnę na złośliwości i stereotypy.

Premier Finlandii przeciw oddłużaniu Grecji

Premier Alexander Stubb jest dziś bez wątpienia największym krytykiem oddłużania Grecji. W dodatku mówi głośno to, co wielu europejskich liderów boi się powiedzieć.

Finlandii stanął zatem przed taką samą polityczną ścianą jak Syriza u siebie. Zanim Grecy w negocjacjach z Unią pójdą na całość, powinni pamiętać, że mimo niewinnego wyglądu i szerokiego uśmiechu muminek to w końcu odmiana trolla, więc czasem bywa też skąpy i szalenie złośliwy. Tomasz Walat z Helsinek

Stolica zrównoważonego rozwoju

Sztokholm to jedna z najlepszych do życia stolic na świecie.

Szwedzkie muzeum grzechu

Szwedzka rewolucja seksualna właśnie trafiła do muzeum – dosłownie i w przenośni.

ekspozycji warto go przypomnieć: „Raz w Szwecji pewna nieletnia podwika/Śniła, że w raju nieziemsko się bzyka/Z krzykiem budzi się goła/Patrzy: Szwedzi dokoła/Bo jest w Szwecji, a raj ze snu gdzieś znika”. Wystawa „Szwedzki grzech” będzie czynna w Sztokholmie do 11 stycznia przyszłego roku. Tomasz Walat ze Sztokholmu

Szwedzkim dzieciom wolno wszystko

Szwecja utraciła kontrolę nad dziećmi – napisał znany psychiatra i wywołał obyczajową burzę po drugiej stronie Bałtyku.

. Mimo rosnącej ostatnio paniki wokół książki Eberharda Szwecja – przynajmniej według statystyk – radzi sobie nieźle z wychowaniem dzieci. UNICEF, organ ONZ zajmujący się opieką i prawami dziecka, postawił Szwecję na piątym miejscu w międzynarodowym rankingu powszechnego dobrostanu dziecka. UNICEF nie mierzy jednak dobrostanu rodziców dorastających bachorów. *** Tomasz Walat ze Sztokholmu

Czy Szwecja jest rzeczywiście neutralna?

Szwecja przez lata podsłuchiwała na Bałtyku Rosjan i przekazywała dane Amerykanom. W Sztokholmie coraz głośniej mówi się, że neutralność to już tylko kosztowna fanaberia.

międzynarodowym. Dziś w zasadzie tylko Austria i Szwajcaria spełniają kryteria neutralności. Szwecja nie ma jednak tak dogodnego położenia, jak te dwa kraje. Przez dwa ostatnie wieki udało się jej uniknąć wojen, w dużym stopniu dzięki naginaniu swojej neutralności. Tomasz Walat ze Sztokholmu

Pustoszeją więzienia w Szwecji

W Szwecji zamiast więźniów zamykają więzienia. Doszło do cichego buntu sędziów, którzy nie chcą karać tak surowo, jak oczekują tego politycy.

– mówi. Według niego, interes społeczny rozmija się tu z interesem mediów, które traktują informacje o przestępstwach jak produkt komercyjny. I zwiększają poczucie zagrożenia nie gorzej niż szwedzkie kryminały. Wykorzystują to politycy i dlatego konflikt między nimi i sędziami narasta. Tomasz Walat ze Sztokholmu

Szwedzkie dyskusje o wprowadzeniu Euro

10 lat temu Szwedzi odrzucili w referendum wprowadzenie euro i nadal się nie palą do wspólnej waluty. Właściwie dlaczego?

Szwecja: rośnie przemoc kobiet wobec mężczyzn

W Szwecji, podobnie jak w całej Europie, walczy się dziś z przemocą wobec kobiet. Przy okazji dostrzeżono przemilczane dotychczas zjawisko: rosnącej agresji kobiet wobec mężczyzn.

Skandynawski Hannibal Lecter okazał się kłamcą

Przyznał się do 33 morderstw, za 8 został skazany. Teraz wychodzi na jaw, że być może nikogo nie zabił. Dlaczego Thomas Quick wprowadzał w błąd szwedzki wymiar sprawiedliwości? I dlaczego dobrowolnie skazał się na dożywocie?

Dlaczego Skandynawowie tak lubią kawę? Warto wiedzieć, czym jest „fika”

Najwięcej kawy piją Skandynawowie. Wysoka konsumpcja tego napoju ma wpływ na ich styl życia, zwyczaje społeczne i kulturalne, a nawet na politykę.

Co Szwedzi kochają na zabój? Łodzie

Gdyby Szwedzi musieli się ewakuować z lądu, dla każdego znalazłoby się miejsce na łodzi. Mają ich ponad milion. A swoją wodą mogliby napoić całą Europę.

Pokojowa Szwecja sprzedaje najwięcej broni

Pokojowa Szwecja jest największym na świecie eksporterem broni w przeliczeniu na mieszkańca. I wbrew oficjalnej polityce sprzedaje ją także dyktatorskim reżimom, co pokazała niedawna dymisja ministra obrony.

Skandynawowie też będą pracować dłużej

W krajach skandynawskich też zapowiedziano podwyższanie wieku emerytalnego, chociaż i tak należy on do najwyższych w Europie i to niezależnie od płci przyszłego emeryta.

Sensacja archeologiczna na dnie Bałtyku

Sensacja! Kopalnia złota dla archeologów i historyków! – tak powitano odnalezienie w pobliżu bałtyckiej wyspy Olandia wraku okrętu „Mars”, który w połowie XVI w. był największą i najnowocześniejszą jednostką tego typu na świecie.

Zamieszkać w kościele? Czemu nie

Szwedzki Kościół, do niedawna państwowy, przeżywa kryzys: pustoszeją świątynie i brakuje pieniędzy na ich utrzymanie.

Noble ekonomiczne - po co to komu?

Nie ufajcie ekonomistom! Pod takim hasłem toczy się w Szwecji dyskusja o Noblu dla przedstawicieli tej nauki.

Szwecja: Na równouprawnieniu zyskali mężczyźni

Po latach walki o równouprawnienie okazuje się, że więcej na zmianach zyskali mężczyźni niż kobiety.

Panie przejmują stery rządów w Danii

Po dekadzie rządów prawicy wybory w Danii wygrała lewica, a socjaldemokratka Helle Thorning-Schmidt szykuje się do objęcia teki premiera. Ale za jej plecami wyrasta już następczyni, 27-letnia Johanne Schmidt-Nielsen.

Szwedzki - język urzędowy Finlandii

Polacy i Litwini wdali się w kolejną awanturę o język. Po drugiej stronie Bałtyku Finowie i Szwedzi od lat mają receptę, jak zażegnać podobny konflikt.

Norwegowie rozwijają hodowlę dorsza

Ryby głosu nie mają. Gdyby jednak dorsz przemówił, zacytowałby zapewne Marka Twaina: „Wiadomość o mojej śmierci była przesadą”.

Unijne granice: w Danii więcej celników

Na duńskich granicach przybędzie celników. Czy to koniec unijnej otwartości, czy jedno wielkie nieporozumienie?

Piraci na morzach, marynarze w strachu

SOS – międzynarodowy sygnał wołania o pomoc – brzmi teraz w nowej wersji: Save Our Seafarers, ratujcie naszych marynarzy. Prawie ośmiuset gnije dziś w niewoli.

Rosyjska mafia w Szwecji

Rosyjskojęzyczne grupy przestępcze prosperują w Szwecji, ale rozwijają działalność w całej Europie, raportuje sztokholmski instytut bezpieczeństwa. Krajem bardzo narażonym na działania rosyjskiej mafii jest też Polska.