Co to jest płaca godziwa? Pytanie powróciło, gdy w wyniku protestów pielęgniarek rząd wysupłał po 203 zł podwyżki dla każdego zatrudnionego w służbie zdrowia, a pielęgniarki odpowiedziały, że to za mało. Pojawiły się etyczne wątpliwości tyczące losu ludzi mało zarabiających, a wykonujących szanowany i niezbędny zawód. Czy „godziwość” dochodów jest kategorią ekonomicznie dającą się zobiektywizować, czy psychologiczną, subiektywną? Jednocześnie stale pojawia się motyw zarobków tak wysokich, że aż niemoralnych, choćby ludzi zarządzających nierentownymi państwowymi przedsiębiorstwami, urzędników samorządowych i radnych. Kto zatem w Polsce zarabia za mało, a kto za dużo? I co to jest mało, a ile to jest dużo? Ile w tym społecznych intuicji czy wygórowanych aspiracji, a ile ekonomicznych realiów, twardych arytmetycznych prawidłowości? Czy to się da wyliczyć?
Małgorzata Niezabitowska. Wydawca księgi „Dziesięciolecie Polski Niepodległej 1989–1999”
Co ojciec zaczął, syn kontynuuje. Za zgodą prezydenta Busha młodszego, syna pogromcy Iraku w wojnie nad Zatoką, lotnictwo amerykańskie wespół z brytyjskim zaatakowało irackie cele wojskowe. Na Bliskim Wschodzie zapłonęło jeszcze jedno ognisko konfliktu.
Z tegorocznego Berlinale na pewno zapamiętam doktora Hannibala Lectera, częstującego podsmażonym móżdżkiem dawcę owego organu, następnie Emmę Thompson umierającą na raka w filmie „Wit” (szkoda, że nie dostała nagrody aktorskiej), biednego chłopca z „Pekińskiego roweru”, rozwożącego przesyłki po wielkim nieludzkim mieście, a także parę kochanków z „Intymności”, którzy uprawiają seks raz w tygodniu, nic ponadto o sobie nie wiedząc.
W ubiegłym tygodniu, podczas debaty o kodyfikacji karnej, Sejm zmienił się w Izbę Strachu i Represji. Posłowie ze wszystkich klubów w trosce o bezpieczeństwo obywateli opowiedzieli się za rygorystyczną polityką karania, lansowaną przez ministra sprawiedliwości Lecha Kaczyńskiego. Z kolei szef MSWiA Marek Biernacki ogłosił nową policyjną strategię walki z przestępczością pospolitą pod kryptonimem „17 razy 5”.
Przewodniczący OPZZ Maciej Manicki publicznie ostrzegł, że PKN Orlen SA nosi się z zamiarem wykupienia połowy akcji niemieckiej rafinerii w Leuna. Chce temu zapobiec, bo uważa, że Orlen wpadnie w pułapkę i sam zostanie łatwym łupem dla któregoś z wielkich koncernów. Wśród ekspertów zdania na ten temat są podzielone. Orlen jest oburzony publiczną debatą nad interesami prywatnej spółki.
Chociaż prace nad nową ordynacją wyborczą do Sejmu i Senatu formalnie dobiegną końca w marcu, wszystkie kluczowe kwestie zostały właściwie rozstrzygnięte. Chodzi o podział na okręgi, liczbę mandatów w okręgach, kształt listy krajowej, metodę przeliczania głosów na mandaty i sposób finansowania kampanii, a jednocześnie partii politycznych. Można co najwyżej oczekiwać drobnych korekt granic okręgów wyborczych.
Polska policja gromadzi i wykorzystuje dane pochodzące z kodu ludzkiego DNA. Stosowane procedury nie są jednak do końca zgodne z europejskimi zaleceniami. Rodzą się obawy, że policja może o nas wiedzieć zbyt wiele. Toczą się więc dyskusje, jakie przepisy należy znowelizować lub wprowadzić, co gromadzić w banku danych genetycznych i kto miałby sprawować nad nim pieczę.
Wnioski o dostęp do teczek komunistycznych służb specjalnych idą jak gorące bułeczki. W czytelniach Instytutu Pamięci Narodowej może się jednak okazać, że wydane nam materiały mają cierpki smak.
Reakcja Europejczyków na chorobę szalonych krów jest tyleż pełna paniki, co tajemnicza. Tajemnicza jest skala zjawiska, nasilenie lęku mierzone stosami wołowiny, które zalegają chłodnie. Tajemnica domaga się wyjaśnienia. Zaś początek wyjaśnienia tkwi chyba w prionie. Bo prion ucieleśnia najgorsze koszmary ludzkości. Koszmary, które wracają w mitach, w baśniach, w plotkach szerzących się przez wieki. W mitach o przemianie dobrego w złe, w plotkach o truciźnie, którą ktoś dosypuje do studni.
Bill Clinton przed 8 laty rozpoczął swe urzędowanie od nieudanych prób przeforsowania ustaw gwarantujących homoseksualistom prawo służby w armii amerykańskiej. George Bush, pomny potknięć swego poprzednika, skierował swą energię na sprawy zdecydowanie mniej kontrowersyjne. Przed dyskusyjnymi planami obniżek podatków, kuracji systemów socjalnych i emerytalnych – poszła reforma systemu edukacji publicznej.
USA, Rosja i Unia Europejska targują się o bezpieczeństwo świata. Europa lansuje plan stworzenia wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, Amerykanie – program budowy własnego systemu obrony przeciwrakietowej, Moskwa dąży do powstrzymania rozszerzenia NATO. Wynik sporu będzie miał kolosalne znaczenie dla Polski, która powinna uparcie bronić swego interesu.
– Irlandii należą się oklaski, a nie reprymenda! – zawołała głośno pani wicepremier Mary Harney, a echo po Dublinie poniosło jej opinię w znacznie ostrzejszych słowach: – Ci impotenci z Brukseli z zazdrości wymyślają jakieś idiotyczne zalecenia, których nie potrafią ani zastosować, ani nawet porządnie wyrazić! Po stronie urażonego rządu republiki Irlandii, która jest absolutnym prymusem Unii Europejskiej we wszystkich podstawowych wskaźnikach, stanęła opozycja parlamentarna i związki zawodowe, prasa i biznes, banki i naukowcy.
Żyjemy w czasach, w których świat przedstawiony w mediach jest ważniejszy od świata rzeczywistego. Obok sporu wokół przeszłości Joschki Fischera Niemcy mają spór o Borisa Beckera, a przy okazji ogólnonarodową debatę na temat wzorów osobowych lansowanych dziś w Niemczech i zmiany publicznych nastrojów. I o tym warto pomówić. Ponieważ w formach sportowych manii – jak u nas dziś wokół Adama Małysza – ujawnia się także, jak to mawiają Niemcy, duchowa sytuacja epoki.
[dla każdego]
[dla koneserów]
Rozmowa ze Stanisławem Drzewieckim, 13-letnim pianistą, laureatem Paszportu „Polityki”
Warszawski koncert Marilyn Mansona wywołał debatę. Stanęły fundamentalne pytania o granice ekscesu, prowokacji, zabawy ze złem. Tymczasem Manson nie jest ani pierwszym, ani jedynym „demonem sceny”, prawdziwym zaś paradoksem wydawać się musi fakt, że w świecie, w którym tyle razy obalano wszelakie tabu, wciąż tak dobrze sprzedaje się skandal.
Nie słabnie wrzawa wokół stołecznej galerii Zachęta, rozpętana szarżą Daniela Olbrychskiego, a spotęgowana wystawieniem rzeźby przedstawiającej papieża przygniecionego meteorytem. Jedni atakują, inni bronią, warto jednak zająć się ogólniejszymi pytaniami: jaką sztukę powinno się w Zachęcie pokazywać, a jaką ignorować, komu lub czemu galeria winna służyć? A ponieważ jest to placówka utrzymywana z budżetu państwa, dochodzi jeszcze jedno pytanie: jak dalece władze winny się wtrącać w sztukę, którą opłacają z naszych podatków? I od tej ostatniej sprawy wypada zacząć.
[warto mieć w biblioteczce]
[nie zaszkodzi przeczytać]
Oto sukces artystyczny, którego Teatr Wielki oczekiwał niczym kania dżdżu. Premiera moniuszkowskiego „Strasznego dworu” jest jedną z bardziej udanych realizacji na tej scenie w ostatnich kilku sezonach.
Jerzy Turowicz: „Bardzo chętnie zrobiłbym ostrą selekcję i porządki [w archiwum]”. Anna Turowiczowa: „No, nie wydaje mi się” (Z rozmowy z Barbarą Łopieńską, 1997).
Jak pokonać nieśmiałość – radzili po Raporcie (POLITYKA 5) nasi internetowi czytelnicy. Z ich listów wyraźnie wynika też, że moda na przebojowy styl bycia nie wszystkim się podoba.
O Dolinie Strugu zrobiło się głośno, bo tu z pomocą pieniędzy z Brukseli realizowano eksperymentalny program ożywienia terenów wiejskich.
Zaczęło się od załamania na rynku pojazdów użytkowych, potem kryzys dotknął również osobowych. Zbankrutował koncern Daewoo, wzrosły podatki, a kraj zalała fala używanych aut z indywidualnego importu.
W reportażu („Naprzykrzyło się grzebać” POLITYKA 4) opisaliśmy zbrodnię dokonaną zimą 1945 r. w Aleksandrowie Kujawskim na polskich Niemcach. Zabijali milicjanci dowodzeni przez miejscowego komendanta Mateusza Pawlaka. Aleksandrów nie był jakimś wyjątkiem, cywilnych Niemców mordowano wówczas – tuż po przejściu frontu – w całym powiecie nieszawskim. I nie chodziło o odwet za bestialstwa dokonane przez hitlerowców. Cel był bardziej prozaiczny, rabunkowy.
Temat 14 dywizji SS Galizien, hitlerowskiej formacji złożonej z Ukraińców, zdominował ostatnio polskie media, a to za sprawą filmu Juliana Hendy’ego „SS w Brytanii”, wyprodukowanego dla brytyjskiej telewizji ITV. Hendy stworzył interesujący obraz, ale nie ustrzegł się uproszczeń.
– Dziś mamy tylko taki wybór: albo duża armia z kijami w ręku i na hulajnogach, albo armia mniejsza, w której za sześć lat co trzeci żołnierz będzie wyposażony według standardów NATO – uważa minister obrony Bronisław Komorowski.
Jeśli Polacy wybrani wedle kryterium posiadania dyplomu wyższej uczelni mają potomstwo powyżej osiemnastki, to w 8–9 przypadkach na 10 ich dzieci studiują albo studiowały. Miejsce zamieszkania, liczebność rodziny i jej kondycja finansowa odgrywają mniejszą rolę przy decyzji o dalszej edukacji.
Internet: Strony muzyczne popularniejsze od erotycznych
Pod koniec 1997 r. media obiegła tyleż kuriozalna co wstrząsająca wiadomość: w Japonii 685 dzieci doznało ataku epilepsji pod wpływem nadawanej w telewizji kreskówki. W ten sposób świat dowiedział się o Pokemonie.
Iwona F., rocznik 1968, wykształcenie podstawowe, woźna w Sądzie Rejonowym w Gdyni, próbowała odciążyć przepracowanych sędziów załatwiając część spraw na własną rękę. Sąd nie docenił tej spontanicznej pomocy. Wkrótce woźna i jej interesanci zasiądą na ławie oskarżonych.
Jedna niedziela – 11 lutego – i oto mamy dwa światowej rangi rekordy. Pierwszy, Guinnessa, w ilości zupy pomidorowej ugotowanej na wolnym powietrzu (3500 litrów) ustanowiono w Wiśle. Drugi, seksualny rekord Polski, Europy, a może nawet świata, padł w Warszawie (167 kontaktów w cztery godziny).
Niemożliwe stało się możliwe. Opublikowanie wstępnej pełnej sekwencji ludzkiego genomu jest już faktem. Początek nowej ery wyznacza udostępnienie danych o DNA człowieka poprzez umieszczenie ich w powszechnie dostępnych bazach.
Kiedy sonda NEAR łagodnie wylądowała 12 lutego na powierzchni Erosa, zapanowała euforia. Pierwszy lot do asteroidy, niepozbawiony dramatycznych momentów i niespodziewanych zwrotów akcji, zakończył się sukcesem. Statek kosmiczny pokonał niewyobrażalną odległość 3 mld km, wykonał 150 tys. fotografii i przeprowadził wiele bardzo skomplikowanych pomiarów.
W globalnej telewizyjnej wiosce trwa plemienny konflikt między TVN a Polsatem.
Gdyby nie Adam Małysz, najpopularniejszą dyscypliną zimową byłaby w tym sezonie koszykówka. Tu są największe pieniądze, najwięcej zagranicznych zawodników, najwięcej transmisji telewizyjnych. Koszykarze Zeptera Idei Śląska Wrocław walczą jak równy z równym w europejskich rozgrywkach z drużynami, w których jeden zawodnik kosztuje więcej niż cały Śląsk razem wzięty. Drużyna Zeptera Idei składa się z Polaków mogących samodzielnie utworzyć reprezentację Polski, Amerykanina z polskim paszportem, Amerykanina bez polskiego paszportu, dwóch Łotyszów, Litwina, Nowozelandczyka i serbskiego Bośniaka. Trenerem jest Słoweniec. Równie mozaikowa jest rada nadzorcza klubu, w skład której wchodzą posłowie Platformy Obywatelskiej, SLD i AWS.
