Pasterze Rzeczpospolitej

Co to znaczy przepraszam

Prezydent Aleksander Kwaśniewski

Kotlet z Baraniny

Lot koszący ministra

Rozdawanie deficytu

Tydzień w kraju

Cytaty

Tydzień na świecie

W trybie doraźnym

Lech Kaczyński przestał być ministrem sprawiedliwości, mimo otaczającego go nimbu najlepszego szefa resortu i najpopularniejszego polityka prawicy. Zastąpił go Stanisław Iwanicki, były zastępca prokuratora generalnego, przewodniczący sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka, fachowiec dystansujący się wyraźnie od politycznych gier.

Zbyt gorący kartofel

W miniony piątek mieliśmy kolejny sygnał, że polska gospodarka coraz mocniej trzeszczy. Wystarczyło kilka godzin, by tak ceniony za swą siłę i stabilność złoty stracił aż 7 proc. ze swej wartości. W pewnej chwili za dolara w kantorach trzeba było płacić po 4,30–4,40 zł, a na rynku bankowym niewiele mniej. Po południu emocje trochę opadły, ale i tak nasza narodowa waluta zarówno wobec euro jak i dolara w jeden dzień osłabła o blisko 5 proc. W poniedziałek też było bardzo nerwowo, a złoty znowu zaczął spadać. Czy to już koniec okresu jego stabilności i początek ostrych wahań, które na pewno nie posłużą gospodarce? Czy twarda złotówka, o którą z takim uporem walczył Leszek Balcerowicz, przechodzi właśnie do historii?

Kopytko Kasztanki

Największą atrakcją dla szkolnych wycieczek w stolicy w dalszym ciągu są Łazienki, lotnisko i Stare Miasto. Starsze pokolenie chętnie ogląda Zamek Królewski i grób ks. Jerzego Popiełuszki. Popularność traci Pałac Kultury i Nauki, gdzie za sam wjazd na 30 piętro, bez zwiedzania pałacowych sal, płaci się już 9 (ulgowo) i 15 zł. Zdaniem przewodników z warszawskiego biura Trakt, najchętniej zwiedza się te miejsca, do których można wejść za darmo (Sejm, Cmentarz Powązkowski, gmach giełdy).

Karty śledztwa

10 lipca 2001 r., 60 lat po zbrodni, uczczono w Jedwabnem pamięć zamordowanych Żydów. Ale śledztwo prowadzone przez Instytut Pamięci Narodowej trwa. Warto, na spokojnie już, wyjaśnić jego znaczenie, wyjaśnić też znaczenie ekshumacji. Dzięki IPN ujawniamy część tajnych dotychczas lub nieznanych dokumentów dotyczących także zbrodni w Radziłowie.

Sekretarz pamięci

Kiedy w 1992 r. Andrzej Przewoźnik rozpoczynał sekretarzowanie Radzie Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa, nie przekroczył jeszcze trzydziestki. A tu na głowę zwaliły mu się sprawy wagi państwowej i międzypaństwowej: wojna pomnikowa z mniejszością ukraińską, konflikt wokół Cmentarza Orląt we Lwowie, Katyń, Charków, Miednoje, Jaworzno, Treblinka, Bełżec, Chełmno, Lenino, Wołyń, Kazachstan, Łambinowice. Teraz Jedwabne, jedno z najtrudniejszych zadań, jakie przyszło rozwiązać w jego urzędniczej karierze. Od wojny minęło pół wieku, a on wciąż po niej sprząta. Ale przede wszystkim sprząta po komunizmie.

Arcydzieło zniszczenia

Światowej sławy artyści, uczestnicy imprezy pod nazwą Konstrukcje w Procesie, tworzyli i zostawiali swoje dzieła wartości setek tysięcy dolarów w różnych miastach na świecie. Trzy z siedmiu edycji przedsięwzięcia odbyły się w Łodzi. Nikt nie spodziewał się zapewne, że powstałe tu prace skończą w skupach złomu, wyrzucone na śmietnik lub spalone w piecach. Ojcowie imprezy – a są nimi założyciele łódzkiego Muzeum Artystów – aż boją się ujawnić prawdę światu.

Akademia Obszarnicza

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego – Akademia Rolnicza stała się najbogatszą uczelnią w Polsce. Dzięki ziemi, która była w jej posiadaniu. Teraz na jej dawnych obszarach ma powstać nowe 10-tysięczne miasto, a także kilka czynszówek, osiedle dla bogaczy, wille dla dyplomatów, pole golfowe, stadion i hipermarket. No i słynna Świątynia Opatrzności. W samej uczelni obok radości z dostatku pojawił się lekki niepokój o podwójną – akademicką i biznesową – tożsamość SGGW.

Mur, cegiełki, furtki

Eksperci Państwowej Komisji Wyborczej w ciszy gabinetów przygotowują specjalną instrukcję do finansowych przepisów ordynacji, która potem ma być rozesłana do komitetów wyborczych, kiedy tylko te zostaną zgłoszone do PKW (stanie się to najpóźniej 4 sierpnia). Robią to po to, aby sprawozdania z najbliższej kampanii wypadły lepiej niż te prezydenckie, z których żadne nie znalazło uznania Komisji. Starają się zatem już teraz przewidzieć wszelkie możliwe chwyty przy pozyskiwaniu funduszy na nadchodzące wybory.

All rise, sąd idzie

Brytyjski sędzia Richard May w Hadze pyta beznamiętnym głosem: „Czy przyznaje się pan do winy?” Zamiast odpowiedzieć oskarżony Slobodan Miloszević mówi, że jego proces służy jedynie „fałszywemu uzasadnieniu zbrodni NATO” w Jugosławii. Ale procedura karna przewiduje wypadek krnąbrnego zachowania oskarżonego. Odpowiedź nie na temat oznacza tyle, że podsądny nie przyznaje się. Bezprecedensowy proces – po raz pierwszy przed sądem międzynarodowym staje przywódca obcego państwa – burzy nasze wyobrażenia o suwerenności państwa i zagraża na przyszłość krwawym dyktatorom, przynajmniej pomniejszym.

Pinokio z Krainy Czarów

Kiedy przed siedmioma laty Silvio Berlusconi był przez siedem miesięcy premierem, kierował jednocześnie dziesiątkami swoich firm, w tym wielkim koncernem telewizyjnym Mediaset z trzema ogólnokrajowymi kanałami. Zapewniał, że rozdzieli swe rozmaite funkcje, ale na obietnicach się skończyło. Czemu więc miałby uczynić to teraz, po ponownym zwycięstwie w wyborach?

O jeden most za drogo

Rok temu pierwszy samochód i pierwszy pociąg przejechały mostem łączącym Kopenhagę w Danii z Malmö w Szwecji ponad cieśniną Bałtyku. Most zbudowano za pieniądze obu krajów specjalnie po to, by dwie połacie ziemi z cieśniną w środku można było nazywać europejskim regionem Øresund. Miał nim popłynąć nieprzerwany strumień ludzi i pieniędzy. Szczegóły rozpracowano logistycznie, statystycznie i prognostycznie, pozostało zacierać ręce w radosnym oczekiwaniu na zyski. Minął rok i z podliczeń wynika, że ludzie podeszli do mostu, jakby bali się utopić.

Z czym do Toli

Małe requiem piosenkowe

[dla koneserów]

Namiętność wśród anten

[dla koneserów]

Rękopis Alfonsa van Worden

[dla każdego]

Sexy beast

[dla każdego]

Człowiek z multipleksu

Trzy lata temu, gdy rozpoczynano w Polsce budowę pierwszych multipleksów (kilkanaście sal kinowych pod jednym dachem), na rynku filmowym panowała euforia. Pojawiły się polskie superprodukcje, a rodacy zaczęli na nie tłumnie chodzić. Wydawało się więc, że wielkie centra kinowe staną się na lata najpopularniejszymi przybytkami masowej rozrywki. Na razie tak nie jest.

Archeologia zjednoczonej Europy

[tylko dla znawców]

Sztuka wygrywania

[warto mieć w biblioteczce]

Mistrz zdziwień

[nie zaszkodzi przeczytać]

Każdy jest, jaki jest

Tove Jansson pytana, którą z muminkowych postaci chciałaby być, odpowiadała, że chętnie małą Mi, która gryzie kogoś w nogę i śmieje się z tego; Hatifnatem, bo nie musi odpowiadać na pytania; Mamą Muminka, bo na nią zawsze można liczyć, a najchętniej Włóczykijem, bo jest wolny i lubi szukać nowych dróg.

Ślizg we fluid

Kiedyś były gazetki odbijane na ksero i nikt nie miał wątpliwości, że to one właśnie są przejawem rodzimej kultury alternatywnej. Potem cienkie zrazu broszurki przekształciły się w coraz bardziej fachowo drukowane magazyny, a granica między alternatywą a niealternatywą jęła się rozmywać. Dziś w salonach Empiku można kupić rozmaite pisma dla miłośników graffiti, hip-hopu lub tatuażu, zaś w pubach i kawiarniach dostać za darmo bogato ilustrowane magazyny informacyjno-publicystyczne lansujące „podziemne” mody i luźny styl życia.

Wakacje z agentem

Przeciętny telewidz jest odporny na nudę jak szwedzka stal na korozję. Dowodem na to jest zwłaszcza program letni, w którym powtarza się to, co już było. Widownia, choć nieco krócej niż w zimie, nadal tkwi przed małym ekranem, nawet gdy po raz kolejny zabawia ją Hans Kloss.

Amazonka do wyboru

Niedawno na łamach „Gazety Wyborczej” ukazał się apel grupy reżyserów filmowych do KRRiTV oraz Sejmu i Senatu w sprawie wstrzymania emisji programu pt. „Amazonki”, którego rozpoczęcie Polsat zapowiedział na 8 lipca br. „Polityka” zwróciła się do Juliusza Machulskiego, który nie podpisał się pod listem, o skomentowanie jego stosunku do reality show.

Czarterem taniej

Zamknąć w niedzielę?

Mają kartę, płacą gotówką

Pekao SA do sądu

ZUS: będą konta, ale nie dla wszystkich

Mniej państwowych firm

Przybywa aferzystów

Polska znów w ogonie

Długi tanie niesłychanie

Zatory płatnicze znowu paraliżują gospodarkę. Przedsiębiorstwa nie płacą, bo same nie mogą doczekać się pieniędzy od dłużników. Nie wszyscy jednak muszą z tego powodu się martwić. Finansowe korki oznaczają boom dla firm trudniących się handlem długami.

Porażeni prądem

1 lipca, po raz drugi w tym roku, wzrosły ceny energii elektrycznej. Podwyżkę uzasadniono w sposób tradycyjny, powołując się na rosnące koszty wytwarzania i przesyłu prądu oraz konieczność uwzględnienia inflacji. Przy okazji wypominano odbiorcom, że choć płacą za energię elektryczną coraz więcej, to wciąż mniej niż jest ona warta. Ile zatem kosztuje polski prąd i dlaczego jest tak drogi?

Puste domy

W ofertach sprzedaży mieszkań można dziś przebierać: w największych miastach na kupującego lokal z drugiej ręki czeka ich średnio 12. Na amatora nowego mieszkania przypada przeciętnie 6–7 propozycji deweloperów i spółdzielni. W wielu nowo zbudowanych biurowcach wynajęto zaledwie połowę powierzchni. Rozpędzone koło inwestycyjne kręci się jednak nadal: w tym roku wyniki budownictwa mają być rekordowe.

Model trzy plus jeden

Istnieją jeszcze plemiona, które podobno nie kojarzą prokreacji z seksem i przyjmują narodziny potomstwa po prostu jako dar boży. My jednak żyjemy w świecie, w którym na skutek nadmiaru wiedzy nic nie jest proste. Niemożność posiadania dzieci nie jest już jednak traktowana jak wyrok losu, lecz możliwa do pokonania przeszkoda, której obejście wymaga pewnej pomysłowości.

Bije cicho

Ta data przejdzie do historii medycyny: 3 lipca br. w amerykańskim szpitalu uniwersyteckim w Louisville, w Kentucky, wykonano pierwszą na świecie operację wszczepienia w pełni autonomicznego mechanicznego serca. Sztuczny narząd ma wielkość grapefruita, waży 900 g i pracuje dzięki baterii wielkości pagera, którą można ładować przez skórę. Pacjent z takim sercem będzie mógł swobodnie poruszać się i normalnie żyć.

Czarna konspira

Zwalista sylwetka, wygolona czaszka tu i ówdzie poznaczona bliznami, ciężkie buty w kolorze czarnym, takież spodnie i koszulka, czerwone szelki. Całą prawą rękę Olka pokrywają tatuaże: znaki runiczne i czerwono-pomarańczowe płomienie, pajęczyna wokół łokcia, a powyżej – biało-czerwona flaga i słowa-klucze: Rasa, Honor, Ojczyzna, do tego wojownik zakuty w zbroję, herb Gdańska, wilk i charakterystyczna czapa Ku-Klux-Klanu. Na odmianę, na lewym przedramieniu, samotnie, w wianuszku różyczek, widnieje subtelny konterfekt narzeczonej skina. – Przedtem – powiada wskazując blizny – byłem żołnierzem ulicznym, teraz uważam się za żołnierza politycznego.

Plama na nowym dywanie

Nic nie jest teraz za darmo. Można kupić rzeczy, ludzi. Można miłość. Można także śmierć. Fachowiec bierze drogo. Amator parę groszy.

Między Kantem a Wolterem

– To nie była instynktowna decyzja, to było natchnienie – wyjaśnia 50-letni Janusz Mames, od ośmiu lat mieszkaniec szałasu w lesie pod Mińskiem Mazowieckim. Uważa się za szczęściarza, bo jest wolny jak nikt inny na świecie. Od żony, od podatków i od poczucia winy. Regina – kobieta jego marzeń – przychodzi czasem do lasu pod postacią anioła.

Wyścig trwa

Ledwo zakończył się tegoroczny Giro d’Italia – Wyścig Dookoła Włoch, rozpoczął się jego dodatkowy etap, sądowy. Spośród dziesięciu najlepszych kolarzy wyścigu aż czterech zostało oskarżonych o stosowanie dopingu. Na liście prokuratora znalazło się 86 nazwisk.

„BMW, stan idealny”

„Tydzień w kraju”

„Opinie”

„Bertolt, Kurt i Kazik”

„Ofiara na wyłączność”

„Siwe włosy ludzkości”

Dział kadr

Napisz powieść z Pilchem

Rok bez siedmiu minut

Łasica na łyżwach

„Teleexpress” na zakręcie

15 lat „Teleexpressu”, TVP 1

Opinie

Tramwajowe koło historii

Dyrdymałki

Wewnętrzny przymus spontanicznej rekonstrukcji

Jest z reguły mężczyzną. Może posiadać stary czołg, transporter, samochód albo rower, może mieć tylko mundur, a niech nawet luźną lufę. Może to coś mieć po tacie, może to kupić, wymienić albo znaleźć. Może być bogaty, biedny albo i nawet nic nie mieć. Właściwie wystarczy, żeby kochał. Tak, musi kochać technikę wojskową. To wszystko. No może poza jednym: to że kocha technikę, nie znaczy, że kocha wojnę; jeśli darzy uczuciem hitlerowski wóz pancerny, to nie znaczy, że kocha samego Hitlera, jeśli zakłada na siebie bolszewicki mundur, to wcale nie znaczy, że ma ciągoty do światowej rewolucji.

Polityka i obyczaje